Maliye Postası Dergisi
ÖZKAYNAKLA FİNANSMAN TEŞVİKİ
Özkaynak teşvikinde yeni bir düzenleme
İşletmelerin finansman ihtiyaçlarını borçlanma yerine öz kaynakları ile finanse etmelerinin sağlanması amacıyla 6322 sayılı Kanunun 37. maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun (KVK) “Kabul edilmeyen indirimler” başlıklı 11. maddesine eklenen (i) bendiyle, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere, yabancı kaynaklara ilişkin bir kısım giderlerinin indirilmesine Bakanlar Kurulunca belirlenecek oranda bir sınırlama getirilmesi hükme bağlanmıştır. Ancak, Bakanlar Kurulunca bugüne kadar bu sınır (oran) belirlenmediği hüküm uygulanamamıştır.
Kanun koyucu özkaynak kullanımını artırmak için bu defa sınırlama yerine teşvik nitelikli bir düzenleme yapmış; 6637 sayılı Kanunun 8. maddesiyle KVK’nın “Diğer indirimler” başlıklı 10. maddesinin birinci fıkrasına eklenen (ı) bendi ile finansal kiralama şirketleri, faktöring şirketleri, finansman şirketleri, varlık kiralama şirketleri, bankalar ve sigorta şirketleri gibi finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, yapılan hesaplama sonucu bulunan tutarın %50’sinin ilgili hesap dönemine ait kurumlar vergisi matrahından indirilmesi mümkün hale gelmiştir.
Bu uygulamayla, sermaye şirketlerinde nakdi olarak artırılan sermaye üzerinden hesaplanan faizin belirli bir kısmının kurumlar vergisi matrahından indirilmesine imkan verilerek yabancı kaynak finansmanına olan bağımlılığın azaltılması ve buna bağlı olarak da işletmelerin finansman ihtiyaçlarını borçlanma yerine öz kaynaklarından karşılamalarının teşvik edilmesi amaçlanmaktadır.
Ayrıca, anılan bentte yer alan %50 indirim oranını, şirketlerin aktif büyüklüklerine, ortakların hukuki niteliğine, çalışan personel sayıları ve yıllık net satış hasılatlarına, sermayenin kullanıldığı yatırımdan elde edilen gelirlerin pasif nitelikli gelirlerden oluşup oluşmadığına, sermayenin kullanıldığı yatırımların teşvik belgeli olup olmadığına veya sermayenin kullanıldığı makine ve teçhizat ya da arsa ve arazi yatırımları için sermayenin kullanıldığı alana göre ayrı ayrı sıfıra kadar indirme veya %100’e kadar artırma; halka açık sermaye şirketleri için halka açıklık oranına göre % 150’ye kadar farklı uygulatma hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bakanlar Kurulu bu yetkisini 2015/7910 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla kullanılmıştır.
Yazımızda söz konusu düzenlemeler çerçevesinde özkaynakla finansman teşviki ayrıntılarıyla açıklanmaktadır.