Cengiz TÜRKCAN

1. GİRİŞ

5510 Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda yapılan düzenlemeyle sigortalıların sigortalılığının sona ermesine ilişkin işten ayrılış bildirimi 1/10/2008 tarihinden itibaren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na ilgili işverence bildirilmesi zorunluluk haline getirilmiştir.

Diğer taraftan, anılan Kanun gereğince işverenler tarafından sigortalıların mağduriyetlerine sebebiyet verilmemesi için sigortalı işten ayrılış bildirgesinin kuruma yasal süresi içinde bildirilmemesi halinde ise Kurumca işverenlere idari para cezası uygulanmaktadır.

Bu makalemizde, işverenler tarafından 4/1-a sigortalılarının işten ayrılış bildirgesinin düzenlenmesi, Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi ve sigortalılar acısından işten ayrılış bildirgesinin ne kadar önemli olduğu hususlarına açıklık getirilecektir.

2. İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİNİN SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA BİLDİRİLMESİ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 9. maddesinin üçüncü fıkrasıyla sigortalının sigortalılığının sona ermesine ilişkin işten ayrılış bildirimi 1/10/2008 tarihinden itibaren Kuruma bildirilmeye başlanmıştır.

Ayrıca, bu Kanununda yapılan düzenlemeyle sigortalı işten ayrılış bildirgelerinin 1/8/2009 tarihinden itibaren sadece Sosyal güvenlik Kurumuna bildirilmesi yeterli görülmüştür.

Bu düzenlemeyle, işverenler tarafından Kanun’un 8, 9 ve 11. maddelerine göre Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılan sigortalı ve işyerlerine ilişkin bildirimler;

- 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun’un 3. maddesi,

- 2821 sayılı Sendikalar Kanunu’nun 62. maddesi,

- 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 48. maddesi

- 4857 sayılı İş Kanunu’nun 3. maddesi

hükümleri uyarınca Bakanlık ile ilgili bölge müdürlüklerine ve Türkiye İş Kurumu’na yapılması gereken bildirimlerin yerine de geçecektir.

4/1-a bendi kapsamında sigortalı sayılanların sigortalılıkları hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren sona erer.

Sigortalıların işverenleri tarafından “Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesi” düzenlenmek suretiyle ve e-sigorta yoluyla sigortalılığın sona ermesini takip eden on gün içinde Kurum’a bildirilmesi gerekmektedir. 01.08.2009 tarihine kadar on günlük süre dolmadan aylık prim ve hizmet belgesi verilmiş ise ayrıca sigortalı işten ayrılış bildirgesinin düzenlenmesi istenmemektedir. Bu tarihten sonra ise sigortalı işten ayrılış bildirgesi düzenlenerek en geç on gün içinde Kurum’a bildirilmesi gerekmektedir.

Sigortalıların işten ayrılmaları durumunda işten ayrılışlarının yapılması için Kanun’da belirlenen yasal süre 10 gündür. 10 gün geçtikten sonra verilmesi halinde işverene asgari ücretin 1/10’i tutarında idari para cezası uygulanır.

3.İŞVERENCE SİGORTALI İŞTEN AYRILIŞ BİLDİRGESİNİN DÜZENLENMESİ