Maliye Postası Dergisi
7194 SAYILI KANUNLA İHDAS EDİLEN DEĞERLİ KONUT VERGİSİ
M.Ozan ARSLAN
Vergi, kamu harcamalarının finanse edilmesi amacıyla mükelleflerden zorla tahsil edilen ve karşılıksız olan ayni veya nakdi değerlerdir. Devletlerin kendisini var eden vatandaşlarına belli kamu hizmetlerini sunma yükümlüğü bulunmaktadır. Fakat bu hizmetlerin finansmanını sağlama görevi de yine vatandaşlara düşmektedir. Şöyle ki, eğer bir ülkenin doğal kaynakları yoksa veya bu kaynaklar yetersizse, devlet ifa edeceği eğitim, sağlık, adalet vb. kamu hizmetlerinin finansmanını ancak vatandaşlarından toplayacağı vergilerden elde edeceği gelirlerden sağlayacaktır.
Anayasamızın Vergi Ödevi başlıklı 73’üncü maddesinde vergi; “Herkes, kamu giderlerini karşılamak üzere, mali gücüne göre, vergi ödemekle yükümlüdür.” şeklinde hüküm altına alınmıştır. Böylece vergi, kamu giderlerinin finansmanı olaraktüm vatandaşlardan ödeme güçlerine göre alınan zorunlu bir ödeme olarak tanımlanmıştır. Yine aynı maddede “Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır.”hükmüne yer verilerek vergilendirmede kanunilik ilkesi benimsenmiştir. Böylelikle vatandaşlar idarenin vergi ile ilgili muhtemel keyfi uygulamaları karşısında anayasal güvence altına alınmıştır.
Ülkemiz vergi sistemi gelir üzerinden alınan vergiler, servet üzerinden alınan vergiler ve harcamalar üzerinden alınan vergiler üzerine inşa edilmiştir. 7194 sayılıDijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunile birlikte29.07.1970 tarih ve 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’na 41’inci maddeden sonra gelmek üzere “Değerli Konut Vergisi” başlığıyla 42 ila 49’uncu maddeler eklenerek değer konut vergisi ihdas edilmiştir.
Bu çalışmamızda, 7194 sayılı kanun ile ihdas edilen değerli konutvergisinin ihdas amacına, konusuna, mükellefine, matrahına, vergi oranına, muafiyetlerine, beyanına, hesaplanmasına, ödenmesine ve yürürlüğe gireceği tarihe ilişkin açıklamalara yer verilecektir.
DEĞERLİ KONUT VERGİSİ’NİN KONULUŞUNDAKİ MAKSAT
Kamu harcamalarının en temel finansman kaynağı vergilerdir. Büyümenin ve kalkınmanın sürdürülebilir bir biçimde devam ettirilebilmesi için devletlerin vatandaşlarından vergi toplaması zorunlu bir durumdur. Bu gaye ile alınan vergilerin konulmasında, oranlarının belirlenmesinde ve vergilere ilişkin muafiyet ile istisnaların belirlenmesi gibi işlemlerde temel olarak mali güce göre vergilendirme ilkesine göre hareket edilir.
Günümüzde vergiler gelir, harcamalar ve servet üzerinden alınmaktadır. Ancak, mali güce göre vergilendirme ilkesinin uygulanabilmesi için en uygun vergiler servet üzerinden alınanlardır. Bu amaçla ülkemizde de taşınmazlar, taşıtlar ve servet intikalleri gibi unsurlar üzerinden vergiler alınmaktadır.
7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi İle Bazı Kanunlarda Ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un değerli konutvergisini düzenleyen maddeleriyle 1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle Türkiye’de bulunan ve bina vergi değeri veya Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünce belirlenen değeri 5.000.000 TL ve üzerinde olan mesken nitelikli taşınmazlar değerli konut vergisi alınması hüküm altına alınmıştır. Yapılan bu kanuni düzenleme ile birlikte tüm vatandaşlar tarafından sahip olunması mümkün bulunmayan yüksek değerlere sahip taşınmazlar üzerinden vergi alınarak mali güce göre vergilendirmenin sağlanması noktasında adım atılması amaçlanmıştır.
Böylelikle kanun koyucu, yapmış olduğu bu yasal düzenleme sayesinde hem kamu harcamaları için yeni bir kaynak elde etmiş olacak hem de mali güce göre vergilendirmenin sağlanması için önemli bir adım atmış olacaktır.