(Bu yazı , Ekim 2019 tarihli Maliye Postası Dergisi'nde yayımlanmıştır)

1.GİRİŞ

Bu günlerde, yıl içerisinde iş değiştirenlere veya öteden beri iki veya daha fazla işverenden ücret alanlara, gelir vergisi beyannamesi vermediklerinden bahisle Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bilgi isteme yazıları gönderilmektedir.

Ücretli olarak çalışanlarda telaş ve şaşkınlığa yol açan bu yazılarda; 15 gün içinde ilgili vergi dairesine başvurulması, izahatta bulunulması istenilmiş olup, cezalı duruma düşmemek açısından pişmanlıkla beyanname verilebileceğine dair açıklamalara yer verilmiştir.

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre, tek işverenden alınan ve tevkifat suretiyle vergilendirilmiş ücretler için (tutarı ne olursa olsun) yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez. Ancak birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretlilerin (tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil), elde ettikleri ücret gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gerekir.

Bahse konu düzenleme yeni bir düzenleme olmayıp, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-b maddesinde eskiden beri mevcut olan bir düzenlemedir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından söz konusu düzenlemeye dayanılarak yapılan araştırmalarda; iki veya daha fazla işverenden ücret alan ve gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretlilerden beyanname vermeyen kişiler beyana davet edilmektedir.

Bu yazımızda; bir yıl içinde birden fazla işverenden ücret alan ve beyan sınırını aştığı halde beyannamelerini vermemiş olanların, yıllık gelir vergisi beyannamesini düzenlerken dikkat etmeleri gereken hususlara yönelik açıklamalara yer verilecektir.

2.YASAL MEVZUAT

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 1’nci maddesine göre; gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

Anılan Kanunun 2’nci maddesinde, gelire giren kazanç ve iratlar arasında ücretler(1) de sayılmış olup, söz konusu maddeye göre, gelirin tespitinde diğer gelir unsurları gibi ücretler de gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı belirtilmiştir.

GVK’nın “Gelirin toplanması ve beyan” başlıklı 85’inci maddesinde ise; mükelleflerin Kanunun 2’nci maddesinde yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için yıllık beyanname verecekleri açıklanmıştır. Ayrıca beyanı gereken gelirlerin yıllık beyannamede toplanmasının zorunlu olduğu vurgulanmıştır.

Diğer taraftan, bahse konu Kanunun “Toplama yapılmayan haller” başlıklı 86/1-b maddesine göre; tek işverenden alınmış ve kesinti suretiyle vergilendirilmiş ücretler ile birden fazla işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayanların, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri için yıllık beyanname verme zorunlulukları bulunmamaktadır.

Gelir vergisine tabi gelirlerin vergilendirilmesinde esas alınan tarife GVK’nın 103’üncü maddesinde bulunmaktadır. Bu tarifedeki miktarlar, her yıl yeniden değerleme oranı esas alınarak Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmektedir. 2019 takvim yılında uygulanacak miktarlar Hazine ve Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 305 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiştir. (2) GVK’nın 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutar 2019 takvim yılı için 40.000-TL olarak belirlenmiş olup, 2018 takvim yılı için 302 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenen miktar 34.000-TL’dir. (3)

160 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği'nde, "… Buna göre, bir hizmet erbabının birden fazla işverenden ücret alması halinde, her bir işverenin ödediği ücretler, ayrı ayrı vergilendirilmektedir. Dolayısıyla vergi tarifesi, her bir işverenin ödediği ücrete, diğer işveren veya işverenlerin ödediği ücretle ilgilendirilmeksizin ayrı ayrı uygulanmaktadır. Ancak, söz konusu ücretlerin gayrisafi tutarları toplamının, Gelir Vergisi Kanununun 86. maddesinde belirtilen haddi aşması halinde, bu ücretlerin yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir..." açıklamalarına yer verilmiştir.

Gelir İdaresi Başkanlığının 23.05.2017 tarihli ve 38418978-120[61-2017/13]-160324 sayılı Özelge’sinde ise; yeni işe başlayan personelin çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret gelirinin vergilendirilmesi aşamasında daha önce çalışmış olduğu işverenden elde ettiği kümülatif ücret matrahının yeni iş yerinde çalışacağı süre içerisinde elde edeceği ücret matrahı ile ilişkilendirilmemesi, yeni iş yerinde söz konusu personelin elde edeceği ücretlerin tevkif suretiyle vergilendirilmesine esas olarak başlangıçta "0" matrahın dikkate alınması gerektiği belirtilmiştir.

Bu sebepten dolayı birden fazla işverenden tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı GVK'da yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşanların, ücretlerinin tamamını (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) yıllık beyanname ile beyan etmesi gerekmektedir.

3. BİRDEN FAZLA İŞVERENDEN ALINAN ÜCRETİN VERGİLENDİRİLMESİ

Birden fazla işverenden tevkif yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı GVK'da yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2019 için 40.000 TL; 2018 için 34.000 TL; 2017 için 30.000 TL; 2016 için 30.000 TL; 2015 için 29.000 TL; 2014 için 27.000 TL) aşmayan mükelleflerin, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri yıllık beyanname ile beyan edilmeyecektir.

Ancak söz konusu miktarları aşanların, ücretlerin tamamını (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) yıllık beyanname ile beyan etmesi gerekmektedir. Bu durumda olanlara ve beyannamesini vermeyenler ise, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bilgi isteme yazıları gönderilmek suretiyle beyana davet edilmektedir.

Söz konusu yazılar ücretliye gelmese bile, bir ücretli tarafından yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilip verilmeyeceğinin öncelikle belirlenmesi gerekir. Beyanname vermeden önce elde edilen ücret gelirleri için yapılacak hesaplama için aşağıda belirtilen hususlara dikkat edilmelidir.

Ücret gelirlerinde “safi ücret geliri” vergiye tabi tutulur. Safi ücret, işverenin hizmeti karşılığında çalışanına ödediği para ve para ile ölçülebilen menfaat toplamından, “emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri”, “sosyal güvenlik destekleme primi”, “işsizlik sigortası primi”, “hayat / şahıs sigorta primleri”, “OYAK ve benzeri kurumlara yapılan yasal kesintiler”, “sendikalara ödenen aidatlar” ve “engellilik indirimi” sonrası arta kalan tutardır.

Vergiye tabi safi ücret gelirinin belirlenmesi amacıyla, gayrisafi ücret tutarlarından yukarıda belirtilen indirim tutarlarının düşülmesi neticesinde hesaplamanın nasıl olacağı aşağıda örnek üzerinde gösterilmiştir.

Örnek-1: Ücretli olarak çalışan ve üçüncü derece engelli olan Bay (A)’nın 2018 yılında elde ettiği ücret gelirine ilişkin bilgiler aşağıdaki şekildedir.

Birinci işverenden alınan ücret (gayrisafi ücret) 90.000 TL

İkinci işverenden alınan ücret (gayrisafi ücret) 60.000 TL

Üçüncü işverenden alınan ücret (gayrisafi ücret) 40.000 TL

Ücretler toplamı 190.000 TL

Üçüncü derece engelliler için indirim tutarı 
(240 TL x 12 ay) 2.880 TL

Öncelikle, ücretli tarafından ücret aldığı işverenler arasından, birinci işveren olarak bir işveren seçmesi gerekir. Diğer işverenlerden aldığı ücretlerin toplamı ile ilgili yılın beyanname verme sınırı ile karşılaştırması gerekir.

Örneğimizde, mükellefin birinci işveren olarak 90.000 TL ücret aldığı işvereni seçmesi halinde, diğer işverenlerden aldığı ücret toplamının 2018 yılı beyanname verme sınırı olan 34.000 TL ile kıyaslaması gerekmektedir.

Kıyaslama yapılmadan önce, GVK'nın 63/2. bendine göre gayrisafi ücret tutarlarından %14 sigorta primi ve %1 işsizlik sigortası primi toplamı olan % 15 oranı uygulanarak sigorta kesintisi hesaplanmalıdır. Bu tutar düşüldükten sonra, GVK'nın 31. maddesine göre de gayrisafi ücret tutarından yıllık engellilik indirimi tutarının da düşülmesi gerekir.

- Birinci işverenden alınan ücret 
[(90.000 – (90.000 x %15 = 13.500)] = 76.500 TL

- İkinci işverenden alınan ücret 
[(60.000 – (60.000 x %15 = 9.000)] = 51.000 TL

- Üçüncü işverenden alınan ücret 
[(40.000 – (40.000 x %15 = 6.000 )] = 34.000 TL

- Engellilik indirimi tutarı = (240 X 12 =) 2.880 TL

Buna göre, birden sonraki işverenlerden alınan ücret toplamı [(51.000 + 34.000) - 2.880] = 82.120.TL olduğundan, ücret beyan sınırı olan 34.000 TL'yi aşmaktadır. Dolayısıyla ücretli çalışan, birinci işverenden elde ettiği ücret de dahil olmak üzere üç işverenden alınan ücretin hepsi beyan edilecektir.

Örneğimizdeki ücretlinin işverenleri tarafından 2018 yılı içinde tevkif suretiyle 34.245 TL gelir vergisinin (asgari geçim indirimi mahsubundan öncesi tutar esas alınmıştır.) muhtasar beyanname ile beyan edildiği varsayılmıştır.

Bahse konu tutarlarda dikkate alınarak ücret geliri elde eden mükellefin 2018 takvim yılı “yıllık gelir vergisi” aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır.

Ücret Gelirleri Toplamı (90.000+ 60.000+40.000)= 190.000 TL

Sigorta primi ve işsizlik sigortası primi toplamı

(13.500+ 9.000+6.000)= (-) 28.500 TL

Engellilik indirimi tutarı = (240 X 12) = (-) 2.880 TL

Beyana konu edilen safi ücret geliri (Matrahı) (4) 158.620 TL

Hesaplanan gelir vergisi (GVK 103.Md.) 42.797 TL

Mahsup edilecek gelir vergisi (Asgari Geçim 
İndirimi mahsubundan öncesi gelir vergisi esas 
alınacaktır.) (-) 34.245 TL

Ödenecek gelir vergisi 8.552 TL

Diğer taraftan, çalışanlar yıl içerisinde bir veya birden fazla iş değiştirebileceği hususu bilinen bir gerçektir. Bu durumda 2018 yılında iş değiştiren kişi, birden fazla işverenden ücret geliri elde etmiş kabul edilmektedir. Dolayısıyla, bir takvim yılında birden çok iş değiştirenlerin, ilk işverenden sonra aldıkları ücretlerin toplamı 34.000 TL’yi aşarsa ücret gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmesi gereklidir.

3.1. Yıllık Beyannameye Dahil Edilen Gelirlerden Yapılacak İndirimler

Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanunu ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıda belirtilen indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesine göre, gelir vergisi matrahının tespitinde, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıdaki indirimler yapılabilir:

- Beyan edilen gelirin %15’ini ve asgari ücretin yıllık tutarını aşmamak şartıyla hayat/şahıs sigorta primleri,

- Beyan edilen gelirin % 10’unu aşmaması şartıyla eğitim ve sağlık harcamaları,

- Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağış ve yardımlar, (5)

- Sponsorluk harcamaları,

- Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına yapılan ayni ve nakdi bağışlar,

- Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar,

- Bireysel katılım yatırımcısı indirimi,

- EXPO 2016 Antalya Ajansına yapılan her türlü nakdî ve ayni bağış ve yardımlar ile sponsorluk harcamaları,

- Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bağış ve yardımlar.

Örnek-2: Mükellef (B)’nin 2018 yılında elde ettiği gelirlere ilişkin bilgileri aşağıdaki gibidir.

(X) Şirketinden elde ettiği ücret gelirinin yıllık tutarı 75.000 TL

(Y) Şirketinden elde ettiği ücret gelirinin yıllık tutarı 63.000 TL

Beyan edilecek gayri safi ücret tutarı 138.000 TL

Mükellef iki ayrı işverenden ücret geliri elde etmekte olup, ücretlerin tamamı tevkif yoluyla vergilendirilmiş bulunmaktadır.

Ödevli, yıl içinde en fazla ücret aldığı işvereni aracılığıyla asgari geçim indirimi uygulamasından yararlanmıştır. İkinci işverenden elde edilen ücret gelirinin beyan sınırını aşıp aşmadığının tespiti için; elde edilen 63.000 TL’lik ücret gelirinden bu gelire isabet eden %14 sigorta primi ve % 1 işsizlik sigortası primi toplamı olan % 15 oranı çıkarılacaktır.

Buna göre, 63.000 – (63.000 X % 15) = 53.550 TL, 2018 yılı için 34.000 TL’lik beyan sınırını aştığı için, birinci ve ikinci işverenden alınan toplam (75.000 + 63.000=) 138.000 TL ücret tutarının tamamı beyan edilecektir.

Mükellef yıl içinde (14.092,50 + 11.338,50=) 25.431 TL kesinti yoluyla vergi (Asgari geçim indirimi mahsup edilmeden önceki vergi tevkifatı tutarı) ve (138.000 X %15=) 20.700 TL sigorta primi ödemiştir.

Mükellef ayrıca kendisine, eşine ve küçük çocuklarına ilişkin 12.000 TL eğitim ve sağlık harcamasında, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı (A) İlköğretim Okuluna da 8.000 TL bağışta bulunmuştur.

Mükellef gelir vergisi matrahının tespitinde (Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesi uyarınca);

• Beyan ettiği gelirinin % 10’unu aşmaması, Türkiye’de yapılması ve gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan gerçek veya tüzel kişilerden alınacak belgelerle tevsik edilmesi şartıyla, mükellefin kendisi, eşi ve küçük çocuklarına ilişkin olarak yapılan eğitim ve sağlık harcamalarını,
• Genel ve özel bütçeli kamu idarelerine, il özel idarelerine, belediyelere ve köylere bağışlanan okul, sağlık tesisi ve yüz yatak (kalkınmada öncelikli yörelerde elli yatak) kapasitesinden az olmamak üzere öğrenci yurdu ile çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, huzurevi, bakım ve rehabilitasyon merkezi inşası dolayısıyla yapılan harcamalar veya bu tesislerin inşası için bu kuruluşlara yapılan her türlü bağış ve yardımlar ile mevcut tesislerin faaliyetlerini devam ettirebilmeleri için yapılan her türlü nakdî ve aynî bağış ve yardımların tamamını, gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden indirim konusu yapabilecektir.

Buna göre; mükellefin yapmış olduğu eğitim ve sağlık harcaması tutarı olan 12.000 TL, beyan edilen gelirin %10’u olan (138.000 X %10) 13.800 TL’nin altında kaldığından, 2018 takvim yılında yapılan 12.000 TL eğitim ve sağlık harcamasının tamamı indirilecektir.

Ayrıca, (A) İlköğretim Okuluna yaptığı 8.000 TL’lik bağış tutarının tamamı da yukarıdaki hüküm gereğince gelir vergisi matrahından indirilebilecektir. Mükellefin beyanı aşağıdaki gibi olacaktır.

Ücret geliri 138.000 TL

Sigorta primi ve işsizlik sigortası prim ödemesi 
(138.000 X %15=) 20.700 TL

Kalan (beyan edilen ücret geliri) 
(138.000 – 20.700=) 117.300 TL

Eğitim ve sağlık harcaması 12.000 TL

Eğitim ve sağlık tesislerine ilişkin bağış ve yardımlar 8.000 TL

İndirimler toplamı (12.000 + 8.000=) 20.000 TL

Vergiye tabi gelir (matrah) (117.300 – 20.000=) 97.300 TL

Hesaplanan gelir vergisi 23.151 TL

Mahsup edilecek gelir vergisi

(AGİ indirimi mahsup edilmeden önceki vergi) 25.431 TL

Ödenecek gelir vergisi 0 TL

İade edilecek gelir vergisi 2.280 TL

Damga vergisi 72,70 TL

3.2.Kesilen Vergilerin Mahsubu ve İadesi

Beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan Gelir Vergisi Kanunu’na göre kesilmiş bulunan vergiler, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilir, mahsubu yapılan miktar gelir vergisinden fazla olursa aradaki fark vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine red ve iade edilir.

Tevkif yoluyla kesilen vergilerin yıllık beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsubu ve kalan kısmın iadesine ilişkin düzenlemeler 252 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde yer almaktadır. 429 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ve 99 Seri No.lu Gelir Vergisi Sirküleri ile vergi kanunları gereği iade hakkı doğuran işlemler nedeniyle nakden veya mahsuben talep edilecek iadelere ilişkin başvuru dilekçeleri ve bilgi girişleri, İnternet Vergi Dairesindeki “Gelir/Kurumlar Vergisi İade İşlemleri “ bölümünden alınmaktadır. Beyannamelerini elektronik ortamda gönderme zorunluluğu olmayan mükellefler ise iadelerini kâğıt ortamında vergi dairesine dilekçe vererek de talep edebilirler.

3.3. Beyannamenin Verilme Zamanı, Yeri ve Verginin Ödenme Zamanı

Mükelleflerin, 1 Ocak - 31 Aralık 2018 dönemine ait beyana tabi ücret gelirleri için 1-25 Mart 2019 tarihleri arasında beyannamelerini vermeleri gerekmekteydi.

2018 yılında elde edilen ücret gelirlerine ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, 2019 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olmak üzere;

• Birinci taksitin damga vergisi ile birlikte 1 Nisan 2019 tarihine kadar,
• İkinci taksitin ise 31 Temmuz 2019 tarihine kadar,

ödenmesi gerekmekteydi.

Yıllık gelir vergisi beyannamesini süresinde vermemiş olan ücretliler, beyannamelerini pişmanlık talepli olarak verebilirler.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun Pişmanlık ve Islah başlıklı 371. Maddesinde, "Beyana dayanan vergilerde kaçakçılık (338, 346 ve 347nci maddelerde yazılı şekilde yapılanlar dahil) ağır kusur ve kusur mahiyetindeki kanuna aykırı hareketlerini ilgili makamlara kendiliğinden dilekçe ile haber veren mükelleflere aşağıda yazılı kayıt ve şartlarla kaçakçılık, ağır kusur ve kusur cezaları kesilmez." hükmü yer almakta ve pişmanlık şartlarının neler olduğu da bentler halinde belirlenmiş bulunmaktadır.

Söz konusu maddenin 5 numaralı bendinde ise, mükellefçe haber verilen ve ödeme süresi geçmiş bulunan vergilerin, ödemenin geciktiği her ay ve kesri için, 6183 sayılı Kanunun 51. Maddesinde belirtilen nispette uygulanacak gecikme zammı oranında bir zamla birlikte haber verme tarihinden başlayarak 15 gün içinde ödenmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre, kanuni süresi geçtikten sonra pişmanlık talebi ile beyanname verilmesi ve pişmanlık şartlarına uyulması halinde, bu beyanname üzerine, tahakkuk eden vergi için vergi ziyaı cezası kesilmeyecek, ancak yukarıdaki belirtilen oranda pişmanlık zammı hesaplanacaktır. Ayrıca, söz konusu beyannamenin süresinde verilmemesinden dolayı da, aynı Kanunun 352-I-1. maddesi uyarınca sadece bir kat birinci derece usulsüzlük cezası kesilecektir.

Beyannameler;

• Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında,
• Bağlı bulunulan (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kağıt ortamında,
• 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile sözleşme imzalanarak e-Beyanname sisteminden,

verilebilir.

Tevkifata tabi olmayan ücret geliri elde eden ücretliler ile birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (2018 yılı için bu tutar 34.000 TL’dir.) aşan mükellefler, ücretlerinin tamamını (ilk işverenden alınan ücret de dahil olmak üzere) Hazır Beyan Sistemini kullanarak beyan edebileceklerdir. Vergi dairesinde mükellefiyet kaydı bulunmadığında, Sistem üzerinden hazırlanan ücret gelirine yönelik beyanname elektronik ortamda onaylandığı anda, şahıs adına vergi dairesinde mükellefiyet tesisi ve vergi tahakkuku işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilmektedir. Hazır Beyan Sistemine erişim ve uygulama hakkında detaylı bilgiye Gelir İdaresi Başkanlığının www.gib.gov.tr adresinden veya İnteraktif Vergi Dairesinden (ivd.gib.gov.tr) ulaşılabilmektedir.

4.SONUÇ

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre, tek işverenden alınan ve tevkifat suretiyle vergilendirilmiş ücretler için (tutarı ne olursa olsun) yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez. Ancak birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretlilerin (tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil), elde ettikleri ücret gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gerekir.

Konu ile ilgili bu günlerde, yıl içerisinde iş değiştirenlere veya öteden beri iki veya daha fazla işverenden ücret alanlara, gelir vergisi beyannamesi vermediklerinden bahisle Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bilgi isteme yazıları gönderilmektedir.

Çalışanlar yıl içerisinde bir veya birden fazla iş değiştirebilir. 2018 yılında iş değiştiren kişi, birden fazla işverenden ücret geliri elde etmiş kabul edilmektedir. Buna göre, bir takvim yılında birden çok iş değiştirenlerin, ilk işverenden sonra aldıkları ücretlerin brüt toplamı 34.000 TL’yi aşarsa ücret gelirlerini yıllık beyanname ile beyan etmesi gereklidir.

Ücret gelirlerinde safi “ücret geliri” vergiye tabi tutulur. Safi ücret, işverenin hizmeti karşılığında çalışanına ödediği para ve para ile ölçülebilen menfaat toplamından, “emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri”, “sosyal güvenlik destekleme primi”, “işsizlik sigortası primi”, “hayat / şahıs sigorta primleri”, “OYAK ve benzeri kurumlara yapılan yasal kesintiler”, “sendikalara ödenen aidatlar” ve “engellilik indirimi” sonrası arta kalan tutardır.

Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden Gelir Vergisi Kanunu’nun 89 uncu maddesinde belirtilen indirimler de yapılabilmektedir. Söz konusu indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.

Diğer taraftan beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan Gelir Vergisi Kanunu’na göre kesilmiş bulunan vergiler, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebilir, mahsubu yapılan miktar gelir vergisinden fazla olursa aradaki fark vergi dairesince mükellefe bildirilir ve mükellefin tebliğ tarihinden itibaren bir yıl içinde müracaatı üzerine kendisine red ve iade edilir.

Mükelleflerin, 1 Ocak - 31 Aralık 2018 dönemine ait beyana tabi ücret gelirleri için 1-25 Mart 2019 tarihleri arasında beyannamelerini vermeleri gerekmekteydi.2018 yılında elde edilen ücret gelirlerine ilişkin olarak verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, 2019 yılının Mart ve Temmuz aylarında iki eşit taksit olmak üzere ödenmesi gerekmekteydi. Ancak, yıllık gelir vergisi beyannamesini süresinde vermemiş olan ücretliler, beyannamelerini pişmanlık talepli olarak verebilirler.

Beyannameler; Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında, Bağlı bulunulan (ikametgahın bulunduğu yer vergi dairesi) vergi dairesine kağıt ortamında, 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile sözleşme imzalanarak e-Beyanname sisteminden verilebilir.

Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik bunun gibi diğer makaleleri , Danıştay Kararlarını ve özelgeleri düzenli olarak takip etmek, ücretsiz danışmanlık hizmetimizden yararlanmak için siz de abonemiz olun.

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.

Maliye Postası Dergisi içeriğini incelemek için tıklayın. 

Diğer örnek makaleleri okumak için tıklayın.

__________________________

(1) Ücret, bir işverene ve bir iş yerine bağlı olarak çalışanlara hizmetleri karşılığında ödenen para, mal ve para ile temsil edilebilen değerlerdir. Bazı durumlarda ise ödeme ücret sayılmakla birlikte vergiden istisnadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 23, 24, 25, 26, 27, 28 ve 29 uncu maddelerinde ücretlerde istisnalar düzenlenmiştir. Ücret gelirinde üç temel unsur bulunmaktadır. Bunlar; bir işverene tabi olma, belli bir işyerine bağlı olma ve hizmetin karşılığı olarak bir ödemenin yapılmasıdır.

(2) 31/12/2018 tarihli ve 30642 (3.Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.

(3) 29/12/2017 tarihli ve 30285 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Maliye Bakanlığının (Gelir İdaresi Başkanlığı) 302 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile belirlenmiştir.

(4) Ücretin safi tutarı, işveren tarafından verilen para ve ayınlarla sağlanan yararlar toplamından (yani ücretin gayrisafi tutarından) belli indirimlerin yapılmasından sonra kalan miktardır. Bu indirimler şunlardır: • Emekli aidatı ve sosyal sigorta primleri, • Sosyal güvenlik destekleme primi, • İşsizlik sigortası primi, • Hayat/şahıs sigorta primleri, • OYAK ve benzeri kamu kurumlarınca yapılan yasal kesintiler, • Sendikalara ödenen aidatlar (işçi ve memur sendikaları), • Engellilik indirimi.

(5) Bağış ve yardımın nakden yapılmaması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.