(01 Haziran  2012  tarihli Maliye Postası Dergisinde  yayımlanan yazının bir bölümüdür )

Gündoğan Güngör DANACI- SGK Başmüfettişi

Sosyal Sigortacılık Bilim Uzmanı

PRİM BORÇLARININ KDV İADE ALACAĞINDAN MAHSUBU SURETİYLE ÖDENMESİ

I-           GİRİŞ

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 88’inci maddesinin on üçüncü fıkrasında, prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle ödenebileceği, katma değer vergisi iade hakkı sahibinin kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı ya da iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebileceğine ilişkin düzenleme yapılmıştır. Konu ile ilgili olarak çıkarılan “Sosyal Güvenlik Prim Borçlarının KDV İade Alacağından Mahsup Edilmesi Suretiyle Ödenmesi Hakkında Tebliğ”(1) ile de uygulamaya ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır. Yazımızda sosyal güvenlik prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle ödenmesine ilişkin düzenleme ele alınmıştır.

II-          MAHSUP İŞLEMİNİN KANUNDA BELİRTİLEN

                        SÜREDE YAPILMASI

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 88’inci maddesinin on üçüncü fıkrasında; prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu suretiyle ödenebileceği, bu takdirde katma değer vergisi iade hakkı sahibinin kendisinin, mal veya hizmet satın aldığı ya da iştirak veya ortaklık ilişkisi içinde bulunduğu işverenlerin prim borçları için de mahsup talep edebileceği, söz konusu işverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda muaccel olan prim borçlarının anılan maddenin birinci fıkrasına göre belirlenen prim ödeme sürelerini izleyen on beş gün içinde mahsup suretiyle ödenmesi halinde yasal süresi içinde ödendiğinin kabul edileceği, ancak prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesi talebinde bulunulduğu halde süresinde mahsup edilemeyen veya eksik mahsup edilen prim borçları için kanunun 88’inci maddesinin birinci fıkrasına göre belirlenen prim ödeme sürelerini izleyen günden başlanarak gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanacağı, Sosyal Güvenlik Kurumunun, Maliye Bakanlığının uygun görüşü ile bu uygulamadan faydalanacak işverenleri; iştigal konusu, işletme türü ve işletme büyüklüğü itibarıyla belirlemeye ve lehine mahsup talebinde bulunan işverenlerin prim borcunu ödeme süresini otuz günü aşmamak üzere uzatmaya yetkili olduğu hususu düzenlenmiştir.

Belirtilen madde hükmünden yararlanmak için müracaat eden işverenlerin (mükelleflerin), işletme türü, işletme büyüklüğü ve iştigal konusu itibarıyla ayrımına gidilmesinin kurumun bu yolla tahsil edebileceği alacaklarının kapsamını daraltacağı dikkate alınarak Sosyal Güvenlik Kurumunca konuyla ilgili herhangi bir ayrıma gidilmemiştir. Bu bağlamda, Katma Değer Vergisi Kanununa dayanılarak Maliye Bakanlığı tarafından yapılan düzenlemeler uyarınca, katma değer vergisi iade alacaklarını Sosyal Güvenlik Kurumuna olan prim borçlarına mahsup edilmesini isteyebilecek olan kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenler söz konusu düzenleme kapsamına girmektedir.

İşverenlerin mahsup talebinde bulundukları ayda, muaccel olan cari aylara ilişkin prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenme süresi, kanunun 88’inci maddesinin birinci fıkrasına göre belirlenen prim ödeme sürelerinin sona erdiği tarihi izleyen on beş gündür. Bu nedenle prim borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsup suretiyle ödenmesinin talep edilmesi durumunda, primin, en geç ödenmesi gereken yasal süre; kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine tabi sigortalı çalıştıran işverenlerden, sigortalılara ait ücretleri her ayın 1’i ila sonu arasına ilişkin olarak ödeyen özel sektör işverenleri yönünden, primin ilişkin olduğu ayı takip eden ayın sonu (vade) yerine, vadeyi izleyen on beşinci gün olmaktadır. Sigortalılara ait ücretlerin her ayın 15’inden, ertesi ayın 14’üne kadarki döneme ilişkin olarak ödendiği resmi sektör işverenleri yönünden ise, primin ilişkin olduğu dönemi takip eden dönemin sonu (vade) yerine, vadeyi takip eden on beşinci gün olmaktadır. On beşinci günün resmi tatile rastlaması ve bu nedenle prim borçlarının on beşinci günü takip eden ilk iş günü içinde mahsup edilmesi halinde de yine primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilmektedir.

Örnek 1– (A) özel sektör iş yerinde çalıştırılan sigortalıların ücretleri her ayın 1’i ila sonu arasında geçen süreye ilişkin olarak ödenmektedir. Söz konusu iş yerinin 2012/01. ait prim borcu 92.000.-TL olup, anılan borcun katma değer vergisi (KDV) iadesi alacağından mahsup suretiyle ödenmesi talep edilmiştir. 2012/01’inci aya ait prim borcunun en geç 29.02.2012 tarihinde ödenmesi gerekmesine karşın, -borcun KDV iadesi alacağından mahsubu suretiyle ödenmesinin talep edilmiş olması nedeniyle- ilgili vergi dairesince söz konusu sigorta primine denk gelecek iade tutarının, 15.03.2012 tarihi dahil olmak üzere Sosyal Güvenlik Kurumuna aktarılması halinde, bahse konu aya ait primler yasal süresi içinde ödenmiş kabul edilmektedir.

Bu yazının tamamı Maliye Postası Dergisi'nin 01 HAZİRAN  2012  tarihli sayısında yayımlanmıştır. Yazının tamamını ve Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik bunun gibi diğer makaleleri düzenli olarak takip etmek, ücretsiz danışmanlık hizmetimizden yararlanmak için siz de abonemiz olun.

Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.