1.GİRİŞ

Tüm dünyayı etkisi altına alan Salgın Hastalık Koronavirüs sonrası alınan tedbirlerden dolayı mağdur olan dar gelirli vatandaşlara ilave destek sağlamaya yönelik Sayın Cumhurbaşkanımız bir destek kampanyası başlattı. "Biz Bize Yeteriz Türkiyem" isimli yardım kampanyasına ilk desteği de kendisi yaptı. Türk vergi sistemi açısından bakıldığında bu destek kampanyasına katılan Mükellefler, gelir vergisi ile kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden yaptıkları bağışları indirim konusu yapabilecekler mi?

2. CUMHURBAŞKANINCA BAŞLATILAN YARDIM KAMPANYALARINA MAKBUZ KARŞILIĞI YAPILAN AYNİ VE NAKDÎ BAĞIŞLAR

193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununun 89.maddesinde ve 5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun ise 10.maddesinde “Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdî bağışların tamamının” verilecek beyannamelerde indirim konusu yapılabileceği düzenlenmiştir. Başlatılan bu destek kampanyasına katılacak olan mükelleflerin 2020 yılı kazançları için verecekleri beyannamelerde yapacakları bağış tutarının tamamını indirim konusu yapabileceklerdir.

3. GENEL ve ÖZEL BÜTÇELİ KAMU İDARELERİ, İL ÖZEL İDARELERİ, BELEDİYELER, KÖYLER İLE KAMU YARARINA ÇALIŞAN DERNEKLER ve CUMHURBAŞKANINCA VERGİ MUAFİYETİ TANINAN VAKIFLARA, MAKBUZ KARŞILIĞINDA YAPILAN BAĞIŞ ve YARDIMLAR

Burada önem arz eden konu Cumhurbaşkanımız haricinde başlatılan yardım kampanyalarına katılımlarda mükellefler, yapmış oldukları bağışların, yardımların yalnızca belirli bir tutara isabet eden kısmını indirebilirler. Bu tutar belirli bir oran ile sınırlandırılmış ve hem gelir vergisi hem de kurumlar vergisi mükellefleri için bu oran yıllık beyan edecekleri gelirlerinin %5’i(kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'u) olarak güncel mevzuatımızda yer almaktadır. Kanunlarda belirtilen bu orana isabet eden tutar üzerinde bir bağış yapılması durumunda bu tutarın indirilmesi mümkün değildir. Bu tutar “Kanunen Kabul Edilmeyen Gider(K.K.E.G)” olarak dikkate alınacaktır.
Dikkat edilmesi gereken bir hususta ayrı ayrı yerlere yapılan bağışların toplanmasıdır. Örneğin; bir belediyeye ve bir köye yardım yapılırsa her ikisine yapılan yardım toplamının %5’i (kalkınmada öncelikli yöreler için % 10'u) aşmaması gerekir. Bu hesaplama içinde ayrıca 1 Seri No’lu Kurumlar Vergisinde “[Ticari bilanço kârı – (iştirak kazançları istisnası + geçmiş yıl zararları)]” formülü yer almaktadır.

Mükellefler tarafından yapılan bağış ve yardımlar ister sınırlı isterse sınırsız indirime konu olsun, bağışın yapıldığı yıl beyan edilen gelirlerinden tamamı indirilemiyorsa, indirim konusu yapılamayan kısım sonraki yıla devretmeyecektir.

4. GELİR veya KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİNCE YAPILAN BAĞIŞLARDA ORTAK ÖZELLİKLER

Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince yapılacak ayni veya nakdi bağışlar sadece ilgili dönem kazancından indirilir ve bu indirimin beyannamede ayrıca gösterilmesi gerekmektedir.

Nakdi bağışların indirilebilmesinde, bağışı kabul eden kuruluşlarca verilecek makbuzla veya bu amaçla bankalarda açtırılan hesaplara yatırıldığına ilişkin banka dekontlarıyla belgelendirilmesi şartıyla mümkündür.

Bağışlarda özellik arz eden durum ise, ayni bağışta yapılması gerekenlerdir. Bağışlanan veya yardımın konusunu teşkil eden mal veya hakkın varsa mukayyet değeri, yoksa Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre Takdir Komisyonunca tespit edilecek değeri esas alınır.

Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından bağış ve yardımların ayni olarak yapılması halinde, bağışlanan veya yardımın konusunu oluşturan mal veya hakkın maliyet bedeli veya kayıtlı değeri, bu değer mevcut değilse Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre takdir komisyonlarınca tespit edilecek değeri esas alınır. İşletme kendi bünyesinden bağış yapmış olması durumunda(erzak, battaniye vs.) durumunda, fatura düzenlemesi; düzenlenen faturanın arka yüzüne faturada belirtilen değerlerin ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından bağış veya yardım olarak alındığına ilişkin şerh konularak yetkili kimseler tarafından imzalanmış olması gerekmektedir.

Mükelleflerce ilgili yılda kazanç olmaması nedeniyle indirilemeyen tutarlar, gelecek yıllara devredilemeyecektir. Bağış ve yardımlar ticari kazancın devamıyla ilgili bir harcama türü değildir. Dolayısıyla Gelir vergisi mükelleflerinden ticari ve zirai kazancı bilanço esasına göre tespit edilen mükellefler ile kurumlar vergisi mükellefleri ise, dönem içine yapılan bağış ve yardımların kazancın elde edilmesi ve idamesi ile illiyet bağının olmaması nedeniyle gider yazılamayacak ve yapılan bağış ve yardımlar K.K.E.G. olarak muhasebe hesaplarında izleneceklerdir. K.K.E.G. hesaplarında izlenen bu tutarlar ticari/zirai ve kurum kazancına eklenecek ve neticede beyannamede gösterilen bu bağış ve yardımlar kazanç olması halinde indirilebilecektir.

Kurumlar Vergisi Kanunu 32. Maddesinde, câri vergilendirme döneminin kurumlar vergisine mahsup edilmek üzere Gelir Vergisi Kanununda belirtilen esaslara göre ve câri dönemin kurumlar vergisi oranında geçici vergi ödeneceği belirtilmiştir. Gelir Vergisi Kanunu mükerrer 120. Maddesi ve buna istinaden yayımlanan 217 seri no.lu Gelir Vergisi Kanunu genel tebliği hükümlerine göre, kurumlar ile ticari ve serbest meslek kazancı elde eden mükellefler dönemsellik esasına uymak şartıyla, yararlanabilecekleri tüm indirim ve istisnaları geçici vergi dönemlerinde dikkate alabileceklerdir.

217 seri no.lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği hükümlerine göre, Mükellefler geçici vergiye tabi kazançlarının tespitinde, söz konusu kazançlarını yıllık beyanname ile beyan etmeleri halinde yararlanabilecekleri tüm indirim ve istisnaları dikkate alabileceklerdir. İndirim ve istisnalardan yararlanma belirli şartlara bağlanmış ise, bu şartların yerine getirilip getirilmediği, ilgili geçici vergi döneminin son günündeki duruma göre belirlenecektir.

Mükellefler tarafından yapılan nakdi bağışlar Katma Değer Vergisi Kanununun konusuna girmemektedir. Yapılan ayni bağış ve yardımların teslimi ise Kültür ve Eğitim Amacı Taşıyan İstisnalar başlıklı 17.maddesinde; “genel ve katma bütçeli daireler, il özel idareleri, belediyeler, köyler, bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, döner sermayeli kuruluşlar, kanunla ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle kurulan kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, siyasî partiler ve sendikalar, kanunla kurulan veya tüzelkişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları, kamu menfaatine yararlı dernekler, tarımsal amaçlı kooperatifler ve Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınan vakıflar bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifaları…Katma Değer Vergisinden istisnadır.” Şeklindedir. Vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden indirilemeyeceği, indirilemeyen Katma Değer Vergisinin ise aynı kanuna göre gider/maliyet olarak yazılabileceği de yine hüküm altına alınmıştır. Yani Katma Değer Vergisi tutarları ayni malın maliyet bedeli ile birlikte K.K.E.G. yazarak, beyanname üzerinden indirilebilecektir ve bedelsiz yapılan bu teslime de Katma Değer Vergisi hesaplanmayacaktır.

5.SONUÇ

Yıllık gelirlerini beyan vererek bildirme zorunluluğu olan mükelleflerin 2020 yılı beyanını verirken yapacakları bağışların indirilmesi konusunda dikkatli olmaları gerekir. 2020 yılında elde ettikleri gelirlerinden yaptıkları bağışlarda indirim konusu yapabilecek tutarın hesabında, söz konusu hususların göz önünde bulundurulması gerektiği de unutulmamalıdır.

Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza cevap almak; uygulamaya yönelik  makaleleri , yargı kararları,genelgeleri ve özelgeleri düzenli olarak takip etmek  için siz de abonemiz olun. 

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.

Korona Virüs salgını nedeni ile alınan tedbirler hakkındaki diğer yazıları okumak  için tıklayın.