Ahmet ESEN

Fahri Hesap Uzmanı

Gelirler Eski Genel Müdürü

ADİ ORTAKLIĞIN ARACI

1- Adi ortaklığın tüzel kişiliği yoktur. Bu nedenle araçlar dahil, tescile tabi olan hiç bir menkul veya gayrimenkul mal, adi ortaklık adına tescil edilemez.

Buna göre adi ortaklığın kendine ait aracının veya bir iş yerinin olması imkansız mıdır? Örneğin bir kamyon sahibi, şoförü ile birlikte adi ortaklık olarak çalıştığında, kamyon sahibi aracını, şoför de emeğini koyarak bir adi ortaklık kuramaz mı? Bu halde kamyon deftere yazılarak adi ortaklığın aracı kapsamına giremez mi?

Evet bu halde, kamyon adi ortaklığın ortaklarından birisi adına trafikte tescilli olsa bile adi ortaklığın ekonomik varlığı arasında sayılır, kamyon adi ortaklığın olur. Yasal dayanağı ise işte şöyle;

2- Borçlar Kanunu Hükmü.

Adi ortaklık bu kanunda adi şirket olarak tanımlanmıştır. Madde hükmü, “Şirket, bir akiddir ki, onunla iki veya ziyade kimseler, saylarını ve mallarını bir gayeye erişmek için birleştirmeyi iltizam ederler.” (BK md.520) şeklindedir.

Maddede söz edilen “Say” emek, “iltizam etmek”, gerekli kılmak, “mal” ise, menkul ve gayrimenkul iktisadi kıymetleri ifade eder.

Buna göre taraflar arasında yazılı veya sözlü bir akid yapılarak emek ve malların birleştirilmek suretiyle bir adi ortaklık kurulabilir. Tescilli veya tescilsiz olsun şirkete konulan mallar artık şirketin malı sayılır.

Adi ortaklık için yazılı sözleşme yapılması, ortakların hisselerinin belli edilmesi ve KDV ve muhtasar mükellefiyetinin bu sözleşmeye göre vergi dairesine tescil ettirilmesi gerekir.

“Bir şeyin mülkiyetini sermaye olarak koyan şerik, şirketin feshi üzerine yapılacak tasfiye neticesinde o şeyi aynen iktisap edemeyip o kimsenin sermayesi ne miktar kıymet için kabul edilmiş ise o kıymeti isteyebilir.” (BK md.538)

“Şirketin iktisap ettiği veya şirkete devredilen şeyler, alacaklar, ayni haklar, şirket mukavelesi dairesinde müştereken şirkete ait olur. Bir şerikin alacaklısı hakkını ancak o şerikin tasfiyedeki hissesi üzerinde kullanabilir.” BKmd.534)

Bu hükümlere göre adi ortaklığa sermaye olarak konan araç ve iş yerleri adi ortaklığın defterine yazılır ve adi ortaklığın malı olur. Her türlü gideri indirilir, amortismana tabi tutulur.

Bu yazı Maliye Postası Dergisi'nde  yayımlanmıştır. Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik bunun gibi diğer makaleleri düzenli olarak takip etmek için siz de abonemiz olun.