Dergiden Seçme Makaleler
40 MESLEKTE YETERLİLİK BELGESİ ALMAYANLARI ÇALIŞTIRAN İŞVERENLERİ NE BEKLİYOR?
(15 Mart 2017 tarihli Maliye Postası Dergisi'nde yayımlanmıştır)
5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununa, 04.04.2015 tarihli ve 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 74’üncü maddesiyle Ek Madde 1 ilave edilmiştir.
Bu maddeyle ilgili olarak önce Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 2015/1 sıra no.lu tebliğ 25.05.2016 tarihli Resmi Gazetede, daha sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 2016/1 sıra no.lu tebliğ 24.03.2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
2015/1 sıra no.lu tebliğ konusu 40 meslekle ilgili mesleki yeterlilik belge zorunluluğu 26 Mayıs 2016 tarihinde başlamışken Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 40 meslek için 25 Mayıs 2016 tarihinde sona eren belgesiz çalışma süresinin 31 Aralık 2016’ya uzatıldığı basına yansımıştır.
Bu makalemizde 40 meslekle ilgili mesleki yeterlilik belgesi olmayan kişilerin çalıştırılma zorunluluğunun uzatılması konusunda Kanun değişikliği yapılıp yapılmadığı, zorunluluk aranan 40 mesleğin hangi meslekler olduğu, zorunluluk getirilen başka meslek bulunup bulunmadığı ve zorunluluğa uymamanın yaptırımı, belge muafiyeti, sınav ve belgelendirme ücreti ele alınıp, değerlendirilecektir.
1- Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda 6645 sayılı Torba Kanunun 74’üncü Maddesiyle Yapılan İlave :
5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununa 6645 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 74’üncü maddesiyle Ek Madde 1 ilave edilmiştir.
Bu ilaveyle, tehlikeli ve çok tehlikeli işlerden olup, Mesleki Yeterlilik Kurumunca standardı yayımlanan ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca çıkarılacak tebliğlerde belirtilen mesleklerde, tebliğin yayım tarihinden itibaren on iki ay sonra Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanununda düzenlenen esaslara göre meslekî yeterlilik belgesine sahip olmayan kişilerin çalıştırılamayacağı, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununa göre ustalık belgesi almış olanlar ile Millî Eğitim Bakanlığına bağlı meslekî ve teknik eğitim okullarından ve üniversitelerin meslekî ve teknik eğitim veren okul ve bölümlerinden mezun olup, diplomalarında veya ustalık belgelerinde belirtilen bölüm, alan ve dallarda çalıştırılanlar için meslekî yeterlilik belgesi şartı aranmayacağı düzenlenmiştir. Bu düzenleme 6645 sayılı Kanunun Resmi Gazetede yayımlandığı 23 Nisan 2015 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
2- Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen 40 Meslek :
Mesleki Yeterlilik Kurumu Mesleki Yeterlilik Belgesi Zorunluluğu Getirilen Mesleklere İlişkin 2015/1 sıra no.lu tebliğ 25.05.2015 tarihli, 29366 sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
Bu tebliğe göre belge zorunluluğu getirilen tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan 40 meslek ulusal yeterlilik koduyla aşağıda sıralanmıştır.
Sıra |
Ulusal |
Yeterlilik Adı |
Seviyesi |
1 |
11UY0011-3 |
Ahşap Kalıpçı |
Seviye 3 |
2 |
12UY0054-3 |
Alçı Levha Uygulayıcısı |
Seviye 3 |
3 |
12UY0055-3 |
Alçı Sıva Uygulayıcısı |
Seviye 3 |
4 |
11UY0014-3 |
Alüminyum Kaynakçısı |
Seviye 3 |
5 |
10UY0003-3 |
Bacacı |
Seviye 3 |
6 |
10UY0003^ |
Bacacı |
Seviye 4 |
7 |
11UY0012-3 |
Betonarme Demircisi |
Seviye 3 |
8 |
12UY0049-3 |
Betoncu |
Seviye 3 |
9 |
11UY0010-3 |
Çelik Kaynakçısı |
Seviye 3 |
10 |
11UY0015-4 |
Direnç Kaynak Ayarcısı |
Seviye 4 |
11 |
12UY0042-1 |
Doğal Gaz Altyapı Yapım Kontrol Personeli |
Seviye 4 |
12 |
11UY0033-3 |
Doğal Gaz Çelik Boru Kaynakçısı |
Seviye 3 |
13 |
11UY0032-4 |
Doğal Gaz Isıtma ve Gaz Yakıcı Cihaz Servis Personeli |
Seviye 4 |
14 |
11UY0030-4 |
Doğal Gaz işletme Bakım Operatörü |
Seviye 4 |
15 |
11UY0034—3 |
Doğal Gaz Polietilen Boru Kaynakçısı |
Seviye 3 |
16 |
11UY0034-4 |
Doğal Gaz Polietilen Boru Kaynakçısı |
Seviye 4 |
17 |
12UY0048-3 |
Duvarcı |
Seviye 3 |
18 |
11UY0013-3 |
Endüstriyel Boru Montajcısı |
Seviye 3 |
19 |
12UY0080-4 |
Hidrolik Pnömatikçi |
Seviye 4 , |
20 |
12UY0080-5 |
Hidrolik Pnömatikçi |
Seviye 5 |
21 |
12UY0057-3 |
Isı Yalıtımcısı |
Seviye 3 |
22 |
11UY0031-3 |
Isıtma ve Doğal Gaz İç Tesisat Yapım Personeli |
Seviye 3 |
23 |
11UY0023-3 |
İnşaat Boyacısı |
Seviye 3 |
24 |
12UY0056-3 |
İskele Kurulum Elemanı |
Seviye 3 |
25 |
11UY0016-4 |
Kaynak Operatörü |
Seviye 4 |
26 |
10UY0002-3 |
Makine Bakımcı |
Seviye 3 |
27 |
10UY0002^4 |
Makine Bakımcı |
Seviye 4 |
28 |
10UY0002-5 |
Makine Bakımcı |
Seviye 5 |
29 |
11UY0020-5 |
Otomotiv Elektromekanikçisi |
Seviye 5 |
30 |
11UY0021-4 |
Otomotiv Mekanikçisi |
Seviye 4 |
31 |
11UY0007-3 |
Otomotiv Montajcısı |
Seviye 3 |
32 |
12UY0053-3 |
Otomotiv Sac ve Gövde Kaynakçısı |
Seviye 3 |
33 |
12UY0050-3 |
Panel Kalıpçı |
Seviye 3 |
34 |
09UY0001-3 |
Plastik Kaynakçısı |
Seviye 3 |
35 |
12UY0051-3 |
Seramik Karo Kaplamacısı |
Seviye 3 |
36 |
12UY0059-3 |
Ses Yalıtımcısı |
Seviye 3 |
37 |
11UY0024-3 |
Sıvacı |
Seviye 3 |
38 |
12UY0058-3 |
Su Yalıtımcısı |
Seviye 3 |
39 |
11UY0025-3 |
Tünel Kalıpçısı |
Seviye 3 |
40 |
12UY0060-3 |
Yangın Yalıtımcısı |
Seviye 3 |
Söz konusu 40 meslekle ilgili olarak 5544 sayılı Kanunun Ek 1’inci maddesine göre 25.05.2015 tarihinden itibaren 12 ay içinde mesleki yeterlilik belgesi alınması ve 12 aylık sürenin bittiği tarihi izleyen gün olan 26.05.2016 tarihinden itibaren mesleki yeterlilik belgesi bulunmayanların çalıştırılmaması, çalıştırıldıkları tespit edildiğinde işverenlerine idari para cezası uygulanması gerekmekteydi.
Durum böyleyken, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca 40 meslek için 25 Mayıs 2016 tarihinde sona eren belgesiz çalışma süresinin 31 Aralık 2016’ya uzatıldığı basına yansımıştır. Basına yansıyan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı açıklaması incelendiğinde, zorunluluk getirilen 40 mesleğin; 17'sinin inşaat, 10'unun enerji, 7'sinin otomotiv, 6'sının metal sektörlerinde olduğu, özellikle inşaat sektöründe yoğun çalışmanın bulunduğu bu dönemde sektörün olumsuz etkilenmemesi için tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde Mesleki Yeterlilik Belgesi zorunluluğunun sektöre daha iyi anlatılıp iş hayatında farkındalık oluşturularak, iş yerlerinin faaliyetlerinin devamının sağlanması, işçilerin istihdam sorunu yaşamaması ve işverenlerin cezai müeyyidelere maruz kalmaması için mevcut mevzuat maddesinde geçiş sürecini yeniden düzenleyen kanun değişikliği hazırlandığı, bu kapsamda söz konusu yükümlülükler ve cezai müeyyidelerin 31 Aralık 2016'ya kadar ertelenmesine ilişkin hazırlanan bu Kanun değişikliğinin Başbakanlığa gönderildiğinin bu açıklamada yer aldığı anlaşılmaktadır.
3- Cezai Müeyyideleri Erteleyen Kanun Değişikliğinin Durumu :
Mesleki yeterlilik belgesi alma zorunluluğu getirilen çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan 40 meslekte belgesi bulunmayanları çalıştıran işverenlere idari para cezası uygulanmasının ertelenmesini öngören Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı basın açıklamasında belirtilen kanun değişikliği bu makaleyi kaleme aldığımız tarihe kadar kanunlaşmamıştır. Dolayısıyla, zorunluluk getirilen 40 meslekte 26 Mayıs 2016 tarihinden bu yana mesleki yeterlilik belgesi olmadan çalışanlar için beklenen kanun değişikliği gerçekleşmemiştir.
Bu yazının tamamı 15 Mart 2017 tarihli Maliye Postası Dergisi'nde yayımlanmıştır. Yazının tamamını ve Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda uygulamaya yönelik bunun gibi diğer makaleleri düzenli olarak takip etmek, ücretsiz danışmanlık hizmetimizden yararlanmak için siz de abonemiz olun.