Veraset ve İntikal Vergisi Kanun'unu incelemek için tıklayın.

2023 yılında Veraset ve İntikal Vergisi'nden istisna olakcak tutarlar için tıklayın.

Bu  intikal nedeniyle Veraset ve İntikal Vergisi Beyannamesi  verilir. Beyannameyi kendisine mal intikal eden kişiler verir. Varisler yabancı dahi olsa miras  Türkiye’de ise  veraset ve intikal vergisi doğar. Ancak bir Türk vatandaşının  Türkiye  dışında bulunan malını veraset yoluyla  edinen yabancı şahıslar, veraset ve intikal vergisine tabi değildirler ve dolayısı ile beyanname vermezler.

Türkiye Cumhuriyeti tabiiyetinde bulunan şahıslara ait mallar ile Türkiye'de bulunan malların veraset yolu ile diğer şahsa intikali Veraset ve İntikal Vergisine tabi olduğundan reddi miras  halinde veraset yoluyla herhangi bir mal edinilmiş olmayacağından, veraset ve intikal vergisi beyannamesi verilmesi gerekmez. 

Veraset ve İntikal Vergisinin Matrahı :

Verginin matrahı, intikal eden malların Kanuna göre bulunan değerlerinden, Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 12 nci maddesinde yazılı borç ve masrafların indirilmesinden sonra kalan miktardır.  Mükellefler veraset ve intikal vergisi konusuna giren mallarını, Veraset ve İntikal Vergisi Kanunun 10 uncu maddesinde belirtilen değerleme ölçülerine göre değerleyeceklerdir. Bu Kanunda değerleme ölçüsü belirtilmeyen malların ise Vergi Usul Kanununun servetleri değerleme ile ilgili 3'üncü bölümdeki esaslara göre değerlendirilecektir.

Gayrimenkullerin Beyanı

Veraset yolu ile veya ivazsız bir şekilde intikal eden gayrimenkuller, ticari işletmeye dâhil olsun veya olmasın ölümün veya ivazsız intikalin meydana geldiği yıla ait emlak vergisine esas olan vergi değeri üzerinden  beyan edilir.

Ticari Sermaye

Bilanço esasına göre defter tutanlarda ölüm tarihine isabet  eden takvim yılı bilançosuna göre bulunacak öz sermaye, ticari sermaye olarak dikkate alınacaktır. Ancak mükellefler isterlerse ölüm günü itibariyle çıkaracakları bilançoyu esas alarak öz sermayelerini tespit edip beyan edebileceklerdir.  İşletme hesabı esasına göre defter tutanlarla basit usulde vergilendirilenler de ticari sermaye olarak murisin ölüm tarihindeki ticari varlığını beyan edeceklerdir.

Menkul Mallar  (Taşıt Araçları gibi) ve Gemilerin Beyanı

Mükellefler, menkul mallar ve gemileri rayiç bedelleri ile beyan edeceklerdir. Rayiç bedel, normal alım satım değeridir. Bu nedenle, mirasa dâhil menkul mallar ve gemilerin ölüm tarihindeki normal alım satım değerleri ile beyan edilmesi gerekir.

 Esham (Hisse Senetlerinin) Beyanı

Ticari sermayeye dâhil olsun veya olmasın hisse senetleri, borsada kayıtlı ise ölüm tarihinden önceki son üç yıl içinde borsada gördüğü en son işlem değeri ile değerlenir. Bu nedenle, veraset ve intikal vergisi mükellefleri, kendilerine veraset yolu ile intikal eden veya ivazsız surette edindikleri hisse senetlerini, bunlar borsaya kayıtlı ise ölüm tarihinden önceki son üç yıl içinde gördüğü son işlem değerini; borsada kayıtlı olmakla birlikte son üç yıl içinde işlem görmemişse veya borsada kayıtlı değilse, üzerinde yazılı değerlerini beyan edeceklerdir.

Tahvilatın (Borç Senetlerinin) Beyanı

Borç senetleri, Vergi Usul Kanunu'nun 266'ncı maddesine göre itibari değerle değerlenmektedir. Buna göre, mükellefler borç senetlerini üzerinde yazılı olan değerlerini beyan edeceklerdir.

Yabancı Paraların Beyanı

Yabancı paralar, veraset ve intikal vergisi beyannamesinde Maliye Bakanlığı'nca tespit olunacak kura göre değerlendirilerek beyan edilir.

Hakların Beyanı

Tescile tabi bilumum hakların değeri, tesisleri sırasında tapu siciline kaydedilen değeri esas alınarak beyan edilecektir. Tapu sicilinde bedeli gösterilmeyen haklarla, bunlar dışındaki bilumum hakların değerlendirilmesi mükellefler tarafından yapılmayacak ve bu haklar ilk tarhiyatta nazara alınmayacaktır.

Kiralık Kasalar

Bankalar,  nezdlerindeki kiralık kasa sahiplerinden birinin ölümü halinde (Sulh hakimi tarafından yapılacak tespit hariç) vergi dairesinin selahiyetli bir memuru hazır bulunmadıkça kasanın açılmasına ve bu memur huzurunda tespit edilmedikçe muhteviyatının mirasçıları veya kanuni temsilcileri veya vekilleri tarafından alınmasına müsaade edemezler.  (Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu 23. Madde)

İstisnalar

1. Veraset tariki ile intikal eden ev eşyası ile murise ait zat eşyası ve aile hatırası olarak muhafaza edilen tablo, kılıç, madalya gibi eşya;

2. Mirastan  evlatlıklar da dahil olmak üzere füruğ ve eşten her birine isabet eden miras hisselerinin  Maliye Bakanlığı tarafından ilgili Tebliğler ile her sene ilan edilen tutarı ;

vergiden istisnadır. Miras için hesaplanacak veraset ve intikal vergisinden bunlar düşülür, kalanı üzerinden vergi verilir.

Veraset ve intikal vergisinin matrahının tespitinde indirilebilecek borç ve masraflar:

Veraset ve intikal vergisinin matrahının tespitinde aşağıda yazılı borç ve masrafların indirilmesi mümkündür.

1. Murisin geçerli belgelere dayanan borçları ile vergi borçları,

2. Türkiye Cumhuriyeti uyruğunda bulunan şahıslara ait mallardan yabancı memleketlerde bulunanlara isabet eden borçlar ile yabancı memleketlerde bu mallar dolayısıyla  ödenen veraset ve intikal vergileri (Ancak, söz konusu borçlar ve vergiler beyan edilen malların değerini geçemez),

3. Cenazenin donanımı, gömülmesi ve ölüm olayının duyurulması amacıyla mirasçılarca gazeteye verilen ilan giderleri.

Bu borç ve masrafların matrahın tespitinde indirim konusu yapılabilmesi için, mükelleflerin bunları beyannamenin ilgili bölümünde göstermeleri ve bunlara ilişkin geçerli belgeleri beyannameye eklemeleri zorunludur.

Beyannamenin verileceği yer :

Mükellefler, veraset ve intikal vergisi beyannamesini ölen kimsenin ikametgâhının bulunduğu yerdeki vergi dairesine verirler. Miras bırakanın ikametgâhı yabancı memlekette ise beyanname,  Türkiye'deki son ikametgâhının bulunduğu yerdeki vergi dairesine verilir.

Veraset ve İntikal Vergisi İnteraktif Vergi Dairesi (ivd.gib.gov.tr) internet sayfasından da verilebilmektedir. Beyannameyi dolduracak mirasçılardan herhangi birininbilgileri ile sisteme giriş yapılır. “Veraset İşlemleri” bölümünden vefat edenin T.C. Kimlik Numarası girilerek işlemlere başlanılır.

İnteraktif vergi dairesinden verilecek beyannamede mirasçı beyannameyi sadece kendi adına düzenleyebileceği gibi, diğer mirasçıları da beyannameye dâhil edebilir.

Beyannamenin verilme müddeti :

Veraset ve intikal vergisi beyannamesi;

Ölüm Türkiye'de meydana gelmiş ise ölüm tarihinden itibaren dört ay içinde,

Ölüm Türkiye'de meydana gelmiş ve mükellefler yabancı bir memlekette bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden altı ay içinde ,

Ölüm yabancı bir memlekette meydana gelmiş ve mükellefler Türkiye'de bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden altı ay içinde,

Ölüm yabancı bir memlekette meydana gelmiş ve mükellefler ölenin bulunduğu memlekette bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden dört ay içinde,

Ölüm yabancı bir memlekette meydana gelmiş ve mükellefler ölenin bulunduğu memleketin dışında başka bir yabancı memlekette bulunuyorsa ölüm tarihini takip eden sekiz ay içinde,

verilir.

Beyannameye eklenecek belgeler:

1. Veraset İlamı aslı,

2. Gayrimenkullerde tapunun fotokopisi ve ilgili belediyelerden alınacak emlak vergisine esas olan ölüm tarihine ait değeri gösterir tasdikli belgenin aslı, (İmzalı ve mühürlü)

3. Murise ait banka hesaplarında bankalardan  ölüm tarihi itibariyle alacağını ve faizli bakiye tutarını gösterir yazı

4. Ruhsata tabi taşınır malların  (araba, gemi vb.) ruhsat fotokopileri, sigorta poliçesi, gemi sicil tasdiknamesi

5.  İndirilmesi talep edilen borç ve masraflara ait belgeler, (Ölüm tarihi itibariyle)

6. Vefat eden kişinin ticari ya da serbest meslek faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefi olması halinde;

a) Ölüm günü tarihli kıst dönem bilançosu ya da işletme hesabı hülasası ya da serbest meslek kazanç bildirimi ( Serbest Muhasebeci veya S.M.M.M tasdikli)

b) Aynı belgelerin ölüm tarihinden bir önceki takvim yılına ait Gelir Vergisi açısından bağlı olduğu yetkili Vergi Dairesi tarafından tasdikli suretleri ( 2 nüsha)

c) Stok ve demirbaşların listesi,

d) İşletme aktifinde kayıtlı araçların ruhsat fotokopileri ya da ilgili Trafik Şube Müdürlüğü’nden alınacak araç bilgilerini gösterir yazı,

e)  İşletme aktifinde kayıtlı gayrimenkullerin tasdikli emlak bildirimleri,

7. Vefat eden kişiye ait şirket hissesi bulunması halinde;

a)  Murisin şirkette ölüm günündeki hisse nispetini belirtir Anonim Şirketler için Hazirun Cetveli / Limited Şirketler için Ticaret Sicil gazetesi,

b)  Ölüm tarihinden önceki takvim yılına ait vergi dairesi tasdikli bilanço,  (2 nüsha)

c)  Ölüm günü tarihli kıst dönem bilançosu ve mizan (SM veya SMMM veya kanuni temsilci tarafından tasdikli 2’şer nüsha)

d)  İşletme aktifinde kayıtlı araçların ruhsat fotokopileri ya da ilgili Trafik Şube Müdürlüğü’nden alınacak araç bilgilerini gösterir yazı,

e) İşletme aktifinde kayıtlı gayrimenkullerin tasdikli emlak bildirimleri,

f)  Ortaklara borçlar ya da alacaklar varsa ayrıntılı olarak listesi, mizanda belirtilmesi.

8. Ölüm ve Mirasçılık Bildirimi;  2007 tarihinden itibaren vergi dairelerince ölenin T.C. Kimlik Numarası ile sorgulama yapılarak nüfus kayıt sisteminden (MERNİS) alınan vefat eden kişinin son ikametgâhını gösterir belgenin alınması mümkün bulunduğundan bu belgenin muhtarlıktan alınması gerekmemektedir.

9. Vasiyetname, miras mukavelenamesi

10. Borç ve masraflara ait belgeler

Veraset ilamı (Mirasçılık Belgesi) : Mirasçıları ve miras paylarını gösteren ve veraset ve intikal vergisi beyannamesine eklenmesi gereken belgedir.  01.10.2011 tarihine kadar yalnızca sulh hukuk mahkemesinden alınırken, 01.10.2011 tarihinden itibaren mirasçılarca sulh hukuk mahkemesinin yanı sıra noterlerden de alınabilmektedir.

Veraset ilamının alınabilmesi için aşağıdaki belgeler istenilmektedir:

* Ölüm belgesi,

* Nüfus Kayıt Örneği,

* Veraset ilamı istemi içeren dilekçe.

Veraset ilamının  düzenlenmesi için tek bir mirasçının dahi başvurusu yeterlidir. Bütün mirasçıların birlikte hareket etmesine gerek bulunmamaktadır.

Noterden alınan veraset ilamına itiraz  Sulh Hukuk Mahkemesinde dava açılarak yapılır.

Verginin ödenmesi :

Veraset ve intikal vergisi, tahakkukundan itibaren üç yılda her yıl Mayıs ve Kasım aylarında olmak üzere toplam altı eşit taksitte, beyannamenin verildiği vergi dairesine veya tahsiline yetkili bankaların şubelerine  ödenebilir.

Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu’nun 19. Maddesine göre tescil tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde sonucu ilgili vergi dairesine bildirmek üzere, intikal eden gayrimenkullerin tescil işlemi, veraset ve intikal vergisinin tahakkuku beklenmeksizin yapılır. Ancak, intikali yapılan gayrimenkule isabet eden veraset ve intikal vergisi tamamen ödenmedikçe devir ve ferağı yapılamaz ve üzerinde herhangi bir ayni hak tesis edilemez. Tapu memurları vergi dairesince verilmiş ilişik kesme belgesi olmaksızın devir ve ferağ işlemi yapamazlar, aksi halde verginin ödenmesinden mükellefler ile birlikte müteselsilen sorumlu olurlar.

Ancak, mükelleflerce, tahakkuk eden vergiye karşılık 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 10'uncu maddesinde yazılı cinsten (Bu maddenin 5'inci bendinde yazılı menkul mallar hariç) teminat gösterildiği takdirde intikal eden gayrimenkullerin bir kısmının veya tamamının devir ve ferağına izin verilebilir. 

Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza cevap almak; uygulamaya yönelik  makaleleri düzenli olarak takip etmek  için siz de abonemiz olun.

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.

Bu ve diğer konularda abonelerimizin sorularına  verdiğimiz cevapları  okumak  için tıklayın.

Dergimizde yayımlanmış bazı makaleler için tıklayın.

Yayımladığımız Özelge ve Danıştay Kararlarını incelemek için tıklayın.

Maliye Postası Yayınlarını incelemek için tıklayın.