Maliye Postası Dergisi
ZAYİ OLAN MAL İLE KIYMETİ DÜŞEN EMTİANIN DEĞERLEMESİ VE MUHASEBELEŞTİRİLMESİ
İşletmelerin gerek faaliyetlerinde kullanmak, gerekse de ticaretini yapmak amacıyla tasarrufu altında bulundurdukları mallar çeşitli nedenlerle zayi olmakta ya da kıymet düşüklüğüne maruz kalmaktadır. Dönem kazancının doğru olarak tespit edilebilmesi için zayi olan ya da kıymet düşüklüğüne maruz kalan bu malların değerlemeye tabi tutularak kıymetlerinin belirlenmesi ve oluşan zararın ilgili hesaplara gider veya maliyet olarak aktarılması gerekmektedir. Tasarruf altındaki malların işletmede bulundurulma amacı, bu malda meydana gelen hasar neticesi zayi olma veya kıymetinin düşüklüğü hali ile hasara yol açan olayın niteliği, malların değerleme yöntemleri ile muhasebe kayıtlarını değiştirmektedir. Örneğin zayi olan malın emtia ya da amortismana tabi iktisadi kıymet olması, mallarda meydana gelen hasar derecesi ile meydana gelen olayın doğal afet, yangın, sel, su basması vb. nitelikte olması gibi değişkenler farklı durumlar ortaya çıkarmaktadır.
Bu çalışmamızda önce zayi olma kavramı ile değer düşüklüğü arasındaki bağlantı ve farklılıklar Vergi Usul kanunu ile Katma Değer Vergisi Kanunu bağlamında irdelenecek, sonra zayi olan yada kıymeti düşen malların değerlemesi işlemleri ile muhasebeleştirilmesi arasındaki farklılıklar ortaya konacaktır.
Zayi Olma İle Değer Düşüklüğü Arasındaki Fark