Maliye Postası Dergisi
ZAMANINDA ÖDENMEYEN ÜCRETLER İÇİN MEVDUATA UYGULANAN EN YÜKSEK FAİZ ORANI UYGULANACAĞI BİLİNİYOR MU ?
Ücret özellikle bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde işçilerin tek geçim kaynağı olup, miktar olarak yetersizdir. Bu nedenle yasa koyucu ücreti güvence altına alan düzenlemeler yapmıştır. Söz konusu düzenlemeler sosyal devlet olmanın gereklerinden birisi olarak da karşımıza çıkmaktadır. Anayasanın 49 ve 55. Maddeleri ile Devlete çalışanların hayat standartlarını ve ücretlerini iyileştirme ve güvence altına alma hususunda görevler yüklenmiştir.
4857 sayılı İş Yasasının 32. Maddesine göre, genel anlamda ücret bir kimseye iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutardır. Ücret kural olarak Türk parası ile işyerinde veya özel olarak açılan bir banka hesabına ödenir. Ücret yabancı para ile kararlaştırılmış ise ödeme günündeki rayice göre Türk parası ile ödenir. Senetle veya diğer herhangi bir şekilde ücret ödemesi yapılamaz. Ücret en geç ayda bir ödenir. İş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmeleri ile ödeme süresi bir haftaya kadar indirilebilir. Meyhane ve benzeri eğlence yerleri ile perakende mal satan dükkân ve mağazalarda, buralardan çalışanlar hariç ücret ödemesi yapılamaz.
İşçiye ödenecek ücret miktarı, taraflarca iş sözleşmesinde kararlaştırılır. Bu yapılmadığı zaman ücret geleneğe göre belirlenir (Borçlar Yasası 323/1. Md. ). Ücretin belirlenmesinde toplu iş sözleşmesi hükümlerinin de ihmal edilmemesi gerekir. Ücret miktarı, taraflar arasında belirlenirken bir taraftan Borçlar Yasasının 19-21. Maddesinde sözleşme serbestine ilişkin hükümler, diğer taraftan da İş Yasasının 39. Maddesinde düzenlenmiş olan asgari ücret hükümleri dikkate alınmalıdır. Ücretin belirlenmesinde, bir üst sınır söz konusu değildir. Ancak Yasa, koruyucu yapısı içinde ücretin belirlenmesinde alt sınır getirmiştir. İşçiye çalışması karşılığında ödenecek olan ücret, asgari ücretin altına düşmeyecektir. Aynı veya eşit değerdeki bir iş için cinsiyet nedeni ile daha düşük bir ücret kararlaştırılmayacaktır (İş Yasası 5/IV. Md. ). Yasa bu şekilde aynı ve eşit değerde çalışan işçiler arasında sadece cinsiyet sebebiyle ayırım yapılmasını engellemek istemiştir.