Maliye Postası Dergisi
ZAMANAŞIMI
15 Mayıs 2018 Tarihli Maliye Postası Dergisinin Önsözü
Zamanaşımı yasada öngörülen sürenin dolması ve bu süreden sonra, konu edilen işlemin hükmünün kaybedilmesi anlamını taşır.
Örneğin zamanaşımı ödeme süresi veya tahsil süresi geçmiş olan bir borç ve veya alacağın tahsilatının veya ödemesinin yapılamayacağı anlamını ifade eder. Böylece borçlu borcundan kurtulur, alacaklı alacağından vazgeçmiş olur.
Zamanaşımı esas itibariyle Türk Borçlar Kanununda düzenlenmiştir ve buna ilişkin hükümler de şöyledir.
1- ON YILLIK ZAMANAŞMI SÜRESİ
“Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, her türlü alacak on yıllık zamanaşımına tabidir.” (TBK md. 146)
Zamanaşımı için böyle bir süre öngörülmesi, alacak ve borçların sürüncemede bırakılmamasını, hesabı görülmeyen işlerin tasfiyesi amaçlamıştır.
2- BEŞ YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİ
Şu alacaklar için beş yıllık zamanaşımı süresi uygulanır;
Kira bedelleri, ana para faizleri ve ücret gibi diğer dönemsel edimler.
Otel, motel, pansiyon, tatil köyü gibi yerlerdeki konaklama bedelleri ile lokanta ve benzeri yerlerdeki yeme içme bedelleri,
Küçük sanat işlerinden ve küçük çapta perakende satışlardan doğan alacaklar,
Bir ortaklıkta, ortaklık sözleşmelerinden doğan ve ortakların birbirleri veya kendileri ile ortaklık arasındaki; bir ortaklığın müdürleri, temsilcileri, denetçileri ile ortaklık veya ortaklar arasındaki alacaklar,
Vekalet, komisyon ve acentelik sözleşmelerinden, ticari simsarlık ücreti alacağı dışında, simsarlık sözleşmesinden doğan alacaklar,
Yüklenicinin yükümlülüklerini ağır kusuruyla hiç ya da gereği gibi ifa edememesi dışında, esas sözleşmesinden doğan alacaklar
Beş yıllık zamanaşımına tabidir. (TBK md. 147)
Yukarıda yazılı süreler kesin olup, yasada yazılı zamanaşımı süresi değiştirilemez. (TBK md 148)