Osman KIRBAŞ

1. Giriş

23/2/2017 tarihli ve 6824 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 4. maddesiyle 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun (GVK) mülga mükerrer 121. maddesi “Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” başlığıyla yeniden düzenlenmiş ve bu maddede yer alan şartları taşıyan gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine 1/1/2018 tarihinden itibaren verecekleri yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesapladıkları verginin %5’i kadar indirim imkanı sağlanmıştır.

Bu düzenlemeyle, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, 1/1/2018 tarihinden itibaren verilen gelir ve kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden hesapladıkları %5’lik vergi indirimini önce bu beyannamelerde yer alan ödenmesi gereken gelir ve kurumlar vergisinden mahsup etmekte; sonrasında kalan indirim tutarı bulunması halinde ise bu tutarı yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihten itibaren bir tam yıl içinde beyan üzerine tahakkuk eden diğer vergi borçlarından mahsup edebilmektedirler.

“Vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” müessesesinde mükellef lehine değişiklikler süreci, 7162 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 3. maddesiyle başlamıştır. Bu düzenlemeyle beyanname başına 250 TL’ye kadar eksik ödemeler ile tecil-terkin kapsamında olup kanuni süresinden sonra ödenen vergilerin, mükellefler tarafından %5’lik vergi indiriminden yararlanılmasına engel olma durumuna son verilmiştir.

Ardından, 7194 sayılı Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 18. maddesinin, 1/1/2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken yıllık gelir ve kurumlar vergisi beyannamelerinde uygulanmak üzere 7/9/2019 tarihinde yürürlüğe girmesiyle %5’lik vergi indiriminde değişim devam etmiştir.

Yazımızda, esas itibarıyla “7194 sayılı Kanunun 18. maddesiyle “vergiye uyumlu mükelleflere vergi indirimi” müessesesine yeni bir çehre kazandıran bu değişiklikler incelenmekte ve yapılan düzenleme sonrasında %5’lik vergi indirimi uygulaması çok yönlü olarak (yeni işe başlayan, tür değiştiren veya düzeltme beyannamesi veren mükelleflerin durumu, verginin mükellef dışındaki nedenlerle geç yatırılması veya tecil edilmesi, mahsup edilemeyen vergi indiriminin mükellefin kendisi dışındaki kişilerin vergi borçlarına mahsubu gibi birçok konu örneklerle) ele alınmaktadır.

2. Vergi indiriminden yararlanma şartları

%5’lik vergi indiriminden, gelirini/kazancını beyanname ile beyan eden gelir ve kurumlar vergisi (GV/KV) mükellefleri yararlanabilmektedirler. Beyanname üzerinden tahakkuk eden GV/KV’nin %5’i olarak hesaplanan bu indirimden yararlanılabilmesi için mükelleflerin sağlamaları gereken şartlar 7194 sayılı Kanunun 18. maddesiyle, 1/1/2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken GV/KV beyannamelerinde dikkate alınmak üzere, bazı değişikliklere uğramıştır. Bu nedenle, GV/KV beyannamesinin verilmesi gereken tarihe göre %5’lik vergi indiriminin şartları farklılıklar göstermektedir.

2.1.7194 sayılı Kanun öncesi şartlar (1/1/2019 – 31/12/2019döneminde verilmesi gereken GV/KV beyannameleri için)

2.1.1. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıla ait vergi beyannamelerinin kanuni süresi içerisinde verilmiş ve bu beyannameler üzerine tahakkuk eden vergilerin de kanuni süresi içerisinde ödenmiş olması

(-Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler,

-Her bir beyanname itibarıyla 250 Türk lirasına kadar yapılan eksik ödemeler,

-Vergi kanunları gereğince, tecil edilerek belirlenen şartların gerçekleşmesine bağlı olarak terkin edilecek vergilerin, kanunlarında belirlenen tecil süresinin sonunu takip eden onbeşinci günün bitimine kadar ödenmesi

bu şartın ihlali sayılmamaktadır.)

2.1.2. İndirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile bu yıldan önceki son iki yıl içerisinde haklarında beyana tabi vergi türleri itibarıyla ikmalen, re’sen veya idarece yapılmış bir tarhiyat bulunmaması

2.1.3. Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin verildiği tarih itibarıyla vergi aslı (vergi cezaları dâhil) 1.000 Türk lirasının üzerinde vadesi geçmiş borcunun bulunmaması

2.1.4. Vergi indiriminin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki dört takvim yılında Vergi Usul Kanununun 359. maddesinde sayılan fiillerin işlenmemiş olması

şartlarının birlikte sağlanması halinde %5’lik vergi indiriminden yararlanılabilecektir.

2.2.7194 sayılı Kanun sonrası şartlar (1/1/2020 tarihinden itibaren verilmesi gereken GV/KV beyannameleri için)