Maliye Postası Dergisi
YÜRÜTMEYİ DURDURMA KARARI, İLK DERECE MAHKEMESİ KARARINA İSTİNADEN ÖDENEN TUTARIN İADESİNİ GEREKTİRİR
DANIŞTAY DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2018/4437
Karar No : 2022/1488
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Mahkeme kararı üzerine düzenlenen iki no’lu ihbarnameyle istenen ve ödenen 513.233,60 TL’nin, söz konusu mahkeme kararının Danıştayda yürütmesinin durdurulması üzerine faizi ile birlikte iadesi talebinin zımnen reddine dair işlemin iptali ile söz konusu tutarın ödeme tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte iadesi istenilmiştir. İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; davacı şirket tarafından haklarında tesis edilen cezalı tarhiyat işlemine karşı Vergi Mahkemesinde açtıkları davanın aleyhlerine sonuçlanması sonucu söz konusu cezalı tarhiyatları vadesi içerisinde ödedikleri, bahsi geçen mahkeme kararının temyizi sonucu Danıştay Dokuzuncu Dairesinin E:2015/4188 sayılı dosyasında görülmekte olan davada yürütmenin durdurulması kararı verilmesi üzerine ödedikleri tutarın faizi ile birlikte iadesi için davalı idareye başvuru yaptıkları ancak söz konusu taleplerinin zımnen reddededildiği, bakılan davanın da zımnen red işleminin iptali ile ödenen tutarın faizi ile birlikte iadesi istemi ile açıldığı, olayda, Danıştay Dokuzuncu Dairesinin vermiş olduğu yürütmenin durdurulması kararı, Vergi Mahkemesince verilen kararın yürütülmesini durdurmak niteliğinde olduğundan, mahkeme kararının uygulanmasını durdurmakta ve mevcut hukuki durumu koruma altına almakta, ancak yargılamanın konusu cezalı tarhiyatı ortadan kaldırmadığı, bu bakımdan yüksek mahkemenin verdiği yürütmenin durdurulması kararı, ilk derece mahkemesi tarafından davacı lehine verilmiş bir karar bulunmadığı sürece davacı tarafından yapılan ödemenin iadesini sağlamayacağından; idarenin de, Danıştay tarafından verilen esas kararın sonucuna göre ve ilk derece mahkemesinin de vereceği karar üzerine işlem tesis etme yükümlülüğü bulunduğundan, dava konusu isteme dayanak yürütmenin durdurulması kararı uyarınca yapılan başvurunun zımnen reddinde hukuka aykırılık görülmediği sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Bölge İdare Mahkemesince; istinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi kararının usul ve hukuka uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE :
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 2. fıkrasında, idari işlemin uygulanması hâlinde giderilmesi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması koşullarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verileceği kuralı yer almıştır.
Aynı Kanunun 28. maddesinde ise, Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.” hükmü yer almaktadır.
Temyiz veya istinaf istemlerinde yürütmenin durdurulması başlıklı 52. maddede ise, Temyiz veya istinaf yoluna başvurulmuş olması, hakim, mahkeme veya Danıştay kararlarının yürütülmesini durdurmaz. Ancak, bu kararların teminat karşılığında yürütülmesinin durdurulmasına temyiz istemini incelemeye yetkili Danıştay dava dairesi, kurulu veya istinaf başvurusunu incelemeye yetkili bölge idare mahkemesince karar verilebilir. Anılan Kanunun 52. maddesinin birinci fıkrasına 4001 sayılı Kanunla eklenen üçüncü cümlede, davanın reddine ilişkin kararların temyizi halinde, dava konusu işlem hakkında yürütmenin durdurulması kararı verilebilmesinin 27. maddede öngörülen koşulun varlığına bağlı olduğu kuralına yer verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacı şirket tarafından haklarında tesis edilen cezalı tarhiyat işlemine karşı ... Vergi Mahkemesinde açtıkları davanın aleyhlerine sonuçlandığı, anılan mahkeme kararına istinaden … nolu vergi/ceza ihbarnamelerinin 13/4/2015 tarihinde tebliğ edildiği ve söz konusu cezalı tarhiyatların vadesi içerisinde ödendiği, bahsi geçen mahkeme kararının temyizi sonucu Danıştay Dokuzuncu Dairesinin E:2015/4188 sayılı dosyasında 3/6/2015 tarihinde yürütmenin durdurulması kararı verilmesi üzerine ödedikleri tutarın faizi ile birlikte iadesi için davalı idareye başvuru yapıldığı, ancak söz konusu taleplerinin zımnen reddededildiği, bakılan davanın da zımnen red işleminin iptali ile ödenen tutarın yasal faizi ile birlikte iadesi istemi ile açıldığı anlaşılmaktadır.
