Maliye Postası Dergisi
YURT DIŞINDA MUKİM BİR FİRMAYA YAPILAN "İSİM HAKKI ÖDEMELERİ"NİN VERGİLENDİRİLMESİ ESASLARI
Yerli veya yabancı kurumlarda kurum kültürünün oluşumunda ve devamında firmaların isimleri ve logoları tüketicilerin gözünde özel bir öneme sahiptir. Yerli veya yabancı firmaların yurt içi ve yurt dışı piyasada yaptıkları satışlarda firma isimleri ve üretmiş oldukları malların markaları ve bunların tanınmışlıkları etkili olmaktadır.
Marka kültürü, firmaların ürettikleri ürünler ve firma isimleri için zamanla oluşan bir yapıdır; ve bu yapının oluşumu her ülkede farklı kurallara bağlanmıştır. Özellikle çok uluslu şirketlerin firma isimleri ve ürettiklerin ürünleri markalaşması yıllar almaktadır. Bu ise firmalar için zamana yayılan önemli maliyetleri beraberinde getirmektedir.
Bir firmanın gerek ismi gerekse ürettikleri ürünler bu firmaların yurt içi ve yurt dışı piyasada satışında önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, yurt içinde ve yurt dışında büyümek isteyen firmalar, firma isimleri ve ürettikleri ürünlerin markalaşması için önemli yatırımlar yapmaktadır. Bu yatırımlar büyük ölçüde AR-GE yatırımı şeklinde gerçekleşmektedir.
Firmaların uluslararası ölçekte tanınmak için yaptıkları faaliyetler, firma isminin ve üretilen markalı ürünlerin pazarlanmasından önemli kazançlar elde etmesine neden olabilmektedir. Bugün birçok yabancı firma belirli firma isimlerinde veya markalı ürünlerde sahip olduğu hakları başka firmalara bir bedel karşılığında kullandırabilmektedir.
Bu makalemizde, yurt dışında mukim firmalara bir "isim hakkının" kullanımı karşılığında yapılan ödemelerin iç mevzuat ve vergi anlaşmalarına göre vergilendirilmesi esasları irdelenecektir. Bu çerçevede, mükelleflerin dikkat etmeleri gereken bazı hususlar üzerinde durulacaktır.