Özkan AYKAR

Bu günlerde, yıl içerisinde iş değiştirenlere veya öteden beri iki veya daha fazla işverenden ücret alanlara, gelir vergisi beyannamesi vermediklerinden bahisle Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından bilgi isteme yazıları gönderilmektedir.

Ücretli olarak çalışanlarda telaş ve şaşkınlığa yol açan bu yazılarda; 15 gün içinde ilgili vergi dairesine başvurulması, izahatta bulunulması istenilmiş olup, cezalı duruma düşmemek açısından pişmanlıkla beyanname verilebileceğine dair açıklamalara yer verilmiştir.

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na (GVK) göre, tek işverenden alınan ve tevkifat suretiyle vergilendirilmiş ücretler için (tutarı ne olursa olsun) yıllık gelir vergisi beyannamesi verilmez. Ancak birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretlilerin (tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil), elde ettikleri ücret gelirleri için yıllık gelir vergisi beyannamesinin verilmesi gerekir.

Bahse konu düzenleme yeni bir düzenleme olmayıp, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 86/1-b maddesinde eskiden beri mevcut olan bir düzenlemedir. Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından söz konusu düzenlemeye dayanılarak yapılan araştırmalarda; iki veya daha fazla işverenden ücret alan ve gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşan ücretlilerden beyanname vermeyen kişiler beyana davet edilmektedir.

Bu yazımızda; bir yıl içinde birden fazla işverenden ücret alan ve beyan sınırını aştığı halde beyannamelerini vermemiş olanların, yıllık gelir vergisi beyannamesini düzenlerken dikkat etmeleri gereken hususlara yönelik açıklamalara yer verilecektir.

YASAL MEVZUAT

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 1’nci maddesine göre; gerçek kişilerin gelirleri gelir vergisine tâbidir. Gelir bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde elde ettiği kazanç ve iratların safi tutarıdır.

Anılan Kanunun 2’nci maddesinde, gelire giren kazanç ve iratlar arasında ücretler de sayılmış olup, söz konusu maddeye göre, gelirin tespitinde diğer gelir unsurları gibi ücretler de gerçek ve safi miktarları ile nazara alınacağı belirtilmiştir.

GVK’nın “Gelirin toplanması ve beyan” başlıklı 85’inci maddesinde ise; mükelleflerin Kanunun 2’nci maddesinde yazılı kaynaklardan bir takvim yılı içinde elde ettikleri kazanç ve iratları için yıllık beyanname verecekleri açıklanmıştır. Ayrıca beyanı gereken gelirlerin yıllık beyannamede toplanmasının zorunlu olduğu vurgulanmıştır.

Diğer taraftan, bahse konu Kanunun “Toplama yapılmayan haller” başlıklı 86/1-b maddesine göre; tek işverenden alınmış ve kesinti suretiyle vergilendirilmiş ücretler ile birden fazla işverenden kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücret alan ve birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerin toplamı Gelir Vergisi Kanunu’nun 103’üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayanların, tamamı kesinti yoluyla vergilendirilmiş ücretleri için yıllık beyanname verme zorunlulukları bulunmamaktadır.