İmdat TÜRKAY

1. Yapılandırma Kanununun Mükelleflere Sağladığı Avantajlar

TBMM tarafından kabul edilen ve kamuya borcu olanlara birçok imkan ve kolaylık sağlayan 3.6.2021 tarihli ve 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun 9.6.2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Son Yapılandırma Kanunu, kapsam olarak Kasım/2020 tarihinde yürürlüğe giren ve halen ödemeleri devam eden 7256 sayılı Kanundan farklı olarak mükelleflere kesinleşmiş vergi/ceza borçlarının ödenmesinin yanı sıra çok önemli imkanlar ve avantajlar sağlamaktadır. 7326 sayılı Yapılandırma Kanunu ile mükelleflere sağlanan imkan ve kolaylıklar şöyledir:

Vergi dairesine ödenmemiş vergi ve diğer borçların tamamı ile bunlara bağlı gecikme zamları ve faizleri yerine Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,

Vergi aslına bağlı cezaların tamamen silinmesi, vergi aslına bağlı olmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarının %50’sinin silinmesi,

Ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisinin aslı ile bunlara bağlı faizler yerine Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,

Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının tamamı ile bunlara bağlı faiz, gecikme faizi ve gecikme zamları yerine Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,

Öğrenim ve katkı kredisi alacaklarının tamamı ile bunlara bağlı gecikme zamları yerine Yİ-ÜFE ile borcun ödenmesi,

Dava konusu yapılan vergi tarhiyatları, vergi cezaları ve idari para cezaları gibi ihtilaflarının sulh yoluyla sonlandırılması,

İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan ya da kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat, demirbaşlar ile kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların beyan edilmesi ile işletme kayıtlarının gerçek duruma uygun hale getirilmesi,

Vergi incelemesi ve takdir işlemleri devam eden alacakların yapılandırılması,

Matrah veya vergi artırımında bulunan ve şartları yerine getiren mükelleflere ilişkin olarak vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmaması ile matrah veya vergi artırımı sonucunda tahakkuk eden vergilerin tamamının ilk taksit ödeme süresi içerisinde peşin olarak ödenmesi durumunda vergilerden %10 indirim yapılması,

İhtirazi kayıtla verilen beyannameler üzerine tahakkuk etmiş olan vergilerin yapılandırılması,

Beyan edilmemiş gelir ve kazançların pişmanlıkla cezasız ve faizsiz beyanı,

Yapılandırılan tutarların peşin veya ikişer aylık dönemlerde 36 aya kadar taksitler halinde ödenmesi ile peşin ödemelerde Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan %90 indirim yapılması,

Trafik para cezaları ve diğer idari para cezalarının peşin ödenmesi halinde asıllarında %25 indirim yapılması,

Taksitli ödeme seçeneği tercih edilmesi halinde ilk taksitin süresinde ödenmesi şartıyla, ikinci taksit ödeme süresi içinde geri kalan taksitlerin tamamının ödenmesi halinde; Yİ-ÜFE oranında hesaplanan tutardan ayrıca %50 indirim yapılması, trafik para cezaları ve diğer idari para cezaları asıllarında %12,5 indirim yapılması,

Taşınmazlar ile amortismana tabi diğer iktisadi kıymetleri 31/12/2021 tarihine kadar yeniden değerleme imkanı.

Konu hakkında Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hazırlanan 1 seri no.lu Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 Sayılı Kanun Genel Tebliği ise 14.6.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Çalışmamızda sadece mükelleflerin işletme kayıtlarının düzeltilmesi ile dava aşamasında bulunan vergi/ceza borçlarının ne şekilde yapılandırılacağına ilişkin açıklamalar yapılacaktır.

2. İşletme Kayıtlarının Düzeltilmesinin Esasları

Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına İlişkin 7326 sayılı Kanun kapsamında mükelleflere sağlanan işletme kayıtlarının fiili durumlarına uygun hale getirilmesi imkanı ile kayıtlı ekonomiye geçişin teşvik edilmesi amaçlanmıştır. Bu imkandan, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri (serbest meslek erbabı, ferdi ticari işletmeler, adi ortaklıklar, kollektif şirketler, adi komandit şirketler ile sermaye şirketleri, kooperatifler, iktisadi kamu kuruluşları, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler ve iş ortaklıkları dâhil) yararlanabilecektir. Mükellefler tarafından;

İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların,

Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların,

Kayıtlarda yer aldığı hâlde işletmede bulunmayan kasa mevcudu ve ortaklardan alacakların,

beyan edilerek, işletme kayıtlarının gerçeğe uygun hale getirilmesi mümkün bulunmaktadır. Mükelleflerin işletme kayıtlarını düzeltmesi durumunda geçmişe yönelik olarak herhangi bir ceza ve faiz uygulanmayacaktır.

İşletmede mevcut olduğu hâlde kayıtlarda yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kayda alınması

Mükellefler, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşları; kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca belirlenecek rayiç bedel ile değerlemek suretiyle 31/08/2021 tarihine kadar KDV yönünden bağlı oldukları vergi dairelerine beyanname ve ekinde envanter listesi ile beyan edeceklerdir. Beyan edilecek malların özel tüketim vergisine tabi olması halinde, bu malları beyan eden ve alış belgelerini ibraz edemeyen mükellefler, beyan tarihindeki miktarı ve emsal bedeli üzerinden geçerli olan özel tüketim vergisini ayrı bir beyanname ile 31 Ağustos 2021 tarihine kadar beyan ederek aynı süre içerisinde ödeyeceklerdir. Beyan edilerek ödenen ÖTV için vergi cezası kesilmeyecektir. Mükellefler işletmelerinde bulunduğu halde kayıtlarında yer almayan teslimleri KDV’den istisna olan basılı kitap ve süreli yayınları, kendilerince veya bağlı oldukları meslek kuruluşunca tespit edilecek rayiç bedel üzerinden %4 oranında katma değer vergisi hesaplayarak 31 Ağustos 2021 tarihine kadar ayrı bir beyanname ile sorumlu sıfatıyla beyan ederek ödemek suretiyle defterlerine kaydedebileceklerdir.