Vergi kanunları ile bazı kanunlarda ve 375 sayılı kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılmasına dair 7524 sayılı kanunu okumak için tıklayın.

Vergi Cezalarına İlişkin Yapılan Değişiklikler

Mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyaına sebep olunması halinde vergi ziyaı cezası % 50 artırıldı. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü uygulanacak.

Vergi Usul Kanunu'nun 352. maddesinde yer alan mevcut usulsüzlük cezalarına ait cetveldeki miktarlar aşağıdaki şekilde artırıldı:

Vergi Usul Kanunu'nun 353. maddesine  özel usulzlük cezalarına dair aşağıdaki 2. sayılı cetvel eklendi:

Böylece  bir takvim yılı içerisinde ilgili hükümler uyarınca birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulaması getirildi. 

Verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken  kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu  hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bir takvim yılı içinde ilk tespitte 10.000 Türk lirasından, sonraki tespitlerde  2 sayılı cetvelde yer alan tutarlardan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.

Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 10 milyon  Türk lirasını geçemeyecek.

Tek tespitte aynı neviden birden fazla belgenin düzenlenmediğinin tespit edilmesi durumunda her bir belge için ayrı ayrı ceza kesilecek ancak bu tespit, bu bent uyarınca kesilecek ceza uygulamasında, Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tespit sayısının belirlenmesinde bir adet tespit olarak değerlendirilecek. Özel usulsüzlük cezasına tabi fiillerin, belgeleri almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi durumunda, alıcı adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek. Bu bent kapsamındaki belgelerin düzenlenmediğinin belgeyi almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirildiği durumlarda, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası üç kat olarak uygulanacak. 

Vergi mükellefiyeti olmayan  kişilerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma biletlerini almadıklarının tespit edilmesi halinde bunlara her bir belge için 5.000 Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilecek. 

İşe başlamayı bildirimi, tevsik zorunluluğu , gerçek faydalanıcı bilgileri bildirimi zorunluluğuna ve diğer bildirim zorunluluklarına uymayanlara kesilecek cezaların düzenlendiği Vergi Usul Kanunu mükerrer 355 inci maddesinde yer alan cezalar da artırıldı ve maddeye başkalarına ait POS cihazları ve banka hesap numaralı ile ticari faaliyette bulunulması halinde kesilecek düzenlemelere dair bir bölüm eklendi. Buna göre kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçlarıyla gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistem veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza uygulanacak.

Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve benzeri finans kurumları, ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde, mal teslimi veya hizmet ifasını yapanlar ile adına ve/veya hesabına ödeme yapılanlara ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek.  Bu fiiler için bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemeyecek.

Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı,  internet sitesinde  mükelleflerin yaptıkları tahsilatları, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları  (POS ve benzeri cihazlar) aracılığıyla yapmalarına dair bir açıklama yayımladı.  Söz konusu açıklama hakkındaki haberimizi okumak için tıklayın.

Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.

Dikkat: Kanunun vergi cezalarını düzenleyen maddeleri kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. Bu nedenle mükellefler kanuna aykırı fiileri için ilgili maddelerde belirlenen cezalara muhattap olabilirler. 

Vergi aslı uzlaşma kapsamı dışına çıkartıldı . Vergi  cezaları için ise uzlaşma uygulaması devam edecek. Böylece vergi aslından doğan ana para borcu uzlaşma ile silinemeyecek. Bu kanunun  yürürlüğe girdiği tarihten önce uzlaşma talep edildiği halde henüz uzlaşma günü verilmemiş, uzlaşma günü verilmiş ancak uzlaşma görüşmesi yapılmamış ya da çeşitli nedenlerle uzlaşma günü ertelenmiş veya uzlaşma talep süresi geçmemiş olan vergi ve cezalara ilişkin uzlaşma talepleri için değişiklerden  önceki  kanun hükümleri uygulanacak. Yani bu halde vergi aslı için de uzlaşılabilecek.

Ticari ve Mesleki Kazançlarda Günlük Hasılat Tespiti  Yapılacak Ve  Gelir Vergisi Matrahı Belirlenecek:

Gelir Vergisi Kanununun  mülga 69 uncu maddesi ticari ve mesleki kazançlarda günlük hasılat tespiti ve gelir vergisi matrahının belirlenmesi başlığıyla   yeniden düzenlendi. 

1/1/2025 tarihinden itibaren ticari veya mesleki faaliyetleri nedeniyle mükellef olanlara yönelik,  günlük hasılat tutarlarını tespit etmek amacıyla bir ayda üçten, bir takvim yılında on ikiden az olmamak kaydıyla bu madde hükümlerine göre işlem tesis edilmek üzere yoklama yapılabilecek.

Yapılan yoklamalar sonucu tespit edilen günlük hasılat tutarları ortalamasından hareketle aylık hasılat tutarı hesaplanacak. Bu şekilde tespit edilen aylık hasılat tutarlarının toplamı, tespit yapılan ay sayısına bölünmek suretiyle aylık ortalama hasılat tutarı belirlenecek. Aylık ortalama hasılat tutarı, faaliyette bulunulan ay sayısı ile çarpılmak suretiyle mükelleflerin ilgili takvim yılı hasılatları tespit edilecek.

Tespit edilen hasılat tutarları ile;

a) Bilanço esasına göre defter tutanlar için ilgili takvim yılına ait gelir tablosunda yer alan brüt satış tutarı,

b) İşletme hesabı esasına göre defter tutanlar için ilgili takvim yılına ait işletme hesap özetinde yer alan dönem içinde elde edilen hasılat tutarı,

c) Serbest meslek kazanç defteri tutanlar için ilgili takvim yılına ait serbest meslek kazanç bildiriminde yer alan gayrisafi hasılat tutarı,

arasındaki fark %20’den fazla olan mükellefler Vergi Usul Kanununun 370 inci maddesi kapsamında izaha davet edilecek .

Bu madde hükümleri kurumlar vergisi mükellefleri hakkında da uygulanacak.

 İnternet Üzerinden Yapılan Satışlarda Vergi Tevkifatı

Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre aracı hizmet sağlayıcılarının ve elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcılarının,  hizmet sağlayıcılarına ve elektronik ticaret hizmet sağlayıcılarına yaptıkları ödemelerden vergi tevkifatı yapılacak. Bu düzenleme 1 Ocak 2025 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

KDV Kanununda Yapılan Düzenlemeler

KDV Kanununa göre  iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilmesi esas olacak. Söz konusu düzenleme Eylül 2024 ayında yürürlüğe girecek.

Eylül 2024 ayından itibaren uygulanmak üzere gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlara, özel tekne ve yatlara  limanlarda  yapılan hizmetlerde uygulanan KDV istisnası kaldırıldı. 

Beş takvim yılı süresince indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisi indirilemeyecek. İndirilemeyen bu KDV sonraki döneme devreden katma değer vergisi hesabından çıkarılarak özel bir hesaba alınacak. Özel hesaba alınan sonraki döneme devreden katma değer vergisi, üç yıl içinde mükellefler tarafından yapılacak talep üzerine, Vergi Usul Kanununda düzenlenen zamanaşımı süreleri ile bağlı olmaksızın talep tarihinden itibaren bir yıl içerisinde yapılacak vergi incelemesi sonucunda incelemenin tamamlandığı yıla ilişkin gelir veya kurumlar vergisinin tespitinde gider olarak dikkate alınabilecek. Bu suretle talepte bulunulmayan katma değer vergisi gider yazılamayacak.  Söz konusu düzenleme 1 Ocak 2030 tarihinde yürürlüğe girecek.

Devir ve bölünme işlemlerinde, faaliyetini bırakan, bölünen veya infisah eden mükelleflerce yüklenilen ve indirilemeyen KDV ancak vergi incelemesinden sonra faaliyete başlayan veya devir ve bölünme sonrasında devredilen veya bölünen kurumların varlıklarını devralan mükellefler tarafından  indirim konusu yapılabilecek. Bu düzenleme kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecek.

Yurt İçi Asgari Kurumlar Vergisi

Kurumlar Vergisi Kanunu'na eklenen "yurt içi asgari kurumlar vergisi" başlıklı 32/C maddesine göre, 2025 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere uygulanmak üzere  hesaplanan kurumlar vergisi, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının yüzde 10'undan az olamayacak.  

Yurt içi asgari kurumlar vergisi hesaplanırken yukarıda  belirtilen kurum kazancından aşağıdaki istisna ve indirimler düşülecek: 

Tam mükellef kurumlardan elde edilen iştirak kazançları istisnası,emisyon primi kazanç istisnası, sahip olunan taşınmazlardan elde edilen kazançlar dışında yatırım fon ve ortaklıklarının istisna kazançları, risturn istisnası, finansal kiralama şirketleri ve varlık kiralama şirketleri ile yapılan "sat, geri kirala" işlemlerinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna, Türk Uluslararası Gemi Sicili'ne kayıtlı gemilerin işletilmesi ve devrinden elde edilen kazançlara uygulanan istisna ile girişim sermayesi fonu olarak ayrılan tutarların beyan edilen gelirin %10’unu aşmayan kısmı ve Engelliler Hakkında Kanuna göre kurulan korumalı işyerlerinde istihdam edilen korumalı iş yeri indirimi ; 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu kapsamındaki kazanç istisnası ile kurumlar vergisi matrahından indirim konusu yapılabilen Ar-Ge ve tasarım indirimleri.

Hesaplanan yurt içi asgari kurumlar vergisinden, 32 nci maddenin altıncı, yedinci ve sekizinci fıkraları uyarınca indirimli oran uygulaması nedeniyle alınmayan vergi ile bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından alınmış olan teşvik belgelerindeki yatırıma katkı tutarlarının kullanılması nedeniyle 32/A maddesi hükmüne istinaden ilgili hesap döneminde alınmayan vergi indirilecek ve ödenmesi gereken yurt içi asgari kurumlar vergisi belirlenecek.

Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32. maddesinin  yukarıda belirtilen yedinci ve sekizinci  fıkralarında ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançları ve  kurumların münhasıran üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına indirimli vergi uygulanması düzenleniyor. Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde ise Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlarda indirimli kurumlar vergisi düzenleniyor.

İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca bu madde hükümleri uygulanmayacak.

İlk defa faaliyete başlayan kurumlar hakkında faaliyete başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi boyunca bu madde hükümleri uygulanmayacak.

Yerel ve Küresel Asgari Tamamlayıcı Kurumlar Vergisi 

Kurumlar Vergisi Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, nihai ana işletmesinin konsolide finansal tablosundaki yıllık konsolide hasılatı, gelirin raporlandığı hesap döneminden önceki 4 hesap döneminin en az 2'sinde 750 milyon avro karşılığı Türk lirası sınırını geçen çok uluslu işletme gruplarının bağlı işletmelerinin ilgili hesap dönemindeki kazançları, "yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi"ne tabi tutulacak. Hesap döneminin 12 aydan farklı olması durumunda, hesaplanan konsolide hasılatın bir yıla tamamlanmasıyla tespit edilen tutar, söz konusu hasılat sınırının tespitinde dikkate alınacak. 

Yerel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi, yukarıda tanımlanan çok uluslu işletme gruplarına bağlı ve Türkiye’de yerleşik olan; bağlı işletmeler ve iş ortaklıklarıdır.

Bu hüküm 2024 yılı ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlara, özel hesap dönemine tabi olan kurumların ise 2024 takvim yılında başlayan özel hesap dönemi ve izleyen vergilendirme dönemlerinde elde edilen kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. 

Yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi çerçevesinde Kurumlar Vergisi Kanunu’na bazı tanımlar eklendi; bu vergiden muaf olanlar ile bu vergiden istisna tutulan kazançlar belirlendi.

Uluslararası deniz taşımacılığı faaliyetinden elde edilen kazançlar ile bu faaliyetle bağlantılı olarak gerçekleştirilen bazı faaliyetlerden elde edilen kazançlar yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinden istisna tutulacak.

Yerel ve küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlara ilişkin giderler veya istisna kapsamındaki faaliyetlerden doğan zararlar, istisna dışı kazançlardan indirim konusu yapılamayacak.

Vergi yükünün tespitinde dikkate alınan düzeltilmiş kapsanan vergilerin hesaplanması hüküm altına alınacak. Çok uluslu işletme grubunun ülkesel bazlı vergi yükü hesaplamasında, o ülkede bulunan bağlı işletmelerin hesaplanan düzeltilmiş kapsanan vergileri dikkate alınacak. 

Kurumlar Vergisi Kanununa , vergi yükünün hesaplanması, asgari tamamlayıcı kurumlar vergisi matrahı,  küresel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi, vergilendirme dönemi, beyanı, tarhı ve ödenmesi , yerel asgari tamamlayıcı kurumlar vergisinin mükellefi, vergilendirme dönemi, beyanı, tarhı ve ödenmesi ,  birleşme, bölünme ve pay devirlerinde söz konusu vergilerin hesaplanmasına dair bölümler eklendi.

1/1/2025 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere  serbest bölgelerde faaliyet gösteren kurumların yurt içine yaptıkları satışlardan elde edilen kazançlara tanınan gelir ve kurumlar vergisi istisnası kaldırıldı. Sadece bu bölgelerde imal edilen ürünlerin yurt dışına satışından elde edilen kazançlar gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutulacak.

Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Yapılan Değişiklikler

Eylül 2024 tarihinden itibaren uygulanmak üzere kısa vadeli sigorta kolları prim oranı yüzde 2,25 olarak belirlendi. 

Yasayla EYT kapsamında emekli olarak , aynı iş yerinde sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya devam etmeleri halinde işverenlere sağlanan 5 puanlık sosyal güvenlik destek priminin Hazine tarafından ödenmesine ilişkin uygulamasına son verildi. Söz konusu düzenleme Eylül 2024 tarihinden itibaren yürürlüğe girecek.

12 Ağustos 2024 ten itibaren yurt dışına çıkan vatandaşlardan çıkış başına alınacak harç tutarı 500 liraya yükseltildi. Harç her yıl yeniden değerleme oranında artırılacak. 

Vergi Davalarındaki Parasal Tutarlara İlişkin Düzenlemeler

İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda yapılan değişikliklere göre konusu 31 bin Türk lirasını geçmeyen vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları hakkında idare ve vergi mahkemelerince verilen kararlar kesin olacak, bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacak.

İdari Yargılama Usulü Kanunu'nda öngörülen parasal sınırlar, her yıl, bir önceki yıla ilişkin olarak Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında, takvim yılı başından geçerli olmak üzere artırılmak suretiyle uygulanacak. Bu şekilde belirlenen sınırların 1000 Türk Lirasını aşmayan kısımları dikkate alınmayacak.

Duruşma yapılmasının zorunlu olduğu davaların belirlenmesinde davanın açıldığı, istinaf veya temyiz yoluna başvurulabilecek kararların belirlenmesinde ise ilk derece mahkemesi veya bölge idare mahkemesince nihai kararın verildiği tarihteki parasal sınır esas alınacak. Ancak nihai karar tarihinden sonra parasal sınırlarda meydana gelen artış, bölge idare mahkemesinin kaldırma veya Danıştay'ın bozma kararı üzerine yeniden bakılan davalarda uygulanmayacak. Bu düzenleme, 13 Temmuz'dan itibaren bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar bölge idare mahkemelerince verilen kararlar hakkında da uygulanacak. Bu kararların temyiz süresi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce tebliğ edilenler bakımından maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra tebliğ edilenler bakımından ise tebliğ tarihinden itibaren 30 gün olacak.

Maliye Postası garantisiyle 

• En yeni mevzuat değişikliklerini hızlı ,güvenilir ve kolaylıkla takip ederek zaman kazanmak;
• Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza sağlıklı cevaplar almak;
• Uygulamaya yönelik  makaleleri  okumak  için siz de abonemiz olun.

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.

Abonelerimizin sorularına  verdiğimiz cevapları  okumak  için tıklayın.

Dergimizde yayımlanmış bazı makaleler için tıklayın.

Elektronik yayınlarımıza eklenen Danıştay Kararları ve Özelgeleri incelemek için tıklayın.