Maliye Postası Dergisi
VERGİ ALACAĞINA İLİŞKİN GÜVENCE TEDBİRİ OLARAK İHTİYATİ TAHAKKUK MÜESSESESİNDE İDARİ BAŞVURU YOLU
İdari Yargılama Usulü Kanunu’nda Düzenlenilen İdari Başvuru Yolları:
İYUK’ta birbirinden tamamen farklı iki ayrı idari başvuru yolu düzenlenilmiş ve başvurulara başta dava açma süresinin durması olmak üzere bir takım sonuçlar bağlanılmıştır. Kanun koyucunun idari işlemlere ilişkin olarak, idareye başvuru hakkı tanımasının temelinde, idari makamların yargısal mercilerden farklı olarak, hukuka uygunluk denetimi yanında yerindelik denetimi yapma yetkisini de haiz olmaları yer almaktadır.
Yetkili idari makama, idari davaya konu olabilecek nitelikte bir idari işlemi veya eylemi yerine getirmesi için başvuruda bulunabilme hakkı, İYUK’ta düzenlenilen birinci idari başvuru şeklidir. (İYUK m.10) Bu madde uyarınca idari başvuruda bulunabilmek için kural olarak herhangi bir süre sınırlaması bulunmamaktadır. Dolayısıyla ilgililer her zaman idari başvuruda bulunabilir, taleplerinin sarih ya da zımni reddi üzerine de idari yargıda dava açabilirler.
İYUK’ta düzenlenilen ikinci idari başvuru yolu ise; idare tarafından tesis edilmiş bir idari işleme karşı, dava açma süresi içerisinde başvuruda bulunulmasıdır. (İYUK m.11) Bu halde idari başvuru, işlemi tesis eden makamın hiyerarşik üstü konumunda olan idari mercie; eğer üst mercii yok ise işlemi yapan makama yapılmalıdır. Başvurunun konusu ise hakkında tesis olunan kesin ve yürütülebilir, dolayısıyla idari davaya konu edilebilir nitelikteki idari işlemin; kaldırılması, geri alınması, iptali veya yeni bir idari işlem yapılmasına ilişkin olmalıdır. Belirtilen şekilde yapılan başvuru neticesinde dava açma süresi durur. İdare tarafından talebin açıkça ya da zımnen reddi üzerine ise dava açma süresi yeniden işlemeye başlar