Yusuf GÜNDÜZ

GİRİŞ

Bilindiği üzere ülkemizde ulusal bayram ve tatiller 17/03/1981 tarihli ve 2429 sayılı Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunda belirtilmiştir. Söz konusu yasanın 1 nci maddesine göre 29 Ekim günü ulusal bayramdır. Buna göre bayram 28 Ekim günü saat 13:00’da başlar ve 29 Ekim günü devam eder. Yine mezkur Kanunun 2 nci maddesinde ise genel tatil günlerinin hangi günler oldukları belirtilmiştir. Buna göre 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos Zafer Bayramı, dini bayram günleri yani arefe günü saat 13:00’ten itibaren 3,5 gün devam eden Ramazan Bayramı, arefe günü saat 13:00’dan itibaren 4,5 gün devam eden Kurban Bayramı, 1 Ocak yılbaşı tatili, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü, 15 Temmuz Demokrasi ve Milli Birlik Günü genel tatil günleridir. Ayrıca mezkur Kanunda “ulusal bayram ve genel tatil günleri Cuma günü akşamı sona erdiğinde izleyen cumartesi gününün tamamı tatil yapılır” hükmü bulunmaktadır.

Yukarıda belirtilen günlerde çalışma yapılması halinde ödenecek ücret ise 4857 sayılı İş Kanunu’nun 47 nci maddesinde belirtilmiştir. Buna göre “Bu Kanun kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenir. Yüzde usulünün uygulandığı işyerlerinde işçilerin ulusal bayram ve genel tatil ücretleri işverence işçiye ödenir” denilmektedir.

Bizde bu makalemizde yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden yola çıkarak ulusal bayram ve genel tatil gününde çalışılması halinde hesaplanacak ücretin nasıl olması gerektiğini örnekleriyle açıklamaya çalışacağız.

ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÇALIŞMASI

Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanunun 2 nci maddesinin D bendine göre ulusal, resmi ve dini bayram günleri ile yılbaşı günü, 1 Mayıs ve 15 Temmuz günü resmi daire ve kuruluşlar tatil edilir. Özel işyerleri ise sadece 29 Ekim günü kapanması zorunludur. Her ne kadar 29 Ekim günü özel işyerlerinin kapanması zorunlu tutulmuşsa da niteliği bakımından sürekliliğinde zorunluluk bulunan işlerde 29 Ekim günü işçi çalıştırılması mümkündür.

İş Kanununun 44 üncü maddesine göre “Ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işyerlerinde çalışılıp çalışılmayacağı toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmeleri ile kararlaştırılır. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayı gereklidir.”

Söz konusu Kanun hükmüne göre resmi tatillerde çalışılacağı ile ilgili iş sözleşmesine ya da toplu iş sözleşmesine bir hüküm konduysa işçi çalıştırılabilmesinin mümkün olabileceğini söyleyebiliriz. Sözleşmede böyle bir hükme yer verilmediyse, ulusal bayram ve genel tatil günlerinde işçinin onayını alınmadan çalıştırılması mümkün değildir.