Erdinç SAKİN

Makalemizde 30.01.2019 tarihli resmi gazetede yayımlanan 7162 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na Geçici 89. madde ile eklenen ve kamuoyunda veya basında ücretli çalışıyor iken emekli olanlardan veya işten ayrılanlardan kıdem tazminatından kesilen gelir vergisinin iadesi olarak duyurulan veya anlaşılan vergi iadesi konusu ele alınacaktır.

7162 Sayılı Kanunun 4’üncü maddesi ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“Geçici Madde 89–27/3/2018 tarihinden önce karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar üzerinden tevkif edilerek tahsil edilen gelir vergisi, hizmet erbabının düzeltme zamanaşımı süresi içerisinde tarha yetkili vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri şartıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca red ve iade edilir.

Bu madde hükümlerinden yararlanmak üzere vazgeçilen davalarla ilgili olarak yargılama giderleri ve vekâlet ücretine hükmedilmez.

Hakkında kesinleşmiş yargı kararı bulunan iade talepleriyle ilgili olarak bu madde hükmü uygulanmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye Hazine ve Maliye Bakanlığı yetkilidir.”

Maddeden de anlaşılacağı üzere 27.03.2018 tarihinden önce bir işyerinde maaşla (ücretli) çalışıyor iken işverenle anlaşarak karşılıklı sonlandırma veya ikale sözleşmesine göre işten ayrılan veya emekli olanların işverenden ana tazminat kalemleri (kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti. Yıllık izin ücreti vs.) dışında iş kaybı tazminatı, iş sonu tazminatı, iş güvencesi tazminatı gibi çeşitli adlarla işverenden aldıkları ödemeler veya yardımlar üzerinden tevkif suretiyle kesilerek vergi dairelerine beyan edilerek ödenen gelir vergisinin çalışanların 213 Sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen düzeltme zamanaşımı süresi (5 yıl) içerisinde vergi dairelerine başvurmaları ve dava açmamaları, dava açılmış ise açılan davadan vazgeçilmesi şartıyla yine Vergi Usul Kanununun düzeltmeye ilişkin hükümleri uyarınca iade edilecektir.

Bahsi geçen uygulamada kuşkusuz 27.03.2018 tarihinin nereden geldiği çalışanlar tarafından neden bu tarihin belirlendiği sorusu akıllara gelecektir. Gelir Vergisi Kanununda ücretin tarifinin yapıldığı 61’nci maddeye 7103 Sayılı Kanunnun 7’nci maddesiyle 27.03.2018 tarihinde yürürlüğe girmek üzere ekleme yapılmıştır. Ekleme sonrası madde şu hali almıştır.

Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:

1. 23'üncü maddenin 11 numaralı bendine göre istisna dışında kalan emeklilik, malüliyet, dul ve yetim aylıkları;

2. Evvelce yapılmış veya gelecekte yapılacak hizmetler karşılığında verilen para ve ayınlarla sağlanan diğer menfaatler;

3. Türkiye Büyük Millet Meclisi, il genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri ile özel kanunlarına veya idari kararlara göre kurulan daimi veya geçici bütün komisyonların üyelerine ve yukarıda sayılanlara benzeyen diğer kimselere bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;

4. Yönetim ve denetim kurulları başkanı ve üyeleriyle tasfiye memurlarına bu sıfatları dolayısıyla ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;

5.Bilirkişilere, resmî arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;

6. Sporculara transfer ücreti veya sair adlarla yapılan ödemeler ve sağlanan menfaatler.

(7103 Sayılı Kanunun 7’nci maddesiyle eklenen bent; Yürürlük: 27.03.2018)7. Hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar.

Konu ile ilgili olarak 15.03.2019 tarih ve 30715 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve aşağıda hükümleri yer alan 306 Seri Nolu Gelir Vergisi Genel Tebliğinin beşinci bölümü ile konuya ilişkin uygulamanın nasıl olacağı hakkında açıklamalar yapılmıştır.