Göktürk KARAGÖZ

Bilindiği üzere 25.12.2021 tarih ve 31700 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan karar gereği, “7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile, asgari ücretin gelir vergisinden istisna edilmesi başta olmak üzere, mali mevzuat alanına ilişkin önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu yapılan değişiklik kapsamında ücret gelirlerinde gelir ve damga vergisinin brüt asgari ücret tutarına kadarının istisna olarak uygulanmasına olanak sağlamış ve brüt asgari ücreti aşan kısımlar ise vergiye tabii tutulmak üzere işlem yapılması bildirilmiştir. Bu durum sonucunda 04.12.2007 tarih ve 26720 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No: 265) Asgari Geçim İndirimi başlıklı (Gelir Vergisi 193 Sayılı Kanun) 32. Maddesi yürürlükten kaldırılmıştır.

2021 yılı Aralık ayı sonuna kadar yürürlükte olan ve ücretlerde Gelir Vergisi kesintisine karşılık çalışana geri ödenen Asgarî geçim indirimi; ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan ve 16 yaşından büyük kamu ya da özel sektörde çalışanlar için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için % 50’si, aile ferlerinden çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için % 10’u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere (18 yaşını doldurmamış veya doldurmuş ise tahsilde olan yani öğrenim gören çocuklardan 25 yaşını dolduruncaya kadar); ilk iki çocuk için % 7,5 diğer çocuklar için % 5 olmak üzere Asgari Geçim İndirimi uygulanmakta idi. Ayrıca ‘’gelirin kısmi döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgari Geçim İndirimi, bu fıkraya göre belirlenen tutar ile 103 üncü maddedeki gelir vergisi tarifesinin birinci gelir dilimine uygulanan oranın çarpılmasıyla bulunan tutarın, hesaplanan vergiden mahsup edilmesi suretiyle uygulanır. Mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde iade yapılmaz’’ şeklinde uygulaması yapılmaktaydı.

27.01.2022 tarih ve 31732 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde (Seri No: 319) ve 2022 yılı Ocak ayı itibariyle uygulamaya alınan vergi istisnasına ilişkin yasal düzenlemeler hakkında gerekli bilgilendirmeler yapılmıştır.
Ayrıca birden fazla işverenden ücret karşılığı çalışanların Asgari Geçim İndirimi uygulaması, en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından gerçekleştirilmesi için çalışanın medeni durumu, eşinin çalışma durumu ve çocuk sayısı hakkında bildirimlerini en yüksek ücret geliri elde ettikleri işverene vererek uygulamanın ilgili işverence yerine getirilmesini sağlamakta idi. En yüksek ücretin hangi işverenden alınacağının belli olmaması halinde ise indirimden hangi işyerinden yararlanacağı işvereni ücretli çalışanın kendisi belirlemekte idi. Ücretlinin aynı anda birden fazla işverenden dolayı asgari geçim indiriminden faydalandığının tespiti halinde; oluşan vergi ziyanı, ücretliden cezalı olarak tahsil edilmesi yönünde uygulama mevcuttu. Bu durum 2022 yılında uygulamaya alınan vergi istisnasında da asgari geçim indirimi ödemesi yapıldığı dönemden çok farksız değildir. Birden fazla işyerinden ücret karşılığı çalışanların yine aynı şekilde bir işyerinden ve en yüksek ücretin elde edildiği işveren tarafından vergi istisnasının uygulanması gerekmektedir.

2022 yılı Ocak ayı itibariyle brüt asgari ücretin tutarı olan kazançlarda gelir ve damga vergisi uygulamalarının muafiyeti gereği, bu durumun 2023 yılında da devam etmesi nedeniyle ücret karşılığı çalışanlardan kimler için olumlu, kimler için olumsuz veya hangi çalışan kesime daha çok avantaj sağlayıp, sağlamadığının incelememiz sonucu bilgi edinilmesi yönünde daha faydalı ve aydınlatıcı bir kazanım olacaktır.