Maliye Postası Dergisi
TÜRKİYE’DE TARIMA YAPILAN SÜBVANSİYONLAR VE BUNLARIN ETKİNLİĞİ
Nazlı DEMİRTAŞ
Tarım sektörü insanların temel ihtiyaç maddelerini üreten ve aynı zamanda diğer sektörlere (sanayi, hizmet vb.) hammadde sağlayan bir sektör olarak stratejik ve vazgeçilmezdir. Tarımsal üretimde sürdürülebilirliği sağlamak, tarımsal potansiyeli daha etkin ve verimli kullanmak, üretimde kaliteyi arttırmak için destekleme politikaları geliştirilmiştir. Destekleme; tarımın korunması, tarımsal faaliyetlerin özendirilmesi ve bu faaliyetlerin sürdürülmesi için alınan önlemlerin tümüdür.
Küreselleşen dünyada tarım politikalarının da dış dünyadan bağımsız olarak sürdürülmesi mümkün değildir. Ülkeler arasındaki ticaretin hızla yaygınlaşması, tarımsal üretimin teknolojiye bağlı olarak artması, hammadde olanaklarının artması ve devletlerarası ilişkilerin etkileşim içinde olmasına imkân sağlamıştır. Bir ülkede tarımın yönlendirilmesinde devletin önemli rolü vardır. Çiftçilerin ekonomik yaşantılarını iyileştirmek, tarımsal üretimi kamu yararına düzenlemek, kırsal kesimde yaşayan insanların refahını yükseltmek ve tüketicileri aşırı fiyat artışlarından korumak amacıyla devletler/hükümetler desteklemelerde bulunurlar. Fakat desteklemelerin uygulamasında ülkenin içinde bulunduğu siyasi ve ekonomik durumlara göre farklılıklar olmaktadır ve bu destekleme politikaları, öncelikle Türk tarımının önemli yapısal sorunlarına çözüm getirilmeden uygulandığı için, hedeflerine tam olarak ulaşamamıştır.
Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de uygulanan tarım ürünleri destekleme politikalarını ve bunların etkinliğini istatistiki verileri baz alarak analiz etmektir. Çalışmada öncelikle tarım sektörü genel olarak tanıtılmıştır. Türkiye’de yapılan desteklemeler güncel olarak incelenmiş ve çalışmanın sonunda desteklemelerin etkinliği üzerinde durulmuştur. Çalışmada başta Tarım ve Orman Bakanlığı olmak üzere ülkemizdeki tarımla ilgili kuruluşların yayın ve dokümanları kullanılmıştır. Veriler ve ilgili tablolar güncel olanlardan seçilmiştir.
TÜRKİYE’DE TARIM SEKTÖRÜNÜN YAPISI