Özkan AYKAR

. Giriş

11/11/2020 tarihli ve 7256 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunla, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde evde imal edilen ürünlerin internet ve benzeri ortamlarda satışında esnaf muaflığı uygulanmasına ilişkin değişiklikler yapılmıştır.

Bu yazımızda, Gelir İdaresi tarafından verilen görüşler ile 306 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği(1) kapsamında mevcut esnaf muaflığı uygulaması açıklanmış olup, 314 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde(2) yer verilen düzenlemeler çerçevesinde, evde imal edilen ürünlerin internet ve benzeri ortamlarda satışında esnaf muaflığı uygulanmasına yönelik bilgilere yer verilmiştir.

2. 193 sayılı GVK’nın 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının(1) ve (6) numaralı bentlerindeki esnaf muaflığının kapsamı ve şartları

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinde esnaf muaflığı düzenlenmiş bulunmaktadır. Mezkûr maddenin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında, işyeri ve motorlu araç olmaksızın seyyar olarak yapılan perakende mal satışları muafiyet kapsamındadır. Giyim eşyalarıyla zati ve süs eşyaları, değeri yüksek olan ev eşyaları ile pazar takibi suretiyle gıda, bakkaliye ve temizlik maddelerini ve sabit iş yerlerinin önünde sergi açmak suretiyle o iş yerlerinde satışı yapılan aynı neviden malları satanlar bu muafiyetten faydalanamamaktadırlar.

Anılan Kanunun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında, sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletler kullanılmaksızın ve dışarıdan işçi çalıştırılmaksızın evlerde kendi el emekleri ile imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri, bir işyeri açmaksızın satanlar esnaf muaflığından faydalanabilmektedirler.

Ayrıca evlerde imal edilen bu ürünlerin internet ve benzeri elektronik ortamlarda satışı da yıllık brüt asgari ücret tutarını geçmemek kaydıyla muafiyet kapsamındadır.

Bu muafiyetlerden faydalanılabilmesi için ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi olunmaması ve faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması gerekmektedir.

Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesine göre tevkifat yükümlülüğü bulunanlar tarafından esnaf muaflığından faydalananlardan satın alınan mal bedelleri üzerinden; evlerde imal edilen mallar için %2 ve perakende satılan diğer mallar için %5 oranında tevkifat yapılmaktadır.

7162 sayılı Kanun’un yayımlanmasından sonra son şeklini alan GVK 9/6 maddesinin uygulanabilmesi için gerekli şartlar 306 seri No.lu GVK Genel Tebliği’nde açıklanmıştır.

Bahse konu Tebliğe göre esnaf muafiyetinden faydalanabilmek için;

a- İmal edilen ürünlerin, havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamulleri, kırpıntı deriden üretilen mamuller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünler olması,

b- Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, sanayi tipi veya seri üretim yapabilen makine ve aletlerin kullanılmaması,

c- Dışarıdan işçi çalıştırılmaması,

ç- Ürünlerin işyeri açmaksızın satılması,

d- Ürünlerin, pazar takibi suretiyle satılmaması,

e- Ürünlerin, ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri kermes, festival ve panayırlarda satılmaması,

f- Ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usulde gelir vergisine tâbi olunmaması,

g- Faaliyetin, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapılmaması,

gerekmektedirD:\İNTERNET ÜZERİNDEN YAPILAN SATIŞLARDA ESNAF MUAFİYETİ.doc - _ftn1#_ftn1.

Diğer taraftan ürünlerin; ticarî, ziraî veya meslekî faaliyetleri dolayısıyla gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olanların düzenledikleri hariç olmak üzere, düzenlenen kermes, festival, panayır ile kamu kurum ve kuruluşlarınca geçici olarak belirlenen yerlerde satılması muaflıktan faydalanmaya engel değildir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesinin birinci fıkrasının (6) numaralı bendi kapsamında “Havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi” ürünlerin muafiyet kapsamına değerlendirileceği ifade edilmiş olup, metnin sonunda yer alan “gibi” şeklinde yapılan düzenlemeden ürünlerin kapsamının geniş tutulduğu anlaşılmaktadır.

Gelir İdaresi tarafından verilen özelgelere göre; evlerde yapılan fıstık ezmesi(3), kefir(4), kolye-küpe-yüzük üzerine yapılan çalışmalar(5),biblo (6), su kabağından şekil çizilerek evin bahçesinde yapılan ürünler(7), kaktüs bitkisinin yetiştirilerek satışı(8) muafiyet kapsamındadır.

Esnaf muaflığından faydalananların beyanname verme, yazar kasa fişi, fatura düzenleme, defter tutma, BA-BS bildirimi verme gibi vergisel yükümlülükleri bulunmamaktadır.

Ancak esnaf muaflığından faydalananlar kendilerine düzenlenen gider pusulaları ile muafiyet kapsamındaki satış belgeleri ve dekontları ile alış belgelerini 5 yıl boyunca saklamaları gerekmektedir.

Diğer taraftan KDV Kanunu madde 17/4 maddesine göre, vergiden muaf esnaf tarafından yapılan satışların KDV’den istisna olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu itibarla Türkiye sınırları içinde yapılan bu ticari işlemler KDV’den istisna olduğundan vergiden muaf esnaf tarafından alıcılardan KDV tahsil edilmeyecektir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 9 uncu maddesi kapsamında 306 seri No.lu GVK Genel Tebliği’nde belirlenen şartları taşıyanlar, istemeleri halinde vergi dairelerinden “esnaf vergi muafiyeti belgesi” nin kendilerine verilmesini talep edebilirler. Bu belgenin talebi isteğe bağlı olup, belge için vergi daireleri tarafından herhangi bir bedel alınması söz konusu değildir.

Vergi Dairesine gitmeden elektronik ortamda esnaf vergi muafiyeti belgesi almak için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın resmi internet adresinde yer alan (www.gib.gov.tr) İnteraktif Vergi Dairesi üzerinden (İşlem Başlat/Mükellefiyet İşlemleri/Esnaf Vergi Muafiyeti Belgesi Talep Dilekçesi) adımlarının sırasıyla takip edilmesi halinde, gerekli bilgiler doldurulduktan sonra bu belgenin talep edilmesi mümkündür.

3. Evlerde Üretilen Malların İnternetten Satışında Esnaf Muaflığı

• Güncel mevzuatı hızlı ve güvenilir olarak takip etmek ,
• Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza cevap almak;
• Uygulamaya yönelik  makaleleri  okumak  için siz de abonemiz olun.

 Abonemiz Olmak İçin Tıklayın.

Abonelerimizin sorularına  verdiğimiz cevapları  okumak  için tıklayın.

Dergimizde yayımlanmış bazı makaleler için tıklayın.

Yayımladığımız Özelge ve Danıştay Kararlarını incelemek için tıklayın.