Maliye Postası Dergisi
TİCARİ DEFTERLERİN SAHİBİ LEHİNE DELİL OLMASI
Ticari defterlerin sahibi lehine veya aleyhine delil olması 6100 sayılı ve 12.01.2011 tarihli HUKUK MUHAKEMELRİ KANUNU ile düzenlenmiştir.
Bu kanunun 222’inci maddesinin bu konudaki hükmü özetle şöyledir:
1- Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir.
2- Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yapılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır.
Ticari defterlerin tutulması ve tasdiki konusunda Türk Ticaret Kanununun 64’üncü maddesinde de hükümler mevcuttur ve bu hükümler de defterlerin delil olma özelliğine sahiptir.
3- Yukarıda ikinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya ilgili hususta hiç bir kayıt içermemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir. Bu şartlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olan kayıtlar birbirinden ayrılamaz.
4- Açılış ve kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur.
5- Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçırırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır. (HMK md.222)
İSPAT