İmdat TÜRKAY

3218, 4691 ve 5746 sayılı Kanunlarda yer alan gelir vergisi stopaj teşviki uygulamasına ilişkin kanuni düzenlemelerin gerekçelerinde de belirtildiği üzere, bu bölgelerde yer alan girişimcilerin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması amaçlanmış ve yapılan düzenleme ile gelir vergisi stopaj desteğinin işveren lehine uygulanması gerektiği hususu netleştirilmiştir. Son olarak teknoloji geliştirme bölgelerinde daha önce ücret istisnası şeklinde uygulanan bu kanunlardaki düzenlemeler, gelir vergisi stopaj teşvikine dönüştürülmüş ve işverenlere sağlanan bir teşvik haline gelmiştir. Çalışanlar açısından ise elde ettikleri ücret geliri tevkif yoluyla gelir vergisi kesintisine tabi olduğundan, Gelir Vergisi Kanununda yer alan ücretin yıllık beyanında şartları sağlamları durumunda, ücret gelirinin beyan edilmesi gündeme gelmektedir.

3 Şubat 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “7263 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ile temelde; Ar-Ge ve yenilik sistemini günün ihtiyaç ve koşullarına daha uygun hale getirmek amacıyla, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmıştır.
Bu Kanun ile 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu ve 5746 sayılı Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkında Kanun’da yer alan destek ve teşviklerden yararlanma süresi 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır. Belirtilen bölgelerde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin, münhasıran bu bölgedeki yazılım, tasarım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 31/12/2023 tarihine kadar gelir ve kurumlar vergisinden istisna iken bu süre 31/12/2028 tarihine kadar uzatılmıştır.

7263 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle yapılan düzenleme sonucunda; 4691 sayılı Kanunun geçici 2 nci maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişikliklere göre;
31/12/2028 tarihine kadar, bölgede çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir.
Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisnadır.
Toplam personel sayısı on beşe kadar olan Bölge firmaları için bu oran yüzde yirmi olarak uygulanır.
Buna ilave olarak Bölgede yer alan işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde yirmisini aşmamak kaydıyla bu fıkrada belirtilen durumlar haricinde ilgili personelin Bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilir. Yüzde yirmi olarak belirlenen bu oran Cumhurbaşkanı tarafından yüzde elliye kadar artırılabilir.

Düzenlemenin gerekçesinde; “Maddenin üçüncü fıkrasının birinci cümlesinde yapılan değişiklikle, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer alan girişimcilerin üzerindeki istihdam yükünün azaltılması amaçlanmaktadır. Eklenen ibare ile stopaj desteğinin işveren lehine uygulanması gerektiği hususu netleştirilmektedir.” açıklaması yapılmıştır.

Değişiklik öncesi düzenlemede, 4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2’nci maddesine göre; Ar-Ge, tasarım ve destek personeline ödenen ücretler gelir vergisinden istisna edilmişti. Ancak, maddede yapılan değişiklikle 03.02.2021 tarihinden itibaren personel ücretlerine ilişkin gelir vergisi istisnası, asgari geçim indirimi sonrası kesilen verginin verilen muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilerek terkin edilmesi suretiyle uygulanacaktır.

3.02.2021 tarihinde yürürlüğe giren bu düzenlemeye göre, Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde çalışan AR-GE, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi, verilecek muhtasar ve prim hizmet beyannamesi üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecektir. Yapılan düzenleme ile ücretlere ilişkin vergi istisnasından işverenlerin faydalanmasına olanak sağlanmaktadır. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar damga vergisinden istisna edilmiştir.