Murat KURU

SPORCULARIN VERGİLENDİRİLMESİ YÖNTEMİ

A. Matrah Tespiti ve Ödenecek Verginin Hesaplanması

Sporcuların, sportif faaliyetlerden çeşitli adlar altında elde ettiği gelirler, GVK’nın Geçici 72. maddesinde belirlenen oranlara göre vergilendirilir. Buna göre sporcular “lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligdekiler için % 15, en üst altı ligdekiler için % 10, diğer liglerdekiler için % 5; lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5” oranında vergi stopajına tabi tutulur. Kaynakta kesinti sporcunun net ücreti üzerinden yapılır. Dolayısıyla sporcunun ücret geliri matrahının tespit edilmesi yani safi ücretin belirlenmesi gerekir. Bunun için GVK’nın 63. maddesi hükmü uyarınca sporcunun brüt ücretinden;

1-Emekli sandığı ve sosyal sigorta primleri,

2-Sporcunun şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için sporcu tarafından ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, engellilik, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için sporcular tarafından ödenen primler,

3-Sporcuların ödemiş olduğu belgelendirilen sendika aidatlarının, indirilmesi gerekmektedir. Ayrıca sporcuların ücret gelirine ilişkin matrah tespiti yapılır iken; engellilik indirimi (m.31), asgari geçim indirimi (m.32) ve diğer indirimlerin (m.89) de göz önünde bulundurulması gerekir.

Türkiye’de spor faaliyeti, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü koordinesinde örgütlenen çeşitli federasyonlar tarafından yürütülmektedir. Bu sportif faaliyetlerden bazıları ilgili federasyon tarafından organize edilen liglerde ifa edilmekte, bazıları ise düzenlenen müsabakalara bireysel ya da takım halinde katılmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu durumda GVK’nın Geçici 72. maddesi hükmü göz önünde bulundurarak değerlendirme yapmak gerekir ise brüt ücretten gerekli indirimlerin yapılması suretiyle tespit edilen gelir vergisi matrahı üzerinden, lig usulüne göre faaliyet gösterilen spor dallarında ligin statüsüne göre %15, %10 veya %5; lig usulüne tabi olmayan spor dallarında faaliyet gösteren sporcular ile uluslararası müsabakalara katılan tüm sporculardan %5 oranına göre ödenecek verginin hesaplanacağını söylemek mümkündür. Öte yandan sporcuların sezon içerisinde geçici transfer sözleşmesine istinaden birden fazla kulüpten aynı anda ücret geliri elde etmesi imkan dahilindedir. Bu durumda her bir kulüpten elde edilen ücret geliri üzerinden, matrah tespiti ve bahse konu kanuni oranlara göre ödenecek verginin hesaplanması gerekecektir.

B. İstisna

Ücret gelirlerine ilişkin olarak GVK’nın 23, 25, 27 ve 29. maddelerinde düzenlenen istisna hükümlerinin, gerekli şartların oluşması halinde sporcular hakkında uygulanması mümkündür. Söz konusu istisna düzenlemelerini:

1-Sporculara kulüp tarafından yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler,

2-Mülkiyeti kulübe ait olup brüt alanı 100m2’yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler,

3-Sporcuların toplu olarak işyerine gidip gelmelerini sağlamak amacıyla kulüp tarafından yapılan taşıma giderleri,

4-Amatör sporcu çalıştıran işyerlerinde çalışan işçi sayısı yüz ve daha aşağı sayıda ise bir, yüzden fazla ise iki amatör sporcuya; bu amatör sporcuların her yıl milli müsabakalara iştirak ettiklerinin belgelenmesi şartıyla, yürürlükte olan asgari ücretin iki katını aşmayacak şekilde ödenen ücretler, 5-Kulüpler tarafından kadın sporculara kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler,

6-Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar,

7-Sporculara, tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar,

8-Sporculara demirbaş olarak verilen giyim eşyası,

9-Sporu teşvik amacıyla verilen ikramiye ve mükafatlar,

10-Spor müsabakalarına katılan amatör sporculara ödenen ödül ve ikramiyeler, şeklinde maddeler halinde sıralamak mümkündür.

SPORCULARIN VERGİLENDİRİLMESİ YÖNTEMİ

A. Matrah Tespiti ve Ödenecek Verginin Hesaplanması

Sporcuların, sportif faaliyetlerden çeşitli adlar altında elde ettiği gelirler, GVK’nın Geçici 72. maddesinde belirlenen oranlara göre vergilendirilir. Buna göre sporcular “lig usulüne tabi spor dallarında en üst ligdekiler için % 15, en üst altı ligdekiler için % 10, diğer liglerdekiler için % 5; lig usulüne tabi olmayan spor dallarındaki sporculara yapılan ödemeler ile milli sporculara uluslararası müsabakalara katılmaları karşılığında yapılan ödemelerden %5” oranında vergi stopajına tabi tutulur. Kaynakta kesinti sporcunun net ücreti üzerinden yapılır. Dolayısıyla sporcunun ücret geliri matrahının tespit edilmesi yani safi ücretin belirlenmesi gerekir. Bunun için GVK’nın 63. maddesi hükmü uyarınca sporcunun brüt ücretinden;

1-Emekli sandığı ve sosyal sigorta primleri,

2-Sporcunun şahsına, eşine ve küçük çocuklarına ait hayat sigortası poliçeleri için sporcu tarafından ödenen primlerin %50’si ile ölüm, kaza, sağlık, hastalık, engellilik, işsizlik, analık, doğum ve tahsil gibi şahıs sigorta poliçeleri için sporcular tarafından ödenen primler,

3-Sporcuların ödemiş olduğu belgelendirilen sendika aidatlarının, indirilmesi gerekmektedir. Ayrıca sporcuların ücret gelirine ilişkin matrah tespiti yapılır iken; engellilik indirimi (m.31), asgari geçim indirimi (m.32) ve diğer indirimlerin (m.89) de göz önünde bulundurulması gerekir.

Türkiye’de spor faaliyeti, Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Spor Hizmetleri Genel Müdürlüğü koordinesinde örgütlenen çeşitli federasyonlar tarafından yürütülmektedir. Bu sportif faaliyetlerden bazıları ilgili federasyon tarafından organize edilen liglerde ifa edilmekte, bazıları ise düzenlenen müsabakalara bireysel ya da takım halinde katılmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. Bu durumda GVK’nın Geçici 72. maddesi hükmü göz önünde bulundurarak değerlendirme yapmak gerekir ise brüt ücretten gerekli indirimlerin yapılması suretiyle tespit edilen gelir vergisi matrahı üzerinden, lig usulüne göre faaliyet gösterilen spor dallarında ligin statüsüne göre %15, %10 veya %5; lig usulüne tabi olmayan spor dallarında faaliyet gösteren sporcular ile uluslararası müsabakalara katılan tüm sporculardan %5 oranına göre ödenecek verginin hesaplanacağını söylemek mümkündür. Öte yandan sporcuların sezon içerisinde geçici transfer sözleşmesine istinaden birden fazla kulüpten aynı anda ücret geliri elde etmesi imkan dahilindedir. Bu durumda her bir kulüpten elde edilen ücret geliri üzerinden, matrah tespiti ve bahse konu kanuni oranlara göre ödenecek verginin hesaplanması gerekecektir.

B. İstisna

Ücret gelirlerine ilişkin olarak GVK’nın 23, 25, 27 ve 29. maddelerinde düzenlenen istisna hükümlerinin, gerekli şartların oluşması halinde sporcular hakkında uygulanması mümkündür. Söz konusu istisna düzenlemelerini:

1-Sporculara kulüp tarafından yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler,

2-Mülkiyeti kulübe ait olup brüt alanı 100m2’yi aşmayan konutların hizmet erbabına mesken olarak tahsisi suretiyle sağlanan menfaatler,

3-Sporcuların toplu olarak işyerine gidip gelmelerini sağlamak amacıyla kulüp tarafından yapılan taşıma giderleri,

4-Amatör sporcu çalıştıran işyerlerinde çalışan işçi sayısı yüz ve daha aşağı sayıda ise bir, yüzden fazla ise iki amatör sporcuya; bu amatör sporcuların her yıl milli müsabakalara iştirak ettiklerinin belgelenmesi şartıyla, yürürlükte olan asgari ücretin iki katını aşmayacak şekilde ödenen ücretler, 5-Kulüpler tarafından kadın sporculara kreş ve gündüz bakımevi hizmeti verilmek suretiyle sağlanan menfaatler,

6-Ölüm, engellilik ve hastalık sebebiyle verilen tazminat ve yardımlar,

7-Sporculara, tabi olduğu mevzuat hükümleri uyarınca, hizmet sözleşmesi sona erdikten sonra; karşılıklı sonlandırma sözleşmesi veya ikale sözleşmesi kapsamında ödenen tazminatlar, iş kaybı tazminatları, iş sonu tazminatları, iş güvencesi tazminatları gibi çeşitli adlar altında yapılan ödemeler ve yardımlar,

8-Sporculara demirbaş olarak verilen giyim eşyası,

9-Sporu teşvik amacıyla verilen ikramiye ve mükafatlar,

10-Spor müsabakalarına katılan amatör sporculara ödenen ödül ve ikramiyeler, şeklinde maddeler halinde sıralamak mümkündür.