Mahmut ÇOLAK

I- GİRİŞ

Bilindiği üzere, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na göre yetki verilmiş SMMM ile YMM’lerin ihaleli işler ile özel bina inşaatı işyerlerinde, işin yürütümü için gerekli olan asgari işçilik miktarının tespitine ilişkin olmak üzere, SGK Ünitelerinin bilgilendirilmesi ve işverenlerin talebi doğrultusunda rapor düzenlemeleri 29 Eylül 2005 tarihinden itibaren mümkün hale gelmiş ve halen uygulanmaktadır.

Rapor düzenleme sınırı konusunda SGK Başkanlığı Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlanan 16.01.2017 tarihli ve 297979 sayılı Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine gönderilen yazıda “SGK Yönetim Kurulu’nun aldığı 05.01.2017 tarihli ve 2017/03 sayılı kararda SMMM’lerce ihale konusu işler ve özel nitelikteki inşaat işyerleri için yapılacak asgari işçilik incelemesi sonucu düzenlenecek raporlarda esas alınacak istihkak ve maliyet tutarına ilişkin rapor düzenleme sınırı 01.01.2017 tarihinden itibaren 10.000.000 TL olarak belirlenmiştir.” düzenlemesine yer verilmiştir.

Bu düzenlemeye göre hak ediş ve maliyet tutarı KDV hariç 10.000.000 TL’ye kadar asgari işçilik raporu düzenlemede SMMM raporu, herhangi bir sınır aranmaksızın YMM raporu ile ilişiksizlik belgesi verilmesi mümkündür.

Bu çalışmamızda, meslek mensuplarının asgari işçilik incelemeleri konusuna genel bir bakış yapılacaktır.

II- KANUNİ DAYANAK

Makale konumuzun kanuni dayanağını, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 59’uncu maddesinin dört, beş ve altıncı fıkraları ile 102’nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi oluşturmaktadır.

“ İhaleli işler ile özel bina inşaatı işyerleri işverenlerine, Kuruma prim borçlarının bulunmadığını gösteren ilişiksizlik belgesinin verilmesinde, 1/6/1989 tarihli ve 3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Malî Müşavirlik ve Yeminli Malî Müşavirlik Kanununa göre yetki verilmiş serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler tarafından işyeri kayıtlarının incelenmesi sonucunda Kuruma bildirildiği tespit edilen işçilik tutarlarının uygunluğu, Kurumun denetim yetkisi saklı kalmak kaydıyla, esas alınabilir.

Usul ve esasları Kurumca belirlenmiş hesaplama yöntemine uygun olarak serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen rapor ile Kuruma yeterli işçilik bildirilmediği anlaşılan işyeri ve işverenlerinin, tespit edilen fark işçilik tutarı üzerinden hesaplanacak prim, gecikme cezası ve gecikme zammı tutarını 102 nci maddenin birinci fıkrasının (d) bendi ile (e) bendinin (4) numaralı alt bendi uyarınca verilecek idarî para cezaları ile birlikte ödemeleri kaydıyla ilişiksizlik belgesi verilebilir.

Kurumca belirlenen usul ve esaslara aykırı hareket ederek Kurum zararına sebebiyet verdiği anlaşılan serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler tarafından düzenlenen raporlar dikkate alınmaz ve bunların daha sonra düzenleyecekleri raporlar Kurumca işleme konulmaz. Gerçeğe aykırı rapor düzenleyen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirler, Kurumun bu nedenle uğradığı zarardan işverenle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olup, bunlar hakkında, genel hükümlere göre Kurumun takip hakkı saklıdır. Meslek mensupları, işverenlerin devamlı işyerlerinin sigortalıları ile yaptıkları işler ile Kurumda tescil edilmemiş veya tescil edilmiş olmakla birlikte işçilik bildiriminde bulunulmamış olan yukarıdaki işler hakkında inceleme yapamazlar.”

“ Kurumca dayanağı belirtilmek suretiyle diğer kanunlarda aşağıda belirtilen fiiller için idari para cezası öngörülmüş olsa dahi ayrıca bu Kanunun;

d) 59 uncu maddesi uyarınca Kurumun defter ve belge incelemeye yetkili denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurları tarafından veya 59 uncu maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden, Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.”

III- KONUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ