Maliye Postası Dergisi
SERMAYE ŞİRKETLERİNİN NAKDİ SERMAYE ARTIRIMINDAKİ USUL VE ESASLAR
Fahrettin AÇAR
1-GİRİŞ
Kurumlar Vergisi Kanunun 10’uncu maddesinde kurumlar vergisi mükellefleri tarafından beyanname üzerinde kazancın yeterli olması halinde indirim konusu yapılacak hususlar düzenlenmiştir. Hesap dönemi içerisinde gider olarak yazılan ve hesap dönemi sonunda kanunen kabul edilmeyen gider olarak dikkate alınan bu giderler kazancın yeterli olması halinde beyanname üzerinde indirim konusu yapılacaktır.6637 sayılı kanunun 8’inci maddesi ile Kurumlar Vergisi Kanunun 10’uncu maddesinin 1 fıkrasına eklenen (I) bendi ile sermaye şirketlerinin sermaye artışlarını nakdi olarak gerçekleştirmeleri halinde kanunda belirtilen formül ile belirlenen tutar kadar beyanname üzerinde matrahtan indirilmesine izin verilmiştir.Söz konusu ilgili yılda kâr bulunmaması halinde sonraki yılların kazancından indirlmesi imkanı da tanınmıştır.Bu şekilde mükellefler sermaye artışını yapıldığı yılda kazanç olmasa bile sonraki yılların kazancından indirim yapılmasına izin verilerek hak kayıplarının önüne geçilmiştir.Kurumlar Vergisi Kanunun 1’inci maddesinde, Sermaye şirketleri Kooperatifler, İktisadî kamu kuruluşları, Dernek veya vakıflara ait iktisadî işletmeler ve iş ortaklıklarının kurumların kazançları kurumlar vergisine tâbi olduğu hüküm altına alındığı halde nakdi sermaye artışında sadece sermaye şirketleri yararlanabileceği şekilde düzenleme yapılmıştır. Sermaye şirketleri tek tek Türk Ticaret Kanunda sayılmış olmasına rağmen Kurumlar Vergisi Kanunun 2’inci maddesinde Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş olan anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler ile benzer nitelikteki yabancı kurumlar sermaye şirketi olduğu ayrıca bu Kanunun uygulanmasında, Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tâbi fonlar ile bu fonlara benzer yabancı fonlar sermaye şirketi sayılacağı ayrıca hüküm altına alınmıştır.
2-NAKDİ SERMAYE ARTIŞI
Sermaye şirketlerinin sermaye yapılarının güçlendirilmesi amacıyla getirilen bu düzenleme uyarınca indirime konu edilecek tutarın hesaplanmasında, 1/7/2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden, ilgili hesap döneminin sonuna kadar Kurumlar Vergisi Kanununun 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi hükmüne göre hesaplanacak tutar beyanname üzerinde indirim konusu yapılacaktır.
Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'si kurumlar vergisi beyananmesi üzerinde indirim konusu yapılacaktır.7338 sayılı kanunun 59 uncu maddesiyle eklenen paragraf ile 26.10.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.Söz konusu bu düzenleme ile yurt dışı varlıkların yurt içine kazandırılması hedeflendirilmesi ile oran biraz daha yüksek belirlenmiştir.