Erol DELİKTAŞ

I. GİRİŞ

3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’na göre; serbest bölgelerde faaliyet gösteren gelir ve kurumlar vergisi mükellefiyeti olan bazı firmalara; bir takım vergisel ve bölgesel bazı avantaj ile teşvikleri barındırmaktadır.

Bu avantaj ve teşvikleri ise; kısaca sayacak olursak,

06/02/2004 tarihinden önce faaliyet ruhsatı almış olan mükelleflerin faaliyet ruhsatı süresi sonuna kadar elde ettikleri kazançları ile faaliyet konuları kapsamında bölgede gerçekleştirilen üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlar Avrupa Birliği üyeliğinin gerçekleşeceği yılın vergileme dönemi sonuna kadar; Gelir veya Kurumlar Vergisinden istisna edilmiş olması,

Serbest bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az % 85’ini yurtdışına ihraç eden mükellefler; istihdam ettikleri personele (satış, pazarlama, muhasebe, lojistik vb. tüm departmanlarda çalışanlar dahil) ödedikleri ücretler üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisinin terkin edilmesi veya isteğe bağlı olarak ödenen bu vergilerin şartların sağlanması sonrasında iade olarak geri alınabilmesi ile benzer bir istisna düzenlemesi bölgede faaliyet gösteren yazılım üretim faaliyetinde bulunan firmalara da (ayrı ayrı tebliğde belirlenen koşulları sağlamak şartı ile) yararlanma imkanı verilmesi,

Serbest bölgelerde faaliyet gösteren mükelleflere, TÜBİTAK ve benzeri kurumlar tarafından Ar-Ge projelerine ilişkin olarak ilgili mevzuat çerçevesinde hibe şeklinde sağlanan destek tutarlarının, kurum kazancına dahil edilmek sureti ile istisna imkanı sağlanması,

Serbest Bölge içerisinde verilen hizmetler ile serbest bölge içinde ve serbest bölgeler arasında yapılan ticari işlemler ile serbest bölgelere veya bu bölgelerden yapılan ihraç amaçlı yük taşıma işlerinin kdv’den istisna olması,

Serbest bölgelerde gerçekleştirilen faaliyetlerle ilgili olarak yapılan işlemler ve düzenlenen kağıtlar damga vergisi ve harçlardan müstesna olması, serbest bölgeye getirilen Türkiye veya AB menşeli malların Türkiye‟ye veya AB üyesi ülkelere girişinde gümrük vergisi ödenmemesi, kabul kredili akreditiflerde KKDF ödenmemesi, emlak vergisi muafiyetinin uygulanması, yasal defterlerin döviz üzerinden tutulabilme imkanının olması, işleticiler ve kullanıcılar; serbest bölgede sağlanan teşvik ve avantajlardan yerli ve yabancı bütün firmalar eşit olarak yararlanabilme imkanının olması gibi durumlar örnek gösterilebilir.

Bu çalışmamızda ise; 24/02/2017 tarih ve 29989 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan; 09/02/2017 tarihli ve 6772 sayılı Kanunun 7 nci maddesiyle “Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasında yapılan değişiklikle bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan ve hizmetin tamamını Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara veren hizmet işletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu malların serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir şekilde girişi olmaksızın yabancı bir ülkeye gönderilmesi şartıyla, bu hizmetlerden elde ettikleri kazançlara uygulanacak olan Gelir veya Kurumlar Vergisi istisna düzenlemesi; konuya yönelik verilen bir özelge üzerinden değerlendirilerek, istisna uygulamasına yönelik eleştiri ve tavsiyelerimiz izah edilmeye çalışılacaktır.

II. YASAL MEVZUAT

3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’nun 6 ncı ve geçici 3 ncü maddesi, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5 nci ve Geçici 1. Maddesi, Kurumlar Vergisi Kanunun Genel Tebliği’nin 5.12.3. bölümü (6 ve 16 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği ile eklenen bölümler)

III. SERBEST BÖLGELERDE VERİLEN BAKIM, ONARIM, MONTAJ, DEMONTAJ, ELLEÇLEME, AYRIŞTIRMA, AMBALAJLAMA, ETİKETLEME, TEST ETME, DEPOLAMA HİZMETİ FAALİYETİNDE BULUNANLARIN BU FAALİYETLERİNDEN ELDE ETTİKLERİ KAZANÇLARINA GELİR/KURUMLAR VERGİSİ İSTİSNASI UYGULANMASI DURUMU ile İSTİSNADAN YARARLANMA ŞARTLARI

Serbest bölgeler, Türkiye Gümrük Bölgesinin parçaları olmakla beraber; serbest dolaşımda olmayan eşyanın herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksızın ve serbest dolaşıma sokulmaksızın, gümrük mevzuatında öngörülen haller dışında kullanılmamak ya da tüketilmemek kaydıyla konulduğu, ithalat vergileri ile ticaret politikası önlemlerinin ve kambiyo mevzuatının uygulanması bakımından Türkiye Gümrük Bölgesi dışında olduğu kabul edilen ve serbest dolaşımdaki eşyanın bir serbest bölgeye konulması nedeniyle normal olarak eşyanın ihracına bağlı olanaklardan yararlandığı yerler olup, bu bölgelerde gümrük ve kambiyo mükellefiyetine dair mevzuat hükümleri uygulanmamaktadır.

Bu Kanun kapsamında kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna tutulan kullanıcılar ve işleticiler, yatırım ve üretim safhalarında Bakanlar Kurulunca belirlenecek vergi dışı teşviklerden yararlanabilmektedir.

Hizmet ihracatının geliştirilmesi amacı ile;

9/2/2017 tarihli ve 6772 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 7 nci maddesiyle Serbest Bölgeler Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinde yapılan değişiklikle; serbest bölgelerde, bakım, onarım, montaj, demontaj, elleçleme, ayrıştırma, ambalajlama, etiketleme, test etme, depolama hizmeti alanlarında faaliyette bulunan ve hizmetin tamamını Türkiye’de yerleşmiş olmayan kişilerle, işyeri, kanuni ve iş merkezi yurt dışında bulunanlara veren hizmet işletmelerinin, söz konusu hizmetlere konu malların serbest bölgelerden Türkiye’ye herhangi bir şekilde girişi olmaksızın yabancı bir ülkeye gönderilmesi şartıyla bu hizmetlerden elde ettikleri kazançları da istisna kapsamına alınmıştır.