Maliye Postası Dergisi
RAMAZAN AYI DOLAYISIYLA ÇALIŞANA YAPILAN YARDIMLARIN VERGİSEL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Hakan DEĞİRMENCİ
1.GİRİŞ:
Ramazan ayı maddi ve manevi birçok güzelliklerin bir arada yaşandığı,duygu ve maneviyatın da öne çıktığı mübarek bir aydır. Rahmet, bereket ve mağfiret ayı olan Ramazan ayı dini açıdan taşıdığı önemle birlikte müslümanlar arasında sosyal açıdan da yardımlaşma ve dayanışmanın en yüksek olduğu aydır. İnsanlar yardımlaşma ve dayanışmaya ilkin yakın çevresinden başlamaktadırlar.
Kişi veya şirketler tarafından yapılan yardımların vergiye tabi gelir veya kurum kazancının tespitinde gider veya indirim konusu yapılabilmesi için yapılan bu yardımların vergi kanunlarında gösterilen şartlara uygun olması gerekmektedir.
Kişi veya şirketler tarafından bu yardımlar fakir ve ihtiyaç sahiplerine yapılabileceği gibi işletmenin kendi çalışanlarına da yapılabilir. Bu çalışmamızda işletme sahipleri tarafından Ramazan ayı dolayısıyla çalışanlarına yapılan nakdi veya ayni yardımlar vergisel açıdan değerlendirilecektir.
2.RAMAZAN AYI DOLAYISIYLA ÇALIŞANA YAPILAN YARDIMLAR
2.1.Gelir ve Kurumlar Vergisi Yönünden Değerlendirme
2.1.1.Vegiye Tabi Gelir ve Kazanç
Gerçek kişiler tarafından elde edilen gelirler gelir vergisine tabi iken vergilendirilmesi gereken kurumlar tarafından elde edilen kurum kazançları kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır. Gerek gelir vergisinin tespitinde gerekse de kurum kazancının tespitinde bu kazanç ve iratların safi miktarları dikkate alınır. Diğer bir ifade ile elde edilen hasılattan bu hasılatın elde edilmesi için yapılan veya katlanılan giderler indirilir.
Mükellefler bir vergilendirme dönemi içinde elde ettiği hasılattan bu hasılat dolayısıyla yaptığı ve katlandığı gider ve harcamaları indirerek kazanç ve iratlarını tespit etmektedirler.
Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri tarafından vergiye tabi gelirin/kazancın tespitinde katlanılan giderlerden bir tanesi de çalıştırdıkları hizmet erbabına ödedikleri ücretlerdir. Ticari kazanç ve kurum kazancı sahipleri ödedikleri bu ücretleri GVK’nın 40/1, zirai kazanç sahipleri GVK’nın 57, serbest meslek kazancı sahipleri GVK’nın 68/1, gayrimenkul sermaye iradı sahipleri ise GVK’nın 74/2 maddesi gereğince vergiye tabi gelirin veya kazancın tespitinde indirim konusu yapmaktadırlar.
Hizmet erbabına ödenen ücretler işletme için gider mahiyetinde olmakla birlikte bu tutarlar hizmet erbabı için vergiye tabi gelir sayılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’inci maddesi hükmü gereğince hizmet erbabına hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler ücret kabul edilmekte ve bu ödemeyi yapan işverenler aynı Kanun’un 94’üncü maddesi gereğince bu ödemeler üzerinden Kanun’un 103 ve 104’üncü maddeleri gereğince tevkifat yapıp vergi dairesine sorumlu sıfatıyla ödemektedirler.
2.1.2. Ücret Geliri