Maliye Postası Dergisi
ÖTV’SİZ ALINAN TAŞITLARIN ELDEN ÇIKARILMASINDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR
Fatih AKTEMUR
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanuna geçici 7. madde yürürlük tarihi 07/09/2016 olmak üzere eklenmiştir. Bu kapsamda şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyetinde bulunanlar (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan ticari yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla mükellef olanların bazı şartlar altında bu araçların ilk iktisabının özel tüketim vergisinden istisna olduğu söz konusu maddede belirtilmiştir.
Özel Tüketim Vergisinden istisnalı olarak alınacak araçların 07.09.2016 ila 30/06/2019 tarihleri arasında iktisap edilmesi gerekmektedir. 30/06/2019 tarihinin bitmesi nedeniyle söz konusu kanun kapsamında alınan bu araçların 30/06/2019 tarihinden sonra satışı, devri, elden çıkarılması, faaliyetin bırakılması, alınan aracın ayıplı çıkması durumlarında yeniden özel tüketim vergisinin doğup doğmayacağı başlıklar halinde irdelenmiştir.
Çalışmamızda Özel Tüketim Vergisi Kanunu’nun Geçici 7. maddesi kısaca anlatılacak, daha sonra makalenin ana konusu olan Ö.T.V. geçici 7. madde kapsamında iktisap edilen araçların satışı, devri, elden çıkarılması, faaliyetin bırakılması, alınan aracın ayıplı çıkması durumlarında özel tüketim vergisinin akıbetinin ne olacağı irdelenecektir.
1- Ö.T.V.’nin Geçici 7. Maddesi Kapsamında Alınan Araçlar
Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na ekli (II) sayılı listedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olanların ilk iktisabı (traktör hariç); kayıt ve tescile tabi olmayanların ise ithalatı, imal ya da inşa edenler tarafından teslimi ile ÖTV uygulanmadan önce müzayede yoluyla satışı bir defaya mahsus olmak üzere ÖTV’ye tabidir. Ancak bu araçların aksam ve parçaları ÖTV’ye tabi değildir.
Kanun’a ekli (II) sayılı listede yer alan motorlu taşıt araçları, kayıt ve tescile tabi olanlar ile kayıt ve tescile tabi olmayanlar şeklinde iki gruba ayrılmaktadır.
(II) sayılı listedeki kayıt ve tescile tabi olan araçların ilk iktisabı verginin konusuna girmektedir.(1)
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisinin Geçici 7. Maddesi şu şekildedir:
“Bu Kanuna ekli (II) sayılı Listenin 87.02 ve 87.03 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan şehiriçi taksi, dolmuş, servis, minibüs, midibüs ve otobüs taşımacılığı faaliyeti (araç kiralama, özel yolcu transferi ve benzeri hizmet ifası faaliyetleri hariç) ile 8701.20 ve 87.04 tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtlarla yapılan ticari yük taşımacılığı faaliyeti dolayısıyla bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunan ve bu faaliyetini ilgili mevzuatta öngörülen yükümlülükleri yerine getirmek ve yetkilendirilmek suretiyle maliki olduğu taşıtlar vasıtasıyla icra eden gerçek ve tüzel kişiler tarafından, söz konusu faaliyetler kapsamında kullanılan taşıtların yenilenmesi amacıyla, aynı tarife pozisyon sıraları kapsamındaki taşıtların (87.03 tarife pozisyon sırası kapsamındaki; yarış arabaları, arazi taşıtları, ATV olarak adlandırılan üç veya dört tekerlekli taşıtlar, motorlu karavanlar ile motor silindir hacmi 1600 cm3’ü geçen binek otomobilleri hariç) bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten 30/6/2019 tarihine kadar (bu tarih dâhil) ilk iktisabı vergiden müstesnadır.
Bu düzenlemeden, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla maliki olunan, trafik tescil kuruluşlarınca ticari yolcu veya yük taşımacılığında kullanılmak üzere kayıt ve tescil edilmiş her bir taşıt bakımından, aynı cins bir taşıtın ilk iktisabında yararlanılır.
Yenilemeye konu edilen taşıtın, istisnadan yararlanılan tarihten itibaren iki tam yıl içerisinde satılması, devredilmesi veya sair suretle işletme kayıtlarından çıkarılması şarttır. Şu kadar ki, bu şartın ihlali hâlinde, yeni alınan taşıta ilişkin zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler, alıcıdan vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilir.
Bu madde hükmüne göre iktisap edilen taşıtın, ilk iktisap tarihinden itibaren üç tam yıl geçmeden, veraset yoluyla intikaller hariç, devri hâlinde adına kayıt ve tescil işlemi yapılandan, ticari yolcu veya yük taşımacılığı faaliyetinden çekilmesi (hurdaya çıkarılması hariç) hâlinde ise bu madde hükmünden yararlanandan, taşıtın ilk iktisabındaki matrah esas alınarak, devir veya ticari taşımacılık faaliyetinden çekilme tarihindeki oran üzerinden hesaplanan özel tüketim vergisi alınır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.”(2)
1.1. Kanun Maddesinin Amacı: