Maliye Postası Dergisi
NÖBETÇİ NOTERLİK UYGULAMASI 2018 YILINA AİT YEVMİYE DEFTERİNİN KAPANIŞ ONAYINA İLİŞKİN SÜRENİN 01.07.2019 TARİHİNE KADAR UZAMASINI ENGELLER Mİ?
Özkan ARSLAN
1-GİRİŞ
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (TTK) 64’üncü maddesinin üçüncü fıkrasına göre; fiziki ortamda tutulan yevmiye defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar notere yaptırılması zorunludur. Ticaret Bakanlığınca yayımlanan 2018 Yılı Aralık Ayı Veri Bültenine göre, 31/12/2018 tarihi itibariyle Ülkemizde 796.935 adet limited şirket, 724.772 adet ticari işletme (gerçek kişi tacir), 128.534 adet anonim şirket, 35.690 adet kooperatif, 10.730 adet kollektif şirket ve 1.781 adet komandit şirket olmak üzere toplam 1.698.442 adet tacir faaliyet göstermektedir.
Dolayısıyla, bu tacirlerden hesap dönemi takvim yılı olan (1 Ocak-31 Aralık) ve 2018 hesap dönemine ait yevmiye defterini fiziki ortamda tutan tacirlerin, bu defterin kapanış onayını en geç 30/06/2019 günü mesai saati bitimine kadar notere yaptırmaları gerekmektedir. Ancak, 30/06/2019 günü Pazar gününe denk gelmektedir. Kapanış onayını yapacak olan noterler Cumartesi ve Pazar günleri çalışmamakla birlikte, özellikle hafta sonlarında ticari hayata hareket getirilmesi ve ekonominin canlanması amaçlarıyla 06/04/2019 tarihinden itibaren nöbetçi noterlik uygulaması hayata geçirilmiştir. Bu durum karşısında, kapanış onayına ilişkin sürenin, 01/07/2019 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar uzayıp uzamayacağı sorusu akla gelmektedir. Bu nedenle çalışmamızın konusunu, 2018 hesap dönemine ait yevmiye defterinin kapanış onayına ilişkin sürenin son gününün resmi tatile denk gelmesine rağmen nöbetçi noterlik uygulaması nedeniyle bu sürenin ilk çalışma günü olan 01/07/2019 tarihine kadar uzayıp uzamayacağı oluşturmaktadır.
2-TATİL KAVRAMI VE KAPANIŞ ONAYINA İLİŞKİN SÜRENİN UZAYIP UZAMAYACAĞI
6102 sayılı TTK’nın, 64’üncü maddesinin üçüncü fıkrasında; fiziki ortamda tutulan yevmiye defterinin kapanış onayının, izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar notere yaptırılması gerektiği hüküm altına alınmasına karşın kapanış onayına ilişkin sürenin son gününün tatile denk gelmesi durumunda bu sürenin uzayıp uzamayacağı konusunda herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Ancak, TTK’nın, 1’inci maddesinde; Türk Ticaret Kanununun, 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun ayrılmaz bir parçası olduğu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 5’inci maddesinde; bu Kanun ve Borçlar Kanununun genel nitelikli hükümlerinin, uygun düştüğü ölçüde tüm özel hukuk ilişkilerine uygulanacağı, anılan Kanun’un “Sürelerin hesabı” başlığını taşıyan 714’üncü maddesinde; kazandırıcı zamanaşımı sürelerinin hesaplanmasında, kesilmesinde ve durmasında, Borçlar Kanununun zamanaşımına ilişkin hükümlerinin kıyas yoluyla uygulanacağı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun, 151’inci maddesinin ikinci fıkrasında; zamanaşımı sürelerinin hesaplanmasında, borçların ifasındaki sürelerin hesaplanmasına ilişkin hükümlerin uygulanacağı, “Tatil günleri” başlığını taşıyan 93’üncü maddesinde de ifa zamanının veya sürenin son gününün, kanunlarda tatil olarak kabul edilen bir güne rastlarsa, sürenin kendiliğinden bu günü izleyen ve tatil olmayan ilk güne geçeceği, hüküm altına alınmıştır.
Dolayısıyla, TTK’da, kapanış onayına ilişkin sürenin son gününün tatile denk gelmesi halinde, sürenin uzayıp uzamayacağına yönelik bir hüküm olmasa da anılan Kanun’un 1’inci maddesi hükmünden hareketle, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 93’üncü maddesi hükmü uyarınca, sürenin son gününün tatile denk gelmesi halinde sürenin tatil olmayan ilk güne uzayacağı değerlendirilmektedir.