Mustafa YAVUZ

1. GİRİŞ

Perakende işletmelerin açılış ve faaliyete geçiş işlemlerinin kolaylaştırılması, perakende ticaretin serbest piyasa ortamında etkin ve sürdürülebilir rekabet şartlarına göre yapılması, tüketicinin korunması, perakende işletmelerin dengeli bir şekilde büyüme ve gelişmesinin sağlanması ve perakende işletmelerin faaliyetleri ile bunların birbirleriyle, üretici ve tedarikçilerle ilişkilerinin düzenlenmesini amaçlayan 6585 sayılı Perakende Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun, 29.01.2015 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Anılan Kanunun 16. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile Ticaret Bakanlığına, taşınmaz ve ikinci el motorlu kara taşıtı alım satımı gibi ticari faaliyetleri yürütenlere yönelik mesleki davranış kurallarını belirleme ve bu faaliyetlerin yürütülmesine ilişkin düzenlemeler yapma görev ve yetkisi verilmiş olup, söz konusu yetkiye istinaden adı geçen Bakanlıkça daha önce ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti(1) ile taşınmaz ticaretine(2) ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Bu sefer de, kuyumculuk faaliyetlerinde hizmet kalitesinin artırılması, bu faaliyetlerin adil rekabet koşulları altında yapılması, haksız rekabetin ortadan kaldırılması, sektörün daha nitelikli hale getirilerek sağlıklı bir işleyişe kavuşturulması, tüketici mağduriyetlerinin önlenmesi ve kayıt dışılığın önlenmesi amacıyla, 14.04.2021 tarihli ve 31454 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelik (Yönetmelik) ile kuyum ticaretine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir. Bahsi geçen Yönetmelikte, gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve sanatkârların kuyum ticareti faaliyetleri, bu kişilere yetki belgesi verilmesi, mezkûr belgenin yenilenmesi ve iptali ile kuyum ticaretine ilişkin ilke, kural ve yükümlülüklere yer verilmiştir.

İşte bu çalışmada, Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmeliğin getirdiği yenilikler tüm yönleriyle ele alınmış ve incelenmiştir.

2. KUYUM TİCARETİ HAKKINDA YÖNETMELİKTE YER ALAN DÜZENLEMELER

Konunun daha iyi anlaşılabilmesi bakımından öncelikle ‘kuyum’, ‘kuyum ticareti’, ‘kuyum işletmesi’ ve ‘kuyumcu’ kavramlarını açıklamak uygun olacaktır. Anılan Yönetmelikte bu kavramlar;

- Kuyum; işlenmiş kıymetli madenler (işçilik uygulanarak ziynet veya süs eşyasına dönüştürülmüş kıymetli madenler (altın, gümüş, platin ve paladyum)) kıymetli taşlar (elmas, pırlanta, yakut, zümrüt, topaz, safir, zebercet ve inci) ve kıymetli eşyalar (kıymetli taştan yapılmış veya kıymetli maden ya da kıymetli taş içeren eşyalar),

- Kuyum ticareti, münhasıran işlenmiş altın ya da işlenmiş altın ile birlikte diğer kuyum alımı ve perakende satımına yönelik faaliyetler bütünü,

- Kuyum işletmesi, perakende kuyum ticareti ile iştigal eden işletme,

- Kuyumcu; gerçek kişi kuyum işletmelerinde tacir veya esnaf ve sanatkârlar, tüzel kişi kuyum işletmelerinde ve şubelerde ise kuyum ticareti faaliyetlerini yürüten yetkili temsilciler,

olarak tanımlanmıştır.

2.1. Kuyum Ticaretiyle İştigal Edeceklerin Yetki Belgesi Alma Zorunluluğu