Maliye Postası Dergisi
KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAME DÜZENLEME REHBERİ
Ahmet ESEN
KURUMLAR VERGİSİNDEN MUAF KURUMLAR
Aşağıda sayılan kurumlar vergisinden muaf tutulmuştur.
Kamu idare ve kuruluşları tarafından tarım ve hayvancılığı, bilimi, fenni ve güzel sanatları öğretmek, yaymak, geliştirmek ve teşvik etmek amacıyla işletilen kuruluşlar,
Okul Atölyeleri
Milli Eğitim Bakanlığına bağlı meslek liseleri ve teknik okulların atölyelerinin döner sermaye işletmeleri tarafından öğrencilerin teknik bilgilerini pratikte de kullanmalarını, el becerilerini geliştirmelerini sağlamak üzere kurulan atölyeler.
Otelcilik ve Turizm Meslek Liseleri Uygulama Otelleri
Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Genel İnsan ve Hayvan Sağlığını Korumak ve Tedavi Etme Amacıyla İşletilen Kuruluşlar
Vakıf Üniversiteleri Bünyesinde Faaliyet Gösteren Sağlık Kurumları
Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Sosyal Amaçlarla İşletilen Kuruluşlar
Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Sosyal Amaçlarla İşletilen Yardım Sandıkları
Ceza İnfaz Kurumları İle Tutuk Evleri Bünyesinde Oluşturulan İş Yerleri
Kamu İdare ve Kuruluşları Tarafından Açılan Sergiler, Fuarlar ve Panayırlar
Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerine Ait Kreş ve Konuk Evleri İle Askeri Kışlalardaki Kantinler
Kreş ve Konuk Evleri
Kanunla Kurulan Emekli ve Yardım Sandıkları İle SSK kurumları
Yaptıkları İş Karşılığında Resim ve Harç alan Kamu Kuruluşları
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, Özelleştirme Fonu, TOKİ Başkanlığı
Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü İle Askeri Fabrika ve Atölyeler
İl Özel İdareleri, Belediyeler İle Bunların Oluşturdukları Birlikler.
Köyler veya Köy Birlikleri Tarafından İşletilen İşletmeler
Spor Kulüplerinin İdman ve Spor Faaliyetlerinde Bulunan İktisadi İşletmeleri ile Sadece İdman ve Spor Faaliyetlerinde Bulunan Anonim Şirketler
Yukarıda sayılan kurum ve kuruluşlar, kurumlar vergisinden muaftır.
KOOPERATİFLER
Kooperatifler, Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinde yazılı olduğu gibi kurumlar vergisi mükellefi sayılmıştır. Ancak aşağıda yazılı şartları taşıyan kooperatifler kurumlar vergisinden muaftır ve şartları şunlardır.
Kooperatif Sözleşmelerinde;
- Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmamasına,
- Yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesine
- Yedek akçelerin ortaklara dağıtılmamasına
- Sadece Ortaklarla iş görülmesine,
dair hükümlerin bulunmaması ve bu kayıt ve şartlara da fiilen uyulması halinde kurumlar vergisinden muaf tutulacaktır.
Bu şartlara ana sözleşmelerinde yer vermeyen ya da yer vermemekle beraber bu şartlara fiilen uymayan kooperatifler, muafiyet hükümlerinden yararlanamazlar. (KVK Gn. Teb. 4.13.1)
Kooperatiflerin Ortak Dışı işlemlerinin Vergilendirilmesi
Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri, bunlara bağlı bir iktisadi işletme sayılarak vergiye tabi tutulacaktır. (KVK Gn. Teb. no:4.13.3)
Kredi teminatı sağlamak üzere kurulmuş kooperatifler, yaptıkları işlemlerden sağladıkları kazançlar, bu bentte yazılı şartlara göre kurumlar vergisinden muaftır. (KVK Gn. Teb. no:4.14)
Bilimsel Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinde Bulunan Kurum ve Kuruluşlar Muafiyet kapsamındadır. (KVK Gn. Teb. no:4.15)
Organize Sanayi Bölgeleri ile Küçük Sanayi Sitelerine Ait İktisadi İşletmeler, bu bentte yazılı şartlar dahilinde vergiden muaftır.
Kooperatiflerl ilgili diğer hususlar md. 4/18 e kadar devam etmektedir. Lütfen inceleyiniz.
İSTİSNALAR
İŞTİRAK KAZANÇLARI ŞUNLARDIR
1- Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından elde ettikleri kazançlar,
2- Tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun kârına katılma imkânı veren kurucu senetleri ile diğer intifa senetlerinden elde ettikleri kâr payları,
3- Tam mükellefiyete tabi girişim sermayesi yatırım fonu katılma payları ile girişim sermayesi yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinden elde ettikleri kâr payları.
Kurumlar vergisinden istisna edilmiştir.
Ancak, diğer fon ve yatırım ortaklıklarının katılma payları ve hisse senetlerinden elde edilen kâr payları bu istisnadan yararlanamaz.”
YURT DIŞI İŞTİRAK KAZANÇLARI İSTİSNASI
Bu istisnanın uygulanması için;
- İştirak edilen kurumun anonim veya limited şirket olması
- İştirak edilen kurumun kanuni ve iş merkezinin Türkiye’de olmaması
- İştirak payını elinde tutan kurumun, yurt dışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’a sahip olması
- İştirak kazancının elde edildiği tarih itibariyle, iştirak payının kesintisiz olarak en az bir yıl süre ile elde tutulması,
- İştirak kazancının, iştirak edilen kurumun ilgili ülke kanunlarına göre en az %15 oranında; diğer hallerde en az Türkiye’de uygulanan kurumlar vergisi oranında gelir ve kurumlar vergisi benzeri toplam vergi yükü taşıması,
- İştirak kazancının, elde edildiği hesap dönemine ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi
gerekmektedir. (md. 5.2.)
TAM MÜKELLEF ANONİM ŞİRKETLERİN YURT DIŞI İŞTİRAK HİSSELERİNİ ELDEN ÇIKARMALARINA İLİŞKİN İSTİSNA
Kazancın elde edildiği tarih itibariyle aralıksız olarak en az bir yıl süreyle, nakit varlıklar dışında kalan aktif toplamının %75 veya daha fazlası tam mükellef olmayan anonim veya limited şirket niteliğindeki şirketlerin her birinin sermayesine en az %10 oranında iştirakten oluşan tam mükellefiyete tabi anonim şirketlerin en az 2 tam yıl süreyle aktifinde yer alan yurt dışı iştirak hisselerinin elden çıkarılmasından doğan kazançlar istisna edilmiştir.
Bu şartların mevcudiyeti halinde elde edilen kazançlar istisna kapsamındadır. (md.5.3)
EMİSYON PRİM KAZANCI İSTİSNASI