Maliye Postası Dergisi
KOOPERATİF ORTAKLARININ KOOPERATİF BORÇLARINDAN DOLAYI SORUMLULUĞU
Kooperatiflerin de diğer ticaret şirketleri gibi kendisini meydana getiren ortaklardan ayrı bir tüzel kişiliği bulunmaktadır. Bu kurumlar da yine tıpkı ticaret şirketleri gibi özel kişilere mahsus beşeri haklar haricindeki hakları kullanabilmekte ve borçları da üstlenebilmektedirler. Kural olarak kooperatiflerde aksine ana sözleşmede hüküm bulunmaması halinde kooperatifin alacaklılarına karşı yalnız malvarlığı ile sorumlu olması öngörülmüştür. Ancak, yasada ortakların da belirli şartlar altında kooperatif borçlarından sınırlı veya sınırsız sorumlu olabileceği ifade edilmiştir.
KOOPERATİF BORÇLARINDAN DOLAYI ORTAKLARIN SINIRSIZ SORUMLULUĞU
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nda kooperatiflerin alacaklılarına karşı yalnız malvarlığı ile sorumlu olacakları hüküm altına alınmıştır. (KK Md. 28) Ancak; aynı maddede ana sözleşme ile bunun aksinin kararlaştırılabilmesinin mümkün olduğu belirtilmiş; uygulamada Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından tanzim edilen örnek ana sözleşmelerin tamamında ise kooperatifin borcundan dolayı sınırlı sorumlu olacağı yönünde hükümler yer almıştır.
Kanun’da öngörülen sınırsız sorumluluk esasında yine belirleyici olan ana sözleşme hükümleri olacaktır. Buna göre sınırsız sorumluluk halinde kooperatifin varlığı borçlarını karşılamaya yetmediği takdirde kooperatif ortaklarının da şahsen ve sınırsız olarak sorumluluklarına gidilebilecektir.(KK Md.29) Anlaşılacağı üzere kooperatifin borcundan dolayı ortaklarının kişisel malvarlıklarına sınırsız bir şekilde gidilebilmesinin ön koşulu kooperatif ana sözleşmesinde ortakların sınırsız sorumluluklarının kabul edilmiş olmasıdır. Söz konusu işlemin gerçekleşebilmesi için diğer bir koşul da kooperatifin malvarlığının borcunu kısmen veya tamamen karşılamaya yetmemesidir. Diğer bir ifadeyle alacaklıların alacaklarını kooperatif malvarlığından sağlayamamış olmaları gerekecek, kooperatif malvarlığına tamamen başvurulmadan ortağın kişisel malvarlığına gidilemeyecektir.