Maliye Postası Dergisi
KİRA ÖDEMELERİNİN TEVSİKİNDE YAŞANAN SORUNLAR
Mehmet SAY
Vergi idaresi vergi güvenliğini sağlamak, adil bir vergi sistem oluşturmak ve ekonomik faaliyetleri kontrol altına alabilmek için çeşitli düzenlemeler getirmektedir.
Söz konusu düzenlemelerin temel amacı, adil bir vergi sistemi kurmak ve Anayasada hüküm altına alınan ilkeler çerçevesinde vergi politikaları oluşturmaktır.
Bu düzenlemelerden bir tanesi’de kira gelirlerinin bankalar ve PTT aracılığı ile tahsil edilmesine yönelik getirilen zorunluluklardır.
Getirilen bu düzenleme ile kayıt dışı bırakılan Gayrimenkul Sermaye İradı Gelirlerinin kayıt altına alınması vergi kayıp ve kaçağının en az düzeye indirilmesi hedeflenmektedir.
YASAL DÜZENLEME
29.07.2008 Tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 268 nolu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile kira gelirlerinin Bankalar ve Posta İdaresi aracılığı ile ödenmesi esası getirilmiştir.
Söz konusu düzenleme ile;
*Aylık 500 tl’yi aşan Mesken Kira Gelirlerinin Bankalar finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenmesi gerekmekte olup bu zorunluluğa uymayan kiraya verenlere gerekli ceza uygulanmaktadır.
* Meskende oturan kiracılara ceza uygulanmamaktadır.
*Miktar sınırlaması olmaksızın işyeri kira gelirlerinin tamamının Bankalar finans kurumları veya PTT aracılığı ile ödenmesi gerekmekte olup bu zorunluluğa uymayan kiraya verenlere ve kiracılara gerekli ceza uygulanmaktadır.
*Kira ödemelerinin mahkeme ve icra yolu ile yapılması halinde bu zorunluluk kapsamında olmayacaktır.
*Ayni olarak yapılan ödemelerde zorunluluk kapsamında değildir.
Söz konusu zorunluluklara uymayanlara VUK Mükerrer 355. Maddesi hükmü uyarınca yine aynı kanunun 257. Maddesi gereği özel usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
Bu düzenlemeler ışığında zorunluluğa uymayanlar
BİRİNCİ Sınıf Tüccar ve Serbest Meslek Erbabı ise 7.500 TL(2023 yılında) tutardan az olmamak üzere yapılan her bir işlem tutarının%5 i kadar,
İKİNCİ Sınıf Tüccarlar, Defter Tutan Çiftçiler ve Basit Usul Ticari Kazanç Sahipleri ise 3.700 TL (2023 yılında) tutardan az olmamak üzere yapılan her bir işlem tutarının%5 i kadar,
Yukarıda yazılı olanlar dışında kalanlar için ise 1.900 TL (2023 yılında) tutardan az olmamak üzere yapılan her bir işlem tutarının%5 i kadar,
Özel usulsüzlük cezası uygulanmaktadır.
DEĞERLENDİRME
Düzenlemede eleştiri konusu olan hususlardan birisi zorunluluk kapsamında işlem yapılmaması halinde mesken kiracılarına ceza uygulamamasıdır.
Uygulamada karşılaşılan olaylarda anlaşıldığı kadarı ile zaman zaman kiracılarda ödemeyi elden yapmakta ısrar edebilmektedir. Bu durumda ev sahipleri yönünde haksız bir uygulama ortaya çıkmaktadır.