Mehmet YÜCEL

1.GİRİŞ

Katma değer vergisinde tevkifat uygulaması; tam tevkifat ve kısmi tevkifat olmak üzere ikiye ayrılır. Tam tevkifat, işlem bedeli üzerinden hesaplanan verginin tamamının işleme muhatap olan alıcı tarafından beyan edilip ödenmesidir. Kısmi tevkifat ise hesaplanan verginin Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenen kısmının alıcı tarafından beyan edilip ödenmesi, diğer kısmının ise işlemi (teslim ve hizmeti) yapan tarafından beyan edilip ödenmesidir. Kısmi tevkifat kapsamına giren işlemlerde, işlem bedeli üzerinden hesaplanan Katma Değer Vergisinin tamamı değil, bu işlemler için belirlenen orandaki kısmı alıcılar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenmekte, tevkifata tabi tutulmayan kısım ise satıcılar tarafından mükellef sıfatıyla beyan edilip ödenmektedir.

2.KATMA DEĞER VERGİSİNDE TEVKİFAT UYGULAMASININ YASAL DAYANAĞI

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun(1)9’uncu maddesinin (1) numaralı fıkrasına göre, mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Hazine ve Maliye Bakanlığı vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutma yetkisine sahiptir.Anlaşıldığı üzere vergi alacağını güvence altına almak amacıyla düzenlenen bu madde sadece ikametgâhı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayanlar için öngörülmüş değildir. Hazine ve Maliye Bakanlığı, bunların dışında gerekli gördüğü diğer hallerde de verginin ödenmesinden işleme taraf olanları sorumlu tutabilecektir.

Mezkur maddede belirtilen işlemlere taraf olanlar kendine mal teslim edilen veya hizmet ifa edilen kişi ve kurumlardır. Bunlar verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevleri yerine getirmekten mükellef gibi sorumlu olacaklardır. KDV tevkifatı ihtiyari bir uygulama olmayıp, Hazine ve Maliye Bakanlığınca tevkifat uygulaması kapsamına alınan işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması zorunludur. Diğer taraftan, Maliye Bakanlığınca tevkifat kapsamına alınmamış işlemlerde alıcılar tarafından tevkifat yapılması mümkün değildir.

3. KISMİ TEVKİFAT UYGULAMASINDA SON YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair 35 Seri No’lu Tebliğ(2) ile kısmi katma değer vergisi tevkifatı uygulamalarında oran ve kapsam bakımında önemli değişiklikler yapılmıştır.35 Seri No’lu Tebliğ ile yapılan bu değişiklikler özetle aşağıdaki gibidir:

3.1. Belirlenmiş Alıcıların Kapsamı Genişletilmiştir.

Mezkur Tebliğin 1. maddesi ile KDV Genel Uygulama Tebliğinin (I/C-2.1.3.1.) bölümünün üçüncü paragrafının (b) bendinde yer alan belirlenmiş alıcılara ait listeye;

⎯ Sigorta ve reasürans şirketleri,

⎯ Sendikalar ve üst kuruluşları,

⎯ Vakıf üniversiteleri ile,

⎯ Mobil elektronik haberleşme işletmecileri de eklenmiştir. Yapılan bu değişiklikle bu kuruluşların kısmi tevkifat kapsamına giren alımlarında KDV tevkifatı uygulamaları öngörülmüştür.

3.2.Tüm KDV Mükelleflerinin 5 Milyon Lirayı Geçen Yapım İşlerinde Tevkifat Uygulaması Getirilmiştir.