Mahmut ÇOLAK

Bilindiği üzere, iş kazaları 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 13’üncü maddesinde 4/1-a kapsamındaki sigortalılar açısından yapılan tanıma göre iş kazası aşağıda sayılan 5 hal ve durumdan herhangi biriyle meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen engelli hâle getiren olaydır.

Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada.

İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle.

Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda.

Emziren kadın sigortalının, iş mevzuatı gereğince çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda.

Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında.

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun 3’üncü maddesinde ise iş kazası; işyerinde veya işin yürütümü nedeniyle meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen ya da bedenen engelli hâle getiren olay olarak tarif edilmiştir.

Bu çalışmamızda işverenin işçisinin iş kazası geçirdiği gün prime esas kazanç ve gün bildirimi yapma zorunluluğu değerlendirilecektir.

İŞ KAZASI İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER

İş kazası işverenler tarafından iki yere bildirilir. Birincisi o yer yetkili kolluk kuvvetlerine derhal bildirilir. İkincisi bağlı bulunulan Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne veya Sosyal Güvenlik Merkezine kazayı takip eden 3 iş günü başka bir ifade ile en geç kazadan sonraki 3 işgünü içinde bildirilir. 3 iş günlük süre, iş kazasının işverenin kontrolü dışındaki yerlerde meydana gelmesi halinde, iş kazası ile ilgili bilgi alınmasına engel olacak durumlarda, iş kazasının öğrenildiği tarihten itibaren başlar.

Bildirim süreleri iş günü olarak belirlendiğinden cumartesi, pazar ile resmi tatil günleri hesaba katılmayacak, bu günlere rastlayan kazaların anılan günleri takip eden günden itibaren 3 iş günü içinde bildirilmesi gerekecektir. İdari izinler resmi tatiller kapsamında olmadığından kısa vadeli sigorta kolları mevzuatı kapsamında sayılan süreleri uzatmayacaktır. Örneğin; iş kazası bildiriminin son gününün idari izne rastlaması, bildirim süresini idari izin sonrası ilk iş gününe uzatmayacaktır. İdari izinde bildirim yükümlülüğü devam etmekte olup, 5510 sayılı Kanunda belirlenen sürede bildirimin yapılması gerekmektedir. 5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanun gereğince; her yıl temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) malî tatil uygulanır. İş kazası ve meslek hastalığı bildirimleri 5604 sayılı Kanunda sayılan ertelenen süreler dışında tutulduğundan, iş kazası bildiriminin son gününün mali tatile denk gelmesi durumunda, süreler uzamayacaktır.

Örnek: İşyerinde çalışan işçinin 18/11/2021 tarihinde gözünden yaralanması olayına ait iş kazası bildiriminin e-bildirim programı yoluyla elektronik ortamda 23/11/2021 tarihinde saat 23:59’a kadar yapılması gerekmektedir (3 iş günü hesaplamasında kaza günü 18/11/2021 Perşembe günü dahil edilmez, 1. iş günü 19/11/2021 Cuma günü, 2. iş günü 22/11/2021 Pazartesi, 3. iş günü 23/11/2021 Salı şeklinde dikkate alınmıştır.).

İş kazasının, iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesi ile e-sigorta veya doğrudan ya da taahhütlü posta ile SGK’ ya bildirilmesi gerekir. Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 35’inci maddesine göre; Yönetmelik ekinde yer alan (Ek-7) “iş kazası ve meslek hastalığı bildirim formu” ile işyerinin bağlı bulunduğu Üniteye (SGK İl Müdürlüğü/Sosyal Güvenlik Merkezi) gönderilir.

İŞ KAZASI OLAYININ GERÇEKLEŞTİĞİ GÜN PRİME ESAS KAZANÇ VE GÜN SAYISI BİLDİRİMİ