Orhan KOTAN

Giriş

İşbaşı Eğitim Programları, Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) Genel Müdürlüğünce Kuruma kayıtlı işsizlerin mesleki deneyim edinmeleri ve teorik eğitimini aldıkları mesleklerde uygulamayı görmesi, çalışma ortamına uyumunun sağlanması amacıyla düzenlenen programlardır. İşsizlerin mesleki yeterliklerini geliştirebilecekleri ve tecrübe edinecekleri bir programdır.
Programa katılmak isteyenler işbaşı eğitimi yapacağı işyerini kendileri bulabileceği gibi İŞKUR il müdürlüklerinden kendilerine işyeri bulunmasını talep edebilirler. Ayrıca işverenler de istedikleri vasıftaki katılımcı adayını kendileri bulabilecekleri gibi kendilerine katılımcı adayı bulunmasını İŞKUR’dan da talep edebilirler.
Mesleki ve teknik Anadolu liselerinde öğrenim gören öğrenciler yaz tatillerini fırsata çevirerek mesleki bilgi, birikim ve becerilerini geliştirmek, ders yılı içerisinde gördüğü teorik bilgilerini iş ortamında uygulama fırsatı yakalamak amacıyla İşbaşı eğitim programlarına başvurabilirler. İşbaşı eğitim programlarında öğrencilere İŞKUR tarafından belirlenen ücretler verilmekte, öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primleri ile genel sağlık sigortası primleri karşılanmaktadır.
Ayrıca, İşbaşı Eğitim Programı ile Türkiye İş Kurumu (İŞKUR) tarafından finanse edilen ve nitelikli işgücü temin etmekte zorlanan işverenlere işe alacakları kişileri işyerinde belli bir süre gözlemleyerek ve eğitim vererek kişiler hakkında ayrıntılı bilgi sahibi olma ve işe alma konusunda isabetli bir karar verme imkânı sunmaktadır.

İşbaşı Eğitim Programına Nasıl Başvuru Yapılır?

İşbaşı eğitim programına başvuruda bulunmak isteyen kişiler/firmalar gereken evrakları tamamlamalarının ardından, bulundukları ildeki Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile Hizmet Merkezlerine diledikleri zaman başvuruda bulunabilirler. Başka bir anlatımla, 81 ilde bulunan Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri ile Hizmet Merkezlerinden ve İŞKUR E-Şube üzerinden başvuruda bulunabilirler.

İşbaşı Eğitim Programı İçin Gereken Evraklar Nelerdir?
İşbaşı eğitim programı için gereken evraklar;
1-Talep dilekçesi,
2-İşveren taahhütnamesi,
3-Ön Talep Formu,
4-İşveren türüne göre; ticaret sicil gazetesi, vakıf senedi, dernek tüzüğü, merkezin bulunduğu ile ait birlik veya oda kaydı belgelerinin aslı veya noter onaylı örnekleri veya işverenin hukuki durumunu gösterir belge,
5-Son üç aylık sigortalı çalışan sayısını gösteren belge veya katılımcı adaylarının son üç aya ait sigorta dökümünü gösterir belge,
6-İşverenin veya işverenin imzaya yetkili temsilcisinin imzasını gösterir belge.

İşbaşı Eğitim Programlarıyla İlgili Yeni Düzenlemenin Detayları Nelerdir?
20.01.2024 tarih ve 32435 sayılı Resmi Gazetede “Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Buna göre;

Türkiye İş Kurumu (İŞKUR), aktif istihdam hizmetlerinin daha etkin yürütülmesi ve daha fazla sayıda vatandaşımızın kurs ve programlardan faydalanması amacıyla işbaşı eğitim programlarının kapsamı genişletilmiştir.
Yapılan bu değişiklikle; hem taahhüt edilen istihdam oranı %70’ten %60’a çekilmiş, hem de taahhüt edilen istihdam etme süresi eğitim süresinin 3 katından 2 katına indirilmiştir.
Başka bir anlatımla; yeni düzenlemeye göre açılan program süresinin 3 (üç) katı olarak uygulanan istihdam yükümlülüğü, 2 (iki) katına indirilirmiştir. Ayrıca, İEP programlarında istihdam edilmesi gereken asgari istihdam etme taahhüdü oranı %70’ten %60’a düşürülmüştür.
Böylelikle açılacak kurs ve program sayısında önemli bir artış görülmesi beklenirken, işgücünün niteliğinin artırılması ve sürdürülebilir istihdamının sağlanması hedeflenmektedir.
Bunun yanında ayrıca, Kahramanmaraş merkezli depremden etkilenen illerde kurs ve programları düzenleyen işverenler için kolaylaştırıcı hükümler getirilmiştir.

Yeni Düzenlemede Deprem Bölgesi İçin Neler Yapılmıştır?
20.01.2024 tarih ve 32435 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan adı geçen yönetmelik ile Aktif İşgücü Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’e Geçici 3. Madde Eklenmiştir.
Buna göre; “(1) 6785 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenen illerden Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep (sadece İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde) illerinde 31.12.2024 tarihine kadar uygulanacak kurs/programlarda katılımcıların en az %30 (yüzde otuzunun) 60 (altmış) günden az olmamak üzere en az kurs/program süresi kadar (Bire Bir) istihdam edileceğinin taahhüt edilmesi zorunludur.
(2) Birinci fıkrada anılan Karar ile belirlenen illerden Adana, Diyarbakır, Gaziantep (İslahiye ve Nurdağı ilçeleri hariç), Kilis, Osmaniye, Şanlıurfa illerinde 31.12.2024 tarihine kadar uygulanacak kurs/programlarda katılımcıların en az %40 (yüzde kırkının) 60 (altmış) günden az olmamak üzere fiili kurs/program gününün en az 1.5 (bir buçuk) katı kadar süreyle istihdam edileceğinin taahhüt edilmesi zorunludur.” Düzenlemesi yer alarak deprem bölgesine olumlu bir katkı yapılmıştır.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden hemen sonra İŞKUR, deprem bölgesinde yer alan illerde hâlihazırda devam eden kurs ve programlardan kaynaklı istihdam yükümlülüklerinin ertelenmesi sağlarken, program katılımcılarına tam gün üzerinden ödeme yapmaya devam etmişti.
Yeni yönetmelikle birlikte, deprem bölgesindeki kurs ve programlara katılımı kolaylaştırıcı yeni düzenlemeler de hayata geçirilmiştir. Bu illerde kurs ve programların uygulanmasının teşvik edilmesi ve nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi amacıyla “İstihdama Dönüş Programı” yürürlüğe konularak, nitelikli iş gücünün hızla yetiştirilebilmesi amacıyla 31.12.2024 tarihine kadar uygulanacak olan özel bir düzenleme hayata geçirilmiştir.
Program kapsamında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Gaziantep’in İslâhiye ve Nurdağı ilçelerindeki işverenler için istihdam taahhüt oranı %30’a düşürülürken istihdam süresi, fiili kurs veya program gün sayısına eşitlenmiş(bire bir)tir. Yine bu dört il ve iki ilçede, mesleki eğitim kursu ve işbaşı eğitim programı katılımcılarına günlük 653,93 TL’ye kadar ödenen zaruri gider ödemelerinin İŞKUR Yönetim Kurulu Kararı ile yüzde 30 artırımlı olarak 850,10 TL’ye kadar ödenebilmesi sağlanmıştır.
Diğer taraftan Adana, Diyarbakır, Gaziantep (İslâhiye ve Nurdağı ilçeleri hariç diğer bölgeleri), Kilis, Osmaniye ve Şanlıurfa illerinde ise istihdam taahhüt oranı %40 olarak belirlenmiştir. İstihdam süresi ise fiili kurs veya program günlerinin 1.5 (bir buçuk) katına indirilmiştir. Ayrıca, yapılan bu düzenleme ile deprem bölgesindeki işyerleri için kurs ve programlardan faydalanamama yönünde uygulanan yaptırımlar kaldırılmıştır.
Bu özel düzenlemeler, depremden etkilenen bölgelerde iş gücü piyasasının hızlı bir şekilde toparlanmasını ve nitelikli iş gücü ihtiyacının etkin bir şekilde karşılanmasını hedeflenmektedir. İŞKUR’un bu adımıyla, iş gücü piyasasının sürdürülebilirliğine ve gelişimine büyük katkı sağlaması beklenmektedir. Aynı zamanda işverenlerin iş gücüne erişimini kolaylaştırarak iş arayan vatandaşlara daha fazla fırsat sunması amaçlanmaktadır.

2024 Yılında İşbaşı Eğitim Programına Katılanlara Ne Kadar Ödeme Yapılıyor?