Maliye Postası Dergisi
İNTERNETTEN HEDİYE AMAÇLI ALINAN ÜRÜNÜN E-ARŞİV FATURA YERİNE SEVK İRSALİYESİYLE GÖNDERİLMESİ
Kenan AKBULUT
1. Giriş
Bilindiği üzere e-Arşiv Fatura, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu uyarınca kâğıt ortamında düzenlenmek, muhafaza ve ibraz edilmek zorunluluğu bulunan faturanın, 433 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde yer alan şartlara uygun olarak elektronik ortamda düzenlenmesi ve ikinci nüshasının elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkân sağlayan uygulama olup, uygulamadan yararlanmak için mükelleflerin 397 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile getirilen e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir.
Son yıllarda birbirlerine hediye almak ve bunu internet aracılığıyla uzak veya yakın yerlere ulaştırmak isteyenler elektronik ticaret imkânlarını kullanmakta ve fakat gönderilen ürün hediye olduğu için ürüne ait fiyatın karşı tarafça görülmesini istememektedirler. Hediye edilmek üzere internetten satın alınan ürünlere ilişkin olarak; hediye edilecek kişiye gönderilmesi sırasında ürünün faturasının da ürün ile birlikte gönderilecek olması dolayısıyla malın fiyatının hediye edilen kişi tarafından bilinmesinin, toplumdaki hediye kültürü ile örtüşmeyeceğinden bahisle e-Arşiv Faturasının ödemeyi yapan kişi adına düzenlenmesinin, hediye olarak gönderilen ürün ile birlikte e-Arşiv Faturası yerine irsaliye düzenlenmesinin mümkün olup olmayacağı sorusu akla gelmekte ve bu durum makalemizin konusunu oluşturmaktadır.
2. e-Arşiv Uygulaması
Türkiye’de 397 sıra no.lu Vergi Usul Kanunu (VUK) Tebliğine ile hayata geçirilen ve 5 Mart 2010 tarihinden itibaren uygulamada olan e-fatura, veri format ve standardı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen, VUK gereği bir faturada yer alması gereken bilgilerin içerisinde yer aldığı, satıcı ve alıcı arasındaki iletiminin merkezi bir platform üzerinden gerçekleştirildiği elektronik bir belgedir. E-fatura yeni bir belge türü olmayıp, kâğıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
433 Seri Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yürürlüğe giren e-Arşiv uygulaması ise Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olarak faturanın elektronik ortamda oluşturulması, elektronik ortamda muhafazası, ibrazı ve raporlamasını kapsayan bir uygulamadır. e-Dönüşüm uygulamaları ile birlikte gündeme gelen sistemlerden biri olan e-Arşiv uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin, öncelikle e-fatura uygulamasına kayıtlı olmaları gerekmektedir. İnternet üzerinden mal ve hizmet satışı yapan ve 2014 yılı gelir tablosu brüt satış hasılatı tutarı 5 milyon lira ve üzerinde olan mükellefler, 01.01.2016 tarihinden itibaren e-Arşiv uygulamasına geçmişlerdir.
Genelde e-fatura ile de karıştırılabilen e-Arşiv, aslında hem e-fatura hem de e-arşiv faturalama sistemine ait iki fatura türünü temsil eder. e-Fatura elektronik fatura sistemine kayıt iki firmanın birbirine gönderdiği fatura çeşididir. e-Arşiv faturası ise biri elektronik fatura kullanan diğeri kullanmayan iki firmanın birbirine gönderdiği fatura türüdür. Dolayısıyla ikisi de aynı şey olmasına rağmen, gönderici farklarından ötürü bu şekilde sınıflandırılmıştır.
e-Arşiv |
e-Fatura |
e-Fatura kapsamı dışındaki firmalara ve son kullanıcılara düzenlenir. |
e-Fatura uygulaması kapsamında olan kullanıcılara düzenlenir. |
Fatura hem e-posta üzerinden hem de kâğıt çıktı aIınarak alıcısına iletilebilir. |
Fatura, Gelir İdaresi sistemi üzerinden alıcının e-Fatura sistemine iletilir. |
Fatura GİB’e iletilmediği için, format zorunluluğu yoktur, istenirse UBL-TR kullanılabilir. |
Fatura GİB’e iletildiği için, UBL-TR formatı zorunludur. |
GİB’e takip eden diğer ayın 15’ine kadar hazırlanacak bir rapor ile bilgi verilir. |
Faturalar alıcısına GİB üzerinden iletildiği için ayrıca bir raporlama yapılmaz. |
Belgeler; mali mühür ve zaman kullanılarak onaylanır ve saklanır. |
Belgeler; mali mühürle imzalanır, zaman damgası kullanımı yoktur. |
Özel entegratör ya da kendi bilgi işlem sistemlerine onay alarak kullanılır. |
GİB Portal, Entegrasyon, Özel Entegratör yöntemlerinden biri kullanılır. |
Vergi, SGK, İş, Ticaret Mevzuatı ile ilgili güncel konularda sorularınıza cevap almak; uygulamaya yönelik makaleleri , yargı kararları,genelgeleri ve özelgeleri düzenli olarak takip etmek için siz de abonemiz olun.
Maliye Postası Dergilerini incelemek için tıklayın.
Abonelerin soruları ve Maliye Postası'nın yanıtlarından bazılarını incelemek için tıklayın.