Osman KIRBAŞ

1. Giriş

İndirimli kurumlar vergisi, teşvik mevzuatımıza 28/02/2009 tarihli ve 5838 sayılı Kanunun 9. maddesiyle 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa (KVK) eklenen 32/A maddesiyle girmiştir. Gelir Vergisi Kanununun mülga 19. maddesinde düzenlenmiş olan yatırım indirimi istisnasında karşılaşılan olumsuz sonuçlardan sonra, başlangıçta sadece yatırımlardan elde edilen kazançlara indirimli KV oranı uygulanmak suretiyle yatırımları destekleyen indirimli KV müessesesi, ihdas edildiği 2009 yılından bugüne kadar yatırımcı lehine olan çok sayıda değişikliğe uğramıştır.

İlk büyük değişiklik 6322 sayılı Kanunun 39. maddesiyle KVK’nın 32/A maddesinin ikinci fıkrasına eklenen (c) bendiyle yapılarak yatırımdan elde edilen kazancın yanı sıra diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara da indirimli KV uygulanmasının yolu açılmıştır. Bu bentle tanınan yetki 15/06/2012 tarihli ve 2012/3305 sayılı Kararla kullanılarak, bölgeler itibarıyla toplam yatırıma katkı tutarının belirli bir kısmıyla sınırlı olmak üzere diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli KV uygulaması düzenlenmiştir. Başlangıçta, birinci bölgede gerçekleşen yatırımlar, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli KV uygulamasının dışında bırakılmışken toplam yatırıma katkı tutarının ikinci bölgede %10’unun diğer bölgelerde ise sırasıyla %20, %30, %50 ve %80’inin yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli KV uygulanarak kullanılmasına izin verilmiştir.

Daha sonra, 16/3/2015 tarihli ve 2015/7496 sayılı Kararla, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli KV uygulaması, 2015 ve 2016 yıllarındaki yatırım harcamaları için birinci bölgede %50 olmak üzere diğer bölgelerde sırasıyla 55, 60, 65, 70 ve 80 olmak üzere yeniden belirlenmiştir.

6745 sayılı Kanunla, yatırımın tamamlandığı hesap dönemini izleyen yıllarda yatırıma katkı tutarının indirimli KV uygulanmak suretiyle yararlanılan kısmı hariç olmak üzere kalan kısmının yeniden değerleme oranında artırılarak dikkate alınmasına imkan tanınmış, diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara indirimli KV uygulamasında üst sınır %100’e çıkarılmış ve 2016/9139 sayılı Kararla da tüm bölgeler için bu oran %80 olarak belirlenmiştir.

Bu aşamaya kadar yapılan düzenlemelerle indirimli KV zaten çok avantajlı bir teşvik haline gelmişken 6770 sayılı Kanunun 30. maddesiyle KVK’ya eklenen geçici 9. madde, imalat sektörü için bu teşviki bir üst kademeye taşımıştır.

Yazımızda, hali hazırda basit bir yapıya sahip olmayan indirimli KV’nin, KVK’nın geçici 9. maddesi ve bu maddeyle verilen yetkiye istinaden çıkarılan Kararlar sonrasında, yatırımın yapıldığı yıla göre farklı yatırıma katkı ve vergi indirim oranı öngörülen imalat sektöründeki uygulaması incelenmektedir.

2-  KVK’ya eklenen geçici 9. madde sonrası indirimli kurumlar vergisinde yeni dönem

2.1. İlk düzenleme: 6770 sayılı Kanun ve 2017/9917 sayılı Karar

6770 sayılı Kanunun 30. maddesiyle KVK’ya, imalat sektörü için büyük önem taşıyan, aşağıdaki geçici 9. madde eklenmiştir.

“Geçici Madde 9- (1) Mükelleflerin 2017 takvim yılında gerçekleştirdikleri imalat sanayiine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım harcamaları için, bu Kanunun 32/A maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde “%55”, “%65” ve “%90” şeklinde yer alan kanuni oranlar sırasıyla “%70”, “%80” ve “%100” şeklinde ve (c) bendinde “%50” şeklinde yer alan kanuni oran ise “%100” şeklinde uygulanır.”

Bu düzenlemeyle; imalat sektöründeki yatırımlara münhasır olmak üzere her bir il grubu, stratejik yatırımlar ile KVK’nın 32/A maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen yerler için yatırıma katkı oranında üst sınır % 55’ten %70’e yükseltilmiş, yatırım tutarı 50 milyon Türk Lirasını aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise % 65 olan yatırıma katkı oranındaki üst sınır %80 olarak belirlenmiştir. Ayrıca, daha önce yatırım yapılan bölgeye göre %50 - %90 aralığında değişen vergi indirimi oranını % 100’e kadar indirimli uygulatma hususunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.