Maliye Postası Dergisi
İHRACAT BEDELLERİNİN YURDA GETİRİLMESİ VE DEĞERLEMESİ
Kubilay TÜRKŞEN
İhracat bedellerinin Türkiye’ye getirilmesine ilişkin esaslar, Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Kararın 8. maddesinde yer almaktadır. Söz konusu madde 2008 yılında 08.02.2008 tarih ve 2008/13186 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Kararın 3. maddesi ile değiştirilmiş ve değişiklik sonrasında “İhracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. Bakanlık ihtiyaç duyulması halinde ihrascat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.” halini almıştır. Yapılan değişiklikle ihracat dövizlerinin yurda getirilmesi genel olarak serbest bırakılmıştır.
İhracat bedellerinin, 2008/13186 sayılı Kararla değişiklik yapılmadan önce belirlenen özel haller ve uygun görülen mücbir sebep halleri dışında fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilmesi gerekiyordu. Yurda getirme TL hasılatta banka veya özel finans kurumlarına tevsik, döviz bedelleri ise aynı kurumlara bozdurulmak suretiyle belgelendiriliyordu. Ancak döviz ihracat bedellerinin %70’inin fiili ihraç tarihinden itibaren 90 gün içinde yurda getirilmesi halinde, kalan %30’luk kısmın 180 gün içinde yurda getirilmesi zorunluluğu yoktu ve söz konusu % 30’luk ihracat bedeli, mükelleflerce diledikleri zaman yurda getirilebiliyordu.
Son olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı çıkardığı Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin 2018-32/48 Sayılı Tebliğ ile ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin olarak yeni bir düzenleme yapmıştır. Buna göre, ihracat bedellerinin fiili ihraç tarihinden itibaren 180 gün içinde yurda getirilmesi ve en az % 80’inin bir bankaya satılması gerekmektedir.
Tebliğ yayımlandığı 04.09.2018 tarihinde yürürlüğe girmiş olup 6 ay süresince geçerlidir. Bir başka anlatımla yapılan değişiklik, 6 ay süreyle geçerli olacak geçici bir düzenlemedir.
2018-32/48 SAYILI TEBLİĞ İLE YAPILAN DÜZENLEME
Tebliğin Kapsadığı İhracat Bedelleri
Tebliğ 6 ay süreyle bir başka ifade ile 04.09.2018-04.03.2018 tarihleri arasında yürürlükte olacaktır. Söz konusu süre içinde gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedellerin yurda getirilmesi süresi Tebliğde yer alan esaslara göre belirlenecektir. Tebliğin 12. maddesinde Tebliğin yürürlükte bulunduğu süre içinde fiili ihracı gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedel getirme süresinin, Tebliğin yürürlükten kalktığı tarihten sonra sona ermesi halinde de bu Tebliğ hükümlerinin uygulanmaya devam edileceği açıklanmıştır.
Buna karşılık Tebliğin yayımlandığı 04.09.2018 tarihinden önce gerçekleştirilen ihracata ilişkin olup henüz yurda getirilmemiş olan ihracat bedellerinin tabi olacağı süre yönünden herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak bu konuda ihracatın gerçekleştiği tarihte geçerli olan hükümlerin yani Tebliğden önce yürürlükte olan esasların uygulanması gerekir.
İhracat Bedellerinin Yurda Getirileceği ve Türk Lirasına Çevrileceği Süre