Yusuf GÜNDÜZ

I-GİRİŞ

08.03.2017 tarih ve 30001 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6824 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanun ve Kanun’un 9 uncu maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa “Esnaf Ahilik Sandığı” adlı Ek 6 ncı madde eklenmiştir. Kanun ilk çıktığında yürürlüğe gireceği tarih olarak 01/01/2018 tarihi belirlenmişken alt mevzuatın yayımlanamamasından ve uygulama eksikliklerinden dolayı daha sonra yürürlük tarihi olarak 01/01/2020 tarihi olarak belirlenmiştir. Esnaf Ahilik Sandığı olarak ta bilinen esnaf işsizlik sigortası birçok yükümlülüğü beraberinde getirdiğinden bizde makalemizde söz konusu uygulama ile ilgili yasal mevzuat bilgilerini verdikten sonra Esnaf Ahilik Sandığı’nın kapsamı hakkında bilinmesi gereken konular üzerinde duracağız.

II- YASAL MEVZUAT ve KAPSAM

4447 Sayılı İşsizlik SigortasıKanunu’na eklenen 6 ncı madde ile Esnaf Ahilik Sandığı yasal hale kavuşmuştur. Mezkur maddenin 1 inci fıkrasında Esnaf Ahilik Sandığı’nın tanımı yapılmıştır. Buna göre “Esnaf Ahilik Sandığının gerektirdiği görev ve hizmetler için malî kaynak sağlamak, piyasa şartlarında kaynakları değerlendirmek, bu Kanunun öngördüğü ödemelerde bulunmak üzere Esnaf Ahilik Sandığı kurulmuştur. Esnaf Ahilik Sandığı, Kurum Yönetim Kurulunun kararları çerçevesinde işletilir ve yönetilir. Esnaf Ahilik Sandığı, Fon kaynakları ile aynı usul ve esaslar çerçevesinde değerlendirilir. Esnaf Ahilik Sandığı, Sayıştay tarafından denetlenir” hükmü yer almaktadır. Buna göre Esnaf Ahilik Sandığı primlerinin toplanmasından Sosyal Güvenlik Kurumu yetkili ve sorumlu olacak, Türkiye İş Kurumu Yönetim Kurulu’nun kararları çerçevesinde işletilip yönetilecektir. Ayrıca Esnaf Ahilik Sandığı, Sayıştay tarafından denetlenecektir.

A- Kapsam

Esnaf Ahilik Sandığı’nın kapsamı Ek Madde’ni 4 üncü fıkrasında belirtilmiştir. Buna göre ilgili fıkrada “5510 sayılı Kanunun 50 nci maddesi kapsamındaki isteğe bağlı sigortalılar, 10/7/1953 tarihli ve 6132 sayılı At Yarışları Hakkında Kanuna tabi jokey ve antrenörler, köy ve mahalle muhtarları ile tarımsal faaliyette bulunanlar hariç olmak üzere; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar Esnaf Ahilik Sandığı kapsamında Esnaf Ahilik Sandığı sigortalısı sayılır” hükmü yer almaktadır. Buradan da anlaşılacağı üzere 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 4/b maddesi (Bağ-Kur) kapsamında olanlardan sadece isteğe bağlı sigortalılar, at yarışı hakkında kanuna tabi jokey ve antrenörler, tarımsal faaliyette bulunanlar ile köy ve mahalle muhtarları muaf tutulmuştur. Bunların dışında kalan herkes bu sandığa tabi olacak ve prim ödeyeceklerdir.