Maliye Postası Dergisi
DETAYLARIYLA İHBAR VE İHBAR İKRAMİYESİ MÜESSESESİ
Sami PINARBAŞI
Vergi, Devletin kamu harcamalarının finansmanını karşılamak amacıyla mükelleflerden, ödeme güçlerine göre zora dayalı ve karşılıksız olarak aldığı paradır. Vergiler toplanış şekillerine göre “dolaylı”ve “dolaysız” olmak üzere ikiye ayrılır. Dolaylı vergiler, mal ve hizmet kullanımından kaynaklanan vergilerdir. Dolaysız vergiler ise, vergi mükellefi ile ödeyicisinin aynı olduğu, elde edilen gelir düzeyine göre alınan vergilerdir. Ülkemizde dolaysız vergiler, temelde beyan esasına dayanır. Mükelleflerin beyanname ile vergilerini bildirmesi esasına dayanan bu sistemde, yapılan beyanların doğruluğunun incelenmesi gerekliliği doğmaktadır ki bu da vergi incelemeleri ile sağlanır. İhbar, vergi inceleme gerekçelerinden biridir. İhbarda bulunan kişinin ihbar ikramiyesi talep etmesi durumunda, şartların yerine getirilmesi halinde ihbar ikramiyesi ödenir.
İhbar ve ihbar ikramiyesi uygulaması toplum tarafından tam olarak bilinmemekle beraber ihbar müessesesi gelir idaresi tarafından da hak ettiği şekilde yönetilememektedir. Bunu yıllar itibariyle ihbarcı sayılarının azlığı ve bir kısım ihbarcı ile idare arasındaki ihtilaftan anlıyoruz. Yazımızda öncelikle ihbar ve ihbar ikramiyesi müessesi anlatılacak ve devamında sorunlar ve çözüm önerilerine yer verilecektir.
İHBAR VE İHBAR İKRAMİYESİ HANGİ YASADA YER ALMAKTADIR ?