Maliye Postası Dergisi
BİRDEN FAZLA SİGORTALILIK STATÜSÜNDE ÇALIŞANLARIN HANGİ SİGORTALILIK STATÜ ŞARTLARINA GÖRE EMEKLİ OLACAĞI NASIL HESAPLANIR?
Mustafa GÜNŞEN
Değerli Okurlar,
Sosyal Güvenlik kanunu kapsamında, çalışma hayatımız boyunca bazen işverene bağlı hizmet sözleşmesine dayalı ve ücret karşılığı bir veya bir veya birden fazla işverene bağlı olarak 4/a sigortalılık statüsünde, bazen kendi nam ve hesabımıza ister ticari,ister zirai veya serbest meslek erbabı olarak faaliyette bulunarak 4/b sigortalılık statüsünde ya da Kamu İdaralerinde Memur olarak 4/C statüsünde çalışarak yaşlılık aylığı bağlatmak ve emeklilikte kendimizi güvence altına almak isteriz.
Bu durum çalışma hayatı boyunca tek sigortalılık statüsünde çalışanların yaşlılık aylıklarının bağlanmasında tek bir sigortalılık statüsünde çalışma olduğu için yaşlılık aylığının bağlanma şartları ve aylık hesaplamaları kolaydır. Ancak, birden fazla sigortalılık statüsünde çalışanların ise hangi statüden emekli olunacağı ise 2829 Sayılı Hizmetlerin Birleştirilmesi kanununda belirlenmiştir. 5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigorta başlangıcı olanların ve birden fazla sigortalılık statüsünde çalışanların hangi statüden emekli olacakları 2829 sayılı kanunun 8. Maddesine göre belirlenirken 5510 Sayılı Kanunun Yürürlük tarihinden sonra sigorta başlangıcı olanların ise hangi statüden emekli olacakları 5510 Sayılı kanunun 53. Maddesine göre belirlenmektedir.
Öncelikle 5510 Sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk kez sigorta tescili olanların emekliliğini inceleyecek olursak; 5510 Sayılı kanunun 53. maddesine göre Kanunun 4. Maddenin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentlerinden birden fazlasına tabi olarak çalışmış olanların, Yaşlılık aylığı bağlanma taleplerinde en fazla sigortalılığın geçtiği sigortalılık hali, hizmet sürelerinin eşit olması ile malüllük ve ölüm halleri ile yaş haddinden re’sen emekli olma, süresi kanunlarla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme ve bağlı oldukları sigortalılık halinin kanunla değiştirilmesi halinde ise SON SİGORTALILIK halinin esas alınacağı belirtilmiştir denilmektedir.
5510 Sayılı kanunun yürürlük tarihinden önce ilk defa sigorta tescili olanların ve birden fazla sigortalılık statüsünde çalışmış olanların yaşlılık aylıklarının bağlanması konusundaki 2829 Sayılı Hizmet Birleştirme kanunu ise 01 Ekim 2008 tarihinde sona erdiği için bu tarihten önce sigortalılık tescili olanlardan,
T.C. Emekli Sandığına,
Sosyal Güvenlik Kurumuna,
Esnaf ve Sanatkarlar ile diğer bağımsız çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumuna,
506 Sayılı Kanunun geçici 20. Maddesine göre kurulan emekli Sandıklarına,
tabi çeşitli hizmet süreleri bulunanların emeklilik, Malüllük, Yaşlılık ve bölümleri halinde halinde kendilerine ve hak sahiplerine sağlanacak hakları kapsar denilerek 2829 Sayılı kanunun kapsamını belirlemiştir.
Hizmet Sürelerinin Birleştirilmesi: