Cansu ÜNLÜ

Genel olarak işletmenin sürekliliği kavramı, işletmelerin faaliyetlerini bir süreye bağlı olmaksızın sürdüreceğini ifade eder. Bu nedenle işletme, sahiplerinin ya da hissedarlarının yaşam süreleriyle bağlı değildir. BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardı, şeffaflığın ve denetim raporunun iletişim değerinin arttırılmasına yönelik düzenlemelerin bir uzantısı olarak kabul edilmektedir. Bu doğrultuda, sürekliliğe ilişkin önemli belirsizliklerin denetim raporuna etkileri ve denetçi sorumlulukları anılan standart ile düzenlenmiştir.
Çalışmamızın amacı, BDS 570 işletmenin sürekliliği standardının denetim raporu üzerindeki etkilerinin açıklamaktadır.
BDS 570 İşletmenin Sürekliliği Standardı
Bilindiği üzere işletmelerin sürekliliği kavramı temel bir varsayım olarak kabul edilmektedir. Bu varsayım kapsamında işletmelerin sınırsız bir ömre sahip oldukları ve işletme ömrünün işletme sahip ve ortaklarının ömürleriyle sınırlı olmadığı varsayılmaktadır. İşletmelerin düzenleyecekleri finansal tabloların hedef kullanıcıların alacakları kararlar üzerindeki etkisi düşünülerek bu temel varsayım göz ardı edilmemiştir. Özellikle muhasebe problemlerinin ve ekonomik krizlerin yoğunlaştığı son dönemlerde yatırımcılar açısından işletmenin sürekliliği konusu daha da önemli hale gelmiştir. Konunun önemi çerçevesinde uluslararası denetim standartları kapsamında BDS 570 Standardını yayınlanarak bağımsız denetçilere denetimlerinde işletmenin sürekliliğini devam ettirme yeteneğiyle ilgili olumsuz olay ve şartların olması halinde bunları değerlendirmeleri ve hedef kullanıcılara açık, anlaşılır ve doğru bilgilerin sağlanması hususunda sorumluluklar yüklemiştir.(1)
BDS 570’de işletmenin sürekliliği kavramı; “İşletmenin sürekliliği esası uyarınca, finansal tablolar, işletmenin sınırsız bir ömre sahip olduğu ve öngörülebilir gelecekte faaliyetlerini sürdüreceği varsayımıyla hazırlanır. Yönetim, işletmeyi tasfiye etme ya da ticari faaliyeti sona erdirme niyeti ya da mecburiyeti bulunmadığı sürece işletmenin sürekliliği esasını kullanmaktan sorumludur. Özel amaçlı finansal tablolar, işletmenin sürekliliği esasının geçerli olduğu bir finansal raporlama çerçevesi uyarınca hazırlanabilir veya hazırlanmayabilir (örneğin, işletmenin sürekliliği esası, vergi esaslı hazırlanan bazı finansal tablolar için ihtiyaca uygun değildir). İşletmenin sürekliliği esasını kullanmanın uygun olduğu durumlarda varlık ve yükümlülükler, olağan iş akışı içinde işletmenin söz konusu varlıklardan fayda elde edeceği ve yükümlülüklerini yerine getireceği esasına göre kaydedilir” şeklinde düzenlemiştir.
BDS 570, yürürlükteki finansal raporlama çerçeveleri ve mevzuata atıfta bulunarak süreklilik esasını değerlendirme ve açıklama sorumluluğunun işletme yönetimine ait olduğunu vurgulamaktadır. BDS 570 kapsamında işletmenin sürekliliği esasına ilişkin bağımsız denetçinin üç temel sorumluluğu bulunmaktadır. Bunlardan ilki, finansal tablolar hazırlanırken yönetimin işletmenin sürekliliği esasını kullanmasının uygunluğunu değerlendirmek ve bir sonuca varmak amacıyla yeterli ve uygun denetim kanıtı elde etmektir. İkinci sorumluluk ise edinilen kanıtlar ışığında işletmenin sürekliliğini devam ettirme yeteneğine ilişkin ciddi şüphe oluşturma ihtimali olan olaylar veya koşullar ile ilgili önemli bir belirsizliğin var olup olmadığını belirlemektir. Son sorumluluk ise BDS 570 hükümlerine uygun raporlama yapmaktır.(2)
Bağımsız denetçi, yönetimin işletmenin sürekliliği esasını uygulamasının gerekli olduğuna kanaat getirdikten sonra iki seçenekle karşılaşır. Birinci seçenekte, işletmenin sürekliliğini devam ettirme yeteneğine ilişkin işletme yönetiminin ön değerlendirme yapıp yapmadığını tespit eder. İşletme yönetiminin bu konuda bir değerlendirmesi mevcut ise bunu yönetimle değerlendirir ve varsa yönetimce belirlenmiş veya bağımsız denetçi tarafından tespit edilmiş işletme sürekliliğini devam ettirmeye yönelik olumsuz olay ve şartların yönetim tarafından ele alınmasıyla ilgili planlarının olup olmadığını değerlendirir. İkinci seçenekte ise işletme yönetiminin konuya ilişkin bir ön değerlendirmesinin olmaması halinde işletmenin sürekliliğini devam ettirme yeteneğini olumsuz etkileyecek olay ve şartların mevcudiyeti hususunda işletme yönetimini sorgular.(3)
3. İşletmenin Sürekliliği Standardının Denetim Raporu Üzerindeki Etkileri