İbrahim Tolga ESEN

Vergi kanunları ile bazı kanunlarda ve 375 sayılı kanun hükmünde kararnamede değişiklik yapılmasına dair 7524 sayılı kanun 2 Ağustos 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.
Kanunla vergi cezaları ,kısa vadeli sigorta kolları prim oranı ve yurt dışı çıkış harcı tutarı artırıldı, asgari kurumlar vergisi ve internetten yapılan satışlarda tevkifat yükümlülüğü getirildi. KDV Kanununa göre iade hakkı doğuran işlemlerden kaynaklanan iade taleplerinin vergi inceleme raporu sonucuna göre yerine getirilmesi esas olacak.
Vergi Cezalarına İlişkin Yapılan Değişiklikler
Mükellefiyet tesis ettirmeksizin kayıt dışı faaliyette bulunarak vergi ziyaına sebep olunması halinde vergi ziyaı cezası % 50 artırılacak. Aynı vergi türü ve dönemine ilişkin daha sonra yapılacak tarhiyatlar nedeniyle kesilecek vergi ziyaı cezalarına da aynı artırım hükmü uygulanacak.
Vergi Usul Kanunu’nun 352. maddesinde yer alan mevcut usulsüzlük cezalarına ait cetveldeki miktarlar aşağıdaki şekilde artırıldı:

Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesine özel usulsüzlük cezalarına dair aşağıdaki 2. sayılı cetvel eklendi:

Böylece bir takvim yılı içerisinde ilgili hükümler uyarınca birden fazla özel usulsüzlük cezası kesilmesi durumunda caydırıcılığı artırmak amacıyla artan ceza uygulaması getirildi.
Verilmesi ve alınması icabeden fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ile serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması, düzenlenen bu belgelerde gerçek meblağdan farklı meblağlara yer verilmesi, bu belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi gerekirken kâğıt olarak düzenlenmesi ya da bu hiç düzenlenmemiş sayılması halinde; bu belgeleri düzenlemek ve almak zorunda olanların her birine, her bir belge için bir takvim yılı içinde ilk tespitte 10.000 Türk lirasından, sonraki tespitlerde 2 sayılı cetvelde yer alan tutarlardan aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilecek.
Bir takvim yılı içinde her bir belge nevine ilişkin olarak tespit olunan yukarıda yazılı özel usulsüzlükler için kesilecek cezanın toplamı 10 milyon Türk lirasını geçemeyecek.
Tek tespitte aynı neviden birden fazla belgenin düzenlenmediğinin tespit edilmesi durumunda her bir belge için ayrı ayrı ceza kesilecek ancak bu tespit, bu bent uyarınca kesilecek ceza uygulamasında, Kanuna bağlı 2 sayılı cetvelde yer alan tespit sayısının belirlenmesinde bir adet tespit olarak değerlendirilecek.
Özel usulsüzlük cezasına tabi fiillerin, belgeleri almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirilmesi durumunda, alıcı adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek. Belgelerin düzenlenmediğinin belgeyi almak zorunda olanlar tarafından, idarenin bilgisine girmeden önce belgenin düzenlenmesi gereken süreyi takip eden beş iş günü içerisinde idareye bildirildiği durumlarda, belgeleri düzenlemek zorunda olanlar adına bu bentte yer alan özel usulsüzlük cezası üç kat olarak uygulanacak.
Vergi mükellefiyeti olmayan kişilerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi ve giriş ve yolcu taşıma biletlerini almadıklarının tespit edilmesi halinde bunlara her bir belge için 5.000 Türk lirası özel usulsüzlük cezası kesilecek.
İşe başlamayı bildirimi, tevsik zorunluluğu , gerçek faydalanıcı bilgileri bildirimi zorunluluğuna ve diğer bildirim zorunluluklarına uymayanlara kesilecek cezaların düzenlendiği Vergi Usul Kanunu mükerrer 355 inci maddesinde yer alan cezalar da artırıldı ve maddeye başkalarına ait POS cihazları ve banka hesap numaralı ile ticari faaliyette bulunulması halinde kesilecek düzenlemelere dair bir bölüm eklendi. Buna göre kredi kartı, banka kartı, ön ödemeli kart, karekod, elektronik cüzdan ve benzeri ödeme araçlarıyla gerçekleştirilen tahsilatların, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları aracılığıyla yapılması durumunda tahsilatı yapan mükelleflere ve kendi adına kayıtlı olan bu sistem veya cihazları kullandıranlara ayrı ayrı her bir işlem için belirlenen özel usulsüzlük cezasının 3 katı ceza uygulanacak.
Mal teslimi veya hizmet ifalarına ilişkin tahsilatların, banka ve benzeri finans kurumları, ödeme kuruluşları veya Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi aracılığıyla başkalarının adı ve/veya hesabı kullanılarak yapılması durumunda, her bir işlem için bu maddeye göre uygulanan cezalardan az olmamak üzere işleme konu tutarın % 10’u nispetinde, mal teslimi veya hizmet ifasını yapanlar ile adına ve/veya hesabına ödeme yapılanlara ayrı ayrı özel usulsüzlük cezası kesilecek. Bu fiiler için bir takvim yılı içinde kesilecek özel usulsüzlük cezasının toplamı 20 milyon Türk lirasını geçemeyecek.
Öte yandan Gelir İdaresi Başkanlığı, internet sitesinde mükelleflerin yaptıkları tahsilatları, kendi mükellefiyeti adına kayıtlı olmayan ödeme sistemleri veya cihazları (POS ve benzeri cihazlar) aracılığıyla yapmalarına dair bir açıklama yayımladı. Açıklamaya göre bayi-alt bayi ilişkisi ve benzeri ilişki kapsamında gerek kendisine tahsis edilen POS cihazını kullandıran gerekse bu cihazlar vasıtasıyla teslim ettikleri mal ve hizmetlere ilişkin tahsilatlarını yapan mükelleflerin, Vergi Usul Kanununda yer alan hükümler gereğince belge düzenleme, hasılatları kaydetme ve diğer yükümlülüklerini tam ve zamanında yerine getirmeleri şartıyla bahse konu mevzuatta öngörüldüğü şekilde hareket edebilmeleri mümkün bulunmaktadır.
Buna göre bayi-alt bayi sözleşmesi kapsamında olmak ve vergi kanunlarındaki diğer yükümlülüklerin de yerine getirilmesi şartıyla mükelleflerin kendilerine tahsis edilen POS cihazlarını alt-bayilerine kullandırabilecekler.
Ayrıca söz konusu düzenlemede ödemeyi yapan kart sahibinin kim olduğunun bir önemi bulunmamaktadır. Bu nedenle ödeme yaparken başkasının kredi kartını kullanmaktan dolayı söz konusu özel usulsüzlük cezasının uygulanması gibi bir durum söz konusu değildir.
Tevsik zorunluluğuna aykırı bir şekilde ödeme yapanların, durumu ödemeyi takip eden beş iş günü içerisinde kendiliğinden idareye bildirmesi halinde, ödemede bulunan adına özel usulsüzlük cezası kesilmeyecek.
Dikkat: Kanunun vergi cezalarını düzenleyen maddeleri kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecek. Bu nedenle mükellefler kanuna aykırı fiileri için ilgili maddelerde belirlenen cezalara muhattap olabilirler.
Vergi aslı uzlaşma kapsamı dışına çıkartıldı . Vergi cezaları için ise uzlaşma uygulaması devam edecek. Böylece vergi aslından doğan ana para borcu uzlaşma ile silinemeyecek. Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce uzlaşma talep edildiği halde henüz uzlaşma günü verilmemiş, uzlaşma günü verilmiş ancak uzlaşma görüşmesi yapılmamış ya da çeşitli nedenlerle uzlaşma günü ertelenmiş veya uzlaşma talep süresi geçmemiş olan vergi ve cezalara ilişkin uzlaşma talepleri için değişiklerden önceki kanun hükümleri uygulanacak. Yani bu halde vergi aslı için de uzlaşılabilecek.
Ticari ve Mesleki Kazançlarda Günlük Hasılat Tespiti Yapılacak Ve Gelir Vergisi Matrahı Belirlenecek: