Maliye Postası Dergisi
7440 SAYILI BAZI ALACAKLARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI KANUNUNUN GETİRDİĞİ DÜZENLEMELER
Fırat İNSEL
1.GİRİŞ
Bu kapsamda; bazı alacakların yeniden yapılandırılmasına, matrah artırımına, işletme kayıtlarının düzeltilmesi ve daha birçok alanda vatandaşlarımıza kolaylıklar sağlamıştır.
. Kanun’la;
.Kesinleşmiş alacakların yeniden yapılandırılmasına,
.İhtilaflı alacakların tasfiyesine,
.Matrah artırımına,
.Kayıt ve muhasebe düzeltmelerine,
.Devir yoluyla birleşmelerde, devrolan kurumun devir öncesinde iştirak alımına ilişkin finansman giderlerinin, devralan şirkette gider olarak dikkate alınabilmesine,
.Genç girişimcilere sağlanan kazanç istisnası tutarının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutar olarak değiştirilmesine,
.Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile Teknoloji Geliştirme Bölgesi dışında teşvik kapsamında çalışılabilecek süreye ilişkin Cumhurbaşkanının sahip olduğu %75’e kadar artırma yetkisinin %100’e çıkartılmasına,
.Depremler nedeniyle mücbir sebep ilan edilen yerlerdeki mükellefler için yapılan diğer düzenlemelere,
.Deprem nedeniyle getirilen yeni ek vergiye,
ilişkin düzenlemeler yapılmıştır.
2-Finansman Giderlerine İlişkin Düzenlemeler
7440 sayılı Kanun’la, Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 5. maddesinin üçüncü fıkrasında yapılan değişiklikle, Kanun’un 19. maddesi kapsamında yapılan devirde, iştirak hissesi veya pay alımı dolayısıyla yapılan devir sonrasına ait finansman giderlerinin, devralan şirkette gider olarak dikkate alınabilmesi hükme bağlanmıştır.
7440 sayılı Kanun’un genel gerekçesinde düzenlemenin, şirket birleşme ve devirlerinin desteklenmesi amacıyla yapıldığı, madde gerekçesinde ise iştirak hissesi ve pay alımı dolayısıyla yapılan ve devir sonrasına tekabül eden finansman giderlerinin, devir sonrası devir alan kurum tarafından indirim yapılabileceği hususunun netleştirildiği açıklaması yer almaktadır.
3-Deprem Nedeniyle Yapılan Düzenlemeler
.Mücbir sebep ilan edilen yerlerde, depremden kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babası etkilenen hizmet erbabına, işverenler tarafından 06.02.2023-31.07.2023 tarihleri arasında mevcut ücret, prim, ikramiye gibi ödemelerine ek olarak yapılan ayni yardımlar ile toplam tutarı 50.000 lirayı geçmeyen nakdi yardımlar üzerinden gelir vergisi ve damga vergisi alınmaması,
.Mücbir sebep ilan edilen yerlerde yerleşim yeri bulunan gerçek kişilerin bedelsiz kullanımına bırakılan konutlarla ilgili olarak, 2023 yılı gelirlerine uygulanmak üzere emsal kira bedeli esasının uygulanmaması,
.Depremlerde veya depreme bağlı olarak sonradan vefat eden mirasçılarına, hayat sigortaları ve bireysel emeklilik sisteminden yapılan ödemelerden gelir vergisi stopajı yapılmaması,
.Depremlerde ölenlerin mirasçılarına veraset yoluyla intikal eden mallar ile bunların eşine, çocuklarına, anne ve babasına işverenler tarafından yapılan yardımların veraset ve intikal vergisinden müstesna tutulması,
.Defter ve belgeleri depremde zayi olan mükelleflerin zayi belgesi için yetkili mahkemeye başvuru süresinin 31.07.2023 tarihine kadar uzatılması, ayrıca söz konusu belgenin il veya ilçe idare kurullarından alınabilmesinin sağlanması,
.Mücbir sebep ilan edilen yerlerde faaliyet gösteren kişilerden olan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılmasına ilişkin şartların hafifleştirilmesi, bu kapsamda bölgede gelir veya kurumlar vergisi mükellefiyet kaydı bulunan mükelleflerden veya gelir vergisi mükellefiyet kaydı bulunmayan ancak yerleşim yeri bu yerlerden olan gerçek kişilerden ya da kuruluş ve faaliyet yeri bu yerlerde bulunan kurumlar vergisi mükellefiyeti olmayan teşekküllerden alacağı bulunan mükelleflerin, açılan tespit davası üzerine Mahkeme tarafından borçlunun mal varlığının en az üçte birini kaybettiğine yönelik verilmiş bir karar bulunması şartıyla, deprem tarihinden önce doğmuş olan ve varlığı Vergi Usul Kanunu’nda sayılan belgeler ile tevsik edilen alacaklarının, dava veya icra safhasında bulunan alacak olarak kabul edilerek, bu alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi,
.Depremde yıkılan veya ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ilişkin vergi ve katkı payları ile varsa bu alacaklara ilişkin feri alacakların terkini,
öngörülmüştür.
4-Ek Kurumlar Vergisi Düzenlemesi
Kanunun önemli maddelerinden biri de deprem nedeniyle getirilen ek vergi uygulamasıdır.
Buna göre Kanunun 10/27 nci maddesiyle;
– Kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, 2022 yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinde gösterilmek suretiyle, 5520 sayılı Kanun ile diğer kanunlarda yer alan düzenlemeler uyarınca kurum kazancından indirim konusu yapılan istisna ve indirim tutarları ile aynı Kanunun 32/A maddesi kapsamında indirimli kurumlar vergisine tabi matrahları üzerinden, dönem kazancı ile ilişkilendirilmeksizin %10 oranında, 5520 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde düzenlenen istisna ile yurt dışından elde edilen ve en az %15 oranında vergi yükü taşıdığı tevsik edilen istisna kazançlar üzerinden ise %5 oranında ek vergi hesaplanır ve bu verginin ilk taksiti kurumlar vergisinin ödeme süresi içinde, ikinci taksiti bu süreyi takip eden dördüncü ayda ödenir.
-6/2/2023 tarihi itibarıyla, Adana, Adıyaman, Diyarbakır, Elazığ, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Kilis, Malatya, Osmaniye ve Şanlıurfa illeri ile Sivas İlinin Gürün İlçesinde kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunanlar ek vergiden muaftır.
-Tahsil edilen ek vergi, genel bütçe geliri olarak kaydedilir ve 5779 sayılı Kanun ile diğer kanunlara göre mahalli idarelere verilecek payların hesabında dikkate alınmaz. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenir.
5-Yapılandırma Ve Matrah Artırımı