Maliye Postası Dergisi
7061 SAYILI KANUNLA KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNDA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER
Kubilay TÜRKŞEN
7061 sayılı Bazı Vergi Kanunları ile Diğer Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Resmi Gazetede yayımlanmış, anılan Kanunla Kurumlar Vergisi Kanununda da (KVK) bazı değişiklikler yapılmıştır. Ayrıca söz konusu değişikliklere ilişkin olarak Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 1)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 14) yayımlanmıştır.
Bu yazıda 7061 sayılı Kanun ile KVK’da yapılan değişiklikler ele alınmıştır.
7061 sayılı Kanunla KVK’da yapılan değişikler aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir.
Finansal Kiralama ve Finansman Şirketleri Tarafından Ayrılan Özel Karşılıkların Gider Kaydı
7061 sayılı Kanunun 106. maddesiyle 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununun 16. maddesine aşağıdaki fıkra eklenmiştir. Bu değişiklik 01.01.2019 tarihinde yürürlüğe girecektir.
“(2) Finansal kiralama ve finansman şirketleri tarafından bu madde uyarınca ayrılan özel karşılıkların tamamı, ayrıldıkları yılda kurumlar vergisi matrahının tespitinde gider olarak kabul edilir.”
Yapılan değişiklikle finansal kiralama ve finansman şirketleri tarafından anılan madde uyarınca ayrılan özel karşılıkların tamamının ayrıldıkları yılda kurum kazancının tespitinde gider olarak kabul edileceği hüküm altına alınmıştır. Söz konusu düzenleme 01.01.2019 tarihinden itibaren yürürlüğe gireceğinden, bu tarihten önce ayrılan özel karşılıkların kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün değildir.
Kooperatiflerin Vergilendirilmesinde Yapılan Değişiklikler
7061 sayılı Kanunun 88. maddesiyle KVK’nın 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde yer alan “ (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz.)” hükmü yürürlükten kaldırılmış ve aynı bendin sonuna “(Kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları işlemler ile kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları ile yaptıkları işlemler “ortak dışı” işlemlerdir. Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış olan demirbaş, makine, teçhizat, taşıt ve benzeri amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmaları ile yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir işyeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz. Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edilir. Kooperatiflerin, iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının muafiyete etkisi yoktur. Ortak dışı işlemlerden elde edilen kazançların vergilendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca belirlenir.)” hükmü eklenmiştir. Bu değişiklik 01.01.2018 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir.
Yapılan değişikliklerle, ortak dışı işlemler, “kooperatiflerin ortakları dışındaki kişilerle yaptıkları işlemler ile kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda ortakları ile yaptıkları işlemler ” olarak tanımlanmıştır. Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortak dışı işlem sayılmaz esası korunmuştur. Kooperatiflerin faaliyetin icrasına tahsis ettikleri ve ekonomik ömrünü tamamlamış olan demirbaş, makine, teçhizat, taşıt ve benzeri amortismana tabi iktisadi kıymetleri elden çıkarmalarının ortak dışı işlem sayılmayacağı hükme bağlanmıştır. Örneğin, bir üretim kooperatifinin amacını gerçekleştirmek üzere kullanmış olduğu iş makinesini, ekonomik ömrünü tamamladıktan sonra satması ortak dışı işlem olarak değerlendirilmeyecek ve bu satış işlemi dolayısıyla kooperatif muafiyeti etkilenmeyecektir.
01.01.2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere, kurumlar vergisinden muaf kooperatiflerin ortak dışı işlemleri nedeniyle kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme oluşmuş kabul edilecektir. Kooperatiflerin bu iktisadi işletmelerinden ve tam mükellefiyete tabi başka bir kurumun sermayesine katılımlarından kazanç elde etmelerinin ve bu kazançların daha sonra ortaklara dağıtılmasının da muafiyete etkisi olmayacaktır. Böylece kooperatiflerin, 01.01.2018 tarihinden itibaren gerçekleştirecekleri ortak dışı işlemler nedeniyle muafiyetlerinin etkilenmemesi; ancak bu işlemlerden elde edilen kazançların kooperatif tüzel kişiliğine bağlı ayrı bir iktisadi işletme nezdinde kurumlar vergisine tabi tutulması sağlanmıştır.